Κανένας δεν είναι ασφαλής απέναντι στο Τρίτο Μνημόνιο

Πηγή: Unfollow #5

του Λ. Βατικιώτη

Θα χάσουν όσοι βιαστούν να δώσουν την προφανή απάντηση στην ερώτηση αν το πολεμικό Ιράκ έχει σχέση με την σύγχρονη Ελλάδα. Προς επίρρωση πιθανά ενός από τα πιο πνευματώδη και προφητικά συνθήματα που κοσμούν εδώ και χρόνια τους δρόμους της Αθήνας («μωρό μου έχουμε πόλεμο») πρόσφατη μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας αποκάλυψε ότι το άγχος που βιώνουν οι έλληνες πολίτες είναι παρόμοιο με το άγχος στρατιωτών που συμμετέχουν σε πολεμικές επιχειρήσεις! Έχοντας προφανώς ξεπεράσει προ πολλού το στάδιο της κατάθλιψης, της παραίτησης, ακόμη και της απόγνωσης όσοι συμμετείχαν στην έρευνα (που παρουσιάστηκε στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημόσιας Υγείας) βρέθηκε ότι πάσχουν από μετατραυματική διαταραχή η οποία απαντάται συστηματικά σε στρατιώτες που επιστρέφουν από το Ιράκ, το Αφγανιστάν κι επίσης στα παιδιά της Παλαιστίνης που ακούν αβοήθητα τις ισραηλινές βόμβες να σφυρίζουν πάνω από τα κεφάλια τους, ελπίζοντας να τη γλιτώσουν μια φορά ακόμη! Αυτή είναι η Ελλάδα δύο σχεδόν χρόνια μετά την εφαρμογή του πρώτου Μνημονίου και την υιοθέτηση ενός μπαράζ μέτρων άγριων περικοπών σε μισθούς, ημερομίσθια, συντάξεις και κοινωνικές παροχές, με την ευθύνη της «Τρόικας εσωτερικού»: ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑΟΣ.

Κανένα ωστόσο απ’ τα μέτρα που ψηφίσθηκαν μέχρι και τις 12 Φεβρουαρίου 2012, όταν η Βουλή έκανε νόμο του κράτους και το δεύτερο Μνημόνιο (ν. 4046/2012), δεν φαίνεται να σηματοδοτεί μια πρόσκαιρη έστω ανακωχή στον κοινωνικό πόλεμο που έχουν κηρύξει ΔΝΤ και ΕΕ. Πριν καν εφαρμοσθούν τα μέτρα που προβλέπει ο παραπάνω νόμος η επίσημα εκπορευόμενη φημολογία για ένα τρίτο Μνημόνιο οργίαζε, προδιαγράφοντας επακριβώς και την ατζέντα του καυτού δίμηνου Μαΐου – Ιουνίου. Ανεξαρτήτως των πολιτικών εξελίξεων, οι φάκελοι έχουν ήδη τοποθετηθεί επάνω στο τραπέζι και με μεγάλα γράμματα γράφουν: Πρώτο, μειώσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα, δεύτερο μαζικές απολύσεις στον δημόσιο τομέα, τρίτο νέο αντι-ασφαλιστικό νόμο και τέλος αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία προς όφελος των γνωστών φοροκλεπτών.

Πριν δούμε τον «λογαριασμό» αξίζει να επισημάνουμε τον ψυχρό, ανυπόκριτο τρόπο με τον οποίο προωθείται αυτή τη φορά το νέο Μνημόνιο, παρά τα κοινωνικά οδυνηρά μέτρα που το συνοδεύουν. Από την Άνοιξη του 2010 μέχρι και τον Φεβρουάριο του 2012 κάθε νέα περικοπή είχε ως απαραίτητο συνοδευτικό ένα μίγμα εκβιασμών («Μνημόνιο ή χρεοκοπία»), απολογητικής («δεν υπάρχει άλλη λύση») και ενοχοποίησης της κοινωνίας («μαζί τα φάγαμε», «δεν εφαρμόστηκαν τα μέτρα του προηγούμενου Μνημονίου», κ.α.). Τώρα όμως ούτε αυτά τα επιχειρήματα δεν επιστρατεύονται και …δικαίως. Η χρεοκοπία επετεύχθη με κάθε επισημότητα, εγγράφοντας το 2012 (μετά τα έτη 1827, 1843, 1893 και 1931) ως το έτος που σημειώθηκε η πέμπτη χρεοκοπία της Ελλάδας από συστάσεως του νεότερου ελληνικού κράτους παρά τα αλλεπάλληλα μνημόνια που ψηφίσθηκαν και εφαρμόσθηκαν, οι δικαιολογίες για την ανυπαρξία «σχεδίου Β» έχουν καταρρεύσει μετά τις αποκαλύψεις του υπουργού Οικονομικών πλέον, Φίλιπου Σαχινίδη, πως η προσφυγή της Ελλάδας στο σφαγείο του «μηχανισμού διάσωσης» ήταν ειλημμένη απόφαση κι όσο για τα προηγούμενα Μνημόνια είναι πλέον ηλίου φαεινότερο ότι εφαρμόστηκαν και μάλιστα με το… παραπάνω!

Η διαγραφόμενη «αποτυχία» άλλωστε της δημοσιονομικής πολιτικής αυτή τη φορά, πιο εμφανώς από κάθε άλλην, οφείλεται στην απαρέγκλιτη υιοθέτηση των πολιτικών ισοπεδωτικής λιτότητας και όχι στην πλημμελή και διστακτική εφαρμογή τους. Επιτέλους: ο Φίλιππος Σαχινίδης και οι συν αυτώ και όχι ο κόσμος της Πλατείας Συντάγματος είχε τον έλεγχο του υπουργείου Οικονομικών από την εποχή του Κ. Σημίτη μέχρι και τώρα που εφαρμόζονται αυτές οι εξοντωτικές πολιτικές. Δικά τους είναι τα υπουργεία, δικιά τους είναι και η αποτυχία, σε ό,τι αφορά την εκπλήρωση των δημοσιονομικών στόχων που θέτουν! Προς επιβεβαίωση τα στοιχεία για την υλοποίηση του κρατικού προϋπολογισμού το πρώτο δίμηνο του 2012, όπου ακόμη κι αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα (μοναδικό κριτήριο επιτυχίας της οικονομικής πολιτικής κι ας βυθίζεται στη φτώχεια η κοινωνία, κι ας φτάνει η ανεργία στο 21% κι ας αυτοκτονούν καταμεσίς της πλατείας Συντάγματος τα άλλοτε «περήφανα γηρατειά» για «να μην αφήσουν χρέη στα εγγόνια τους») αποδείχθηκε μαϊμού: Αποτέλεσμα των αυξημένων εισροών από την ΕΕ και των συνεχιζόμενων μειώσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Το σκιάχτρο του ελλείμματος με άλλα λόγια είναι εδώ, όχι όμως ως αποτέλεσμα του «γενναιόδωρου κράτους πρόνοιας» (το οποίο ποτέ δεν γνωρίσαμε) ή «της σπατάλης του δημοσίου» (την οποία ποτέ δεν είδαμε), αλλά της τεχνητής ύφεσης, προϊόν δηλαδή ενδογενών αιτιών και σκόπιμων ενεργειών. Η ύφεση αυτή θα φθάσει σε νέα βάθη (-5% κατά την εκτίμηση του Ιδρύματος Ερευνών των βιομηχάνων) κατά τη διάρκεια του τρέχοντος, πέμπτου στη σειρά, έτους χαρίζοντας στην Ελλάδα ένα διεθνές ρεκόρ: Το ότι είναι η μοναδική χώρα την μεταπολεμική περίοδο σε καιρό ειρήνης που είδε το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Ούτε στην Αργεντινή, ούτε στη Ρωσία, ούτε ακόμη στη Νοτιοανατολική Ασία δέχθηκε η οικονομία τέτοιο συντριπτικό πλήγμα, όπως έχει συμβεί στην Ελλάδα, με το μέλλον να παραμένει ακόμη …άδηλο. Δηλαδή κανένα από τα Μνημονιακά κόμματα να μην είναι σε θέση να υποσχεθεί πότε θα αρχίσουν να δημιουργούνται θέσεις εργασίας, πότε θα αρχίσουν να αυξάνουν τα εισοδήματα, πότε θα τελειώσει η «ειδική περίοδος» της δημοσιονομικής προσαρμογής. Προφανώς, κι όσο περνάει από το χέρι τους, ποτέ…

Η λιτότητα και η φτώχεια που προδιαγράφουν εκτείνεται στο διηνεκές. Θα ανανεώνεται δε κάθε φορά με νέες αφορμές που δεν πρόκειται να εκλείψουν ποτέ, λόγω της δικιάς τους, ατελέσφορης, πέρα από κοινωνικά ολέθριας, πολιτικής. Αρκεί μια ματιά να έριχνε κανείς στη συνέντευξη που παραχώρησε ο δοτός πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος στην ιταλική εφημερίδα Il Sole 24Ore την Παρασκευή 30 Μαρτίου όπου προανήγγειλε ένα νέο τρίτο δάνειο το 2015! «Όμως, τελικά, ίσως να μην επιστρέψουμε στις αγορές ακόμη κι αν εφαρμόσουμε πλήρως όλα τα μέτρα. Γι αυτό δεν πρέπει να αποκλειστεί μια πρόσθετη μορφή οικονομικής βοήθειας», ήταν τα λόγια του! Κι εδώ να προσθέσουμε πως τέτοια «διευκόλυνση» δεν θα δοθεί «αχρεωστήτως», αλλά θα συνοδευτεί με νέα μέτρα λιτότητας…

Επιστρέφοντας στον τρέχοντα «λογαριασμό» του Μαΐου – Ιουνίου, πάνω – πάνω θα έχει τα εργασιακά και τις αποδοχές του ιδιωτικού τομέα. Στόχος και αποστολή της επόμενης κυβέρνησης είναι ένας: να φτάσουν οι μισθοί του ιδιωτικού τομέα στα 150 ευρώ όπως συμβαίνει στην Ρουμανία και την Κροατία! Αυτό το επίπεδο μισθών κρίνεται ανταγωνιστικό για την Τρόικα και τους έλληνες συνεργάτες της, όπως απερίφραστα και χωρίς να διαψευστεί από κανέναν εκτός, ακόμη κι εντός Ελλάδας, δήλωσε ο Πολ Τόμσεν, εκ μέρους του ΔΝΤ, την Τρίτη 27 Μαρτίου μιλώντας στην κοινή συνεδρίαση των επιτροπών Οικονομικών και Απασχόλησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι τα πρόσφατα μέτρα που περιλαμβάνονταν στο δεύτερο Μνημόνιο για μείωση των μισθών κατά 22% και 32% για τους νέους, δεν είναι τα τελευταία, αλλά θα ακολουθήσουν κι άλλα. Ακόμη και μετά την ελεύθερη πτώση που θα υποστούν οι μισθοί στις 14 Μαΐου, όταν θα εξαντληθεί η μετενέργεια των κλαδικών συμβάσεων κι εκατομμύρια εργαζόμενοι δουν τους μισθούς τους να προσγειώνονται απότομα στο μειωμένο επίπεδο των συλλογικών συμβάσεων (586,08 ευρώ και 510,95 όσοι είναι κάτω των 25 ετών) ακόμη και τότε θα έρθει μια νέα μείωση. Κατά πάσα πιθανότητα, σε πρώτο στάδιο, θα λάβει την μορφή της κατάργησης του 13ου και 14ου μισθού. Θα απαιτηθούν όμως επιπλέον μειώσεις για να φτάσουν οι μισθοί στα 150 ευρώ όπως επιδιώκουν ΔΝΤ – ΕΕ με τη σύμφωνη γνώμη ΠΑΣΟΚ – ΝΔ – ΛΑΟΣ…

Ζητούμενο προφανώς αυτών των μέτρων δεν είναι η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, να γίνουν δηλαδή τα ελληνικά προϊόντα ελκυστικά από άποψη τιμής, όπως δημόσια ισχυρίζονται. Το πόσο αναληθής είναι ο ισχυρισμός τους φαίνεται με δύο τρόπους. Αρχικά, αν δούμε ότι το εργατικό κόστος συμμετέχει στο συνολικό κόστος παραγωγής κατά μέσο όρο 20%. Επομένως (και σε αντίθεση με το τι θα συνέβαινε αν η συμμετοχή του εργατικού κόστους στο συνολικό ήταν για παράδειγμα άνω του 50%) η επίπτωση που έχει σήμερα στην Ελλάδα η μείωση του εργατικού στο τελικό κόστος είναι πρακτικά ασήμαντη. Σε άλλα στοιχεία κόστους πρέπει κατά συνέπεια να στραφούν αν πράγματι θέλουν να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα, όπως για παράδειγμα στην εγκατάλειψη του ευρώ και την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος. Δεν είναι δυνατό το 64,3% των ελληνικών εξαγωγών να κατευθύνεται εκτός ευρωζώνης και να παραμένουμε προσδεμένοι σε ένα νόμισμα που συνεχώς ανατιμάται, εξαλείφοντας ακόμη κι όποια κέρδη ανταγωνιστικότητας ήταν δυνατό να επιτευχθούν! Κατά δεύτερο, ο προσχηματικός χαρακτήρας του στόχου βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας φαίνεται αν δούμε ότι ακόμη και μέχρι σήμερα παρά τις συνεχείς μειώσεις των μισθών, οι τιμές όλων σχεδόν των προϊόντων δεν μειώνονται, αλλά αυξάνονται, ακολουθούν εντελώς αντίθετη κατεύθυνση! Το εργατικό κόστος όμως κατρακυλά, κατά πολλούς τρόπους: Μέσω της άμεσης, «οριζόντιας» μείωσης μισθών και ημερομισθίων, της επέκτασης των ελαστικών σχέσεων εργασίας, του φθηνέματος του κόστους των απολύσεων, και πολλά άλλα. Εντελώς χαρακτηριστικά σε αυτό το πλαίσιο τα 50 εκ. ευρώ που θα εξοικονομεί ετησίως ο όμιλος Carrefour – Μαρινόπουλος από την οριζόντια μείωση μισθών ύψους 10% που επέβαλε στους 13.000 εργαζόμενούς του (εκ των οποίων το 70% εργάζονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης), δεν θα οδηγήσει σε πτώση των τιμών όπως δεν έχει οδηγήσει και μέχρι τώρα. Συμπερασματικά, πίσω από τον στόχο μείωσης των μισθών στα 150 ευρώ, αν κάτι κρύβεται είναι η απογείωση του περιθωρίου κέρδους για τις επιχειρήσεις. Όλα τ’ άλλα είναι για τους αφελείς…

Το δεύτερο πακέτο μέτρων θα αφορά τον δημόσιο τομέα. Ζητούμενο θα είναι η μείωση του κόστους λειτουργίας του και θα επιτευχθεί μέσω της απόλυσης δεκάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων που δεν θα περνούν τα τεστ αξιολόγησης κι επίσης του λουκέτου που θα μπει σε υπηρεσίες και οργανισμούς. Το κόστος λειτουργίας του δημόσιου τομέα θα αποδειχθεί το αμορτισέρ που θα απορροφά τους κραδασμούς τους οποίους θα παράγει ο ειδικός λογαριασμός για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους που ψηφίστηκε με ειδική τροπολογία, την οποία κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών. Από τη στιγμή που η αποπληρωμή των πιστωτών αποκτά προτεραιότητα έναντι οποιουδήποτε άλλου κονδυλίου δημόσιας δαπάνης (προς μεγάλη χαρά φυσικά των Γερμανών καθώς έτσι απομακρύνεται ο κίνδυνος αδυναμίας πληρωμών και η χρεοκοπία) τα χρήματα που κάθε μήνα θα λείπουν από τα δημόσια ταμεία θα σημαίνουν νέες απολύσεις και επιπλέον μειώσεις μισθών για τους δημόσιους υπαλλήλους.

Ο ειδικός λογαριασμός και η προτεραιότητα εξυπηρέτησης των πιστωτών θα σημάνει επίσης και νέα αντι-ασφαλιστικά νομοσχέδια. Η δραματική κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων γίνεται εμφανής αν δούμε ότι μόνο στο πρώτο δίμηνο του 2012 έχουν απορροφήσει ακόμη και το 64% της ετήσιας επιχορήγησής τους, με αποτέλεσμα αργά ή γρήγορα να βρεθούν ενώπιον του εξής διλλήματος: Ή απότομη και μεγάλη μείωση των κύριων συντάξεων (κι όχι μόνο των επικουρικών) ή νέα γενναία επιχορήγησή τους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Από τη στιγμή που ο νεοφιλελεύθερος κρετινισμός ΠΑΣΟΚων Νεοδημοκρατών και Τρόικας απαγορεύει την δεύτερη λύση, η μόνη που απομένει είναι η μείωση των συντάξεων. Προοπτική που καθίσταται μονόδρομος για την χούντα ΔΝΤ – ΕΕ αν υπολογίσουμε και τις τεράστιες απώλειες που σήμανε για τα ασφαλιστικά ταμεία η συμφωνία ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων, το PSI. Τουλάχιστον κατά 12 δισ. ευρώ μειώθηκαν τα αποθεματικά τους, στο πλαίσιο της πιο άδικης και μεροληπτικής αναδιάρθρωσης χρέους που έγινε ποτέ,  βάσει της οποίας οι τράπεζες που τζόγαραν στα ομόλογα θα πάρουν στο ακέραιο τα κεφάλαιά τους (περί τα 50 δισ. ευρώ) ενώ ασφαλιστικά ταμεία, επιμελητήρια, ΑΕΙ, ΤΕΙ και δεκάδες άλλα ΝΠΔΔ χάνουν εν αγνοία τους ποσά πολύ άνω του 53% των αναγκαστικών αποταμιεύσεών τους.

Ό,τι μείνει όρθιο από αυτό τον Αρμαγεδώνα θα σαρωθεί από το νέο φορολογικό νόμο. Με βάση όσα είναι γνωστά μέχρι στιγμής θεωρείται σίγουρη η μείωση του ανώτατου συντελεστή φορολόγησης από το 45% στο 40%. Θα πρόκειται για κίνηση εξόχως αποκαλυπτική στον βαθμό που θα δείξει ότι η ιδεολογική τρομοκρατία για τα δημοσιονομικά ελλείμματα στρέφεται μόνο ενάντια στη νεολαία, τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους και αφορά τις κοινωνικές δαπάνες. Όταν όμως πρόκειται η ήδη κατοχυρωμένη (θεσμικά και στην πράξη) φορολογική ασυλία των εχόντων να διευρυνθεί τότε …λεφτά υπάρχουν και το κράτος γίνεται ξανά γενναιόδωρο! Κι όσο για τις μαύρες τρύπες που θα δημιουργηθούν στα δημόσια ταμεία αυτές θα καλυφθούν από την επαναφορά των τεκμηρίων (που επιβαρύνουν δυσανάλογα τους μικρο-επαγγελματίες) και την κατάργηση όλων ανεξαιρέτως των φοροαπαλλαγών: ενοικίου πρώτης κατοικίας, διδάκτρων, ασφαλίστρων ζωής, για δαπάνες τόκων στεγαστικών δανείων, κοκ. Οι άλλες φοροαπαλλαγές, των εφοπλιστών για παράδειγμα, θα παραμείνουν άθικτες!

Κύριο χαρακτηριστικό όχι μόνο του νέου φορολογικού αλλά όλων των νέων οικονομικών μέτρων, ύψους (κατ’ ελάχιστον) 11,6 δισ. ευρώ που έρχονται, είναι ότι θίγουν όλη την κοινωνία. Ισχύει επομένως κι εδώ το μότο της ταινίας «Το κρησφύγετο» που προβλήθηκε στους κινηματογράφους τον Μάρτιο, με πρωταγωνιστές τον Ντένζελ Ουάσινγκτον και τον Ράιαν Ρέινολντς: «Κανένας δεν είναι ασφαλής» («no one is safe»)…