Ζαν Λικ Μελανσόν: Στόχος μας είναι να πάρουμε την εξουσία

• next

ΠΗΓΗ: ΑΥΓΗ

Συνέντευξη στην Ελένη Τσερεζόλε: Ο υποψήφιος του Αριστερού Μετώπου, Ζαν Λικ Μελανσόν, αναδεικνύεται πλέον ως η έκπληξη των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία. Με ποσοστό στο 14% με ανοδική τάση, πιέζει εξ αριστερών έναν "χλομό" Φρανσουά Ολάντ, ενώ έχει ισοπεδώσει την ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν. Στη μακρά συνέντευξη που παραχώρησε στην "Αυγή" της Κυριακής μιλάει για την κρίση, την Ελλάδα, την Αριστερά, την Ευρώπη.

* Οι διαδοχικές κυβερνήσεις του κ. Παπανδρέου και του μη εκλεγμένου κ. Παπαδήμου, στην Ελλάδα, επαναλαμβάνουν ότι για την έξοδο από την κρίση δεν υπάρχει άλλη λύση παρά η γενικευμένη λιτότητα. Αυτό, κατά τη γνώμη σας, ισχύει;

Είναι απολύτως λάθος. Η τύχη που επιφυλάχθηκε στον ελληνικό λαό είναι το αποτέλεσμα μιας απολύτως ιδεολογικής επιλογής. Πρέπει καταρχήν να γνωρίζουμε ότι οι θυσίες που ζητούνται από τον ελληνικό λαό θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν η ΕΚΤ μπορούσε να δανείζει στα κράτη - μέλη, κάτι που απαγορεύουν οι ευρωσυνθήκες. Τον περασμένο Δεκέμβριο, έδωσε στις τράπεζες 500 δισ. ευρώ. Πέντε φορές τα χρήματα που η Ελλάδα είχε ανάγκη στις αρχές της κρίσης! Οι πρώτοι υπεύθυνοι είναι λοιπόν εκείνοι που ενέκριναν την ισχύουσα συνθήκη, της Λισσαβώνας, δηλαδή η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Αλλά ακόμη και στο πλαίσιο των σημερινών συνθηκών, άλλες λύσεις ήσαν πιθανές. Δεν έπρεπε να εθνικοποιηθούν οι απώλειες των τραπεζών, να ιδιωτικοποιηθούν ολόκληρα κομμάτια της οικονομίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς, να αυξηθεί ο ΦΠΑ, να μειωθούν δραστικά μισθοί και συντάξεις. Έπρεπε να γίνουν ακριβώς τα αντίθετα. Να υπάρξει άρνηση πληρωμής των υπερβολικών τόκων του χρέους.

Η Ιστορία διδάσκει ότι όταν κάποιος αντιστέκεται, υποχωρούν οι πιστωτές, γιατί προτιμούν να χάσουν λίγο παρά να τα χάσουν όλα. Το παράδειγμα του Ισημερινού, υπό την αιγίδα του Ραφαέλ Κορέα, ισχύει απολύτως. Έπρεπε να αναθερμανθεί η οικονομία, παίρνοντας τα χρήματα από εκεί όπου υπάρχουν (από τις τσέπες του κεφαλαίου, τα μεγάλα αφεντικά και τους εφοπλιστές και τον Ορθόδοξο κλήρο που είναι απαλλαγμένος από φόρους) και αναδιανέμοντάς τα έτσι ώστε η πλειοψηφία των πιο φτωχών να ξαναβρούν την αγοραστική τους δύναμη. Να τεθούν οι τράπεζες υπό δημόσιο έλεγχο και να υποχρεωθούν να δανείσουν στην πραγματική οικονομία. Η επιλογή της λιτότητας που προτείνει η τρόικα δεν ήταν ποτέ αποτελεσματική λύση. Αυτές οι συνταγές είναι οι ίδιες με εκείνες του ΔΝΤ που κατέστρεψαν τα λατινοαμερικανικά κράτη. Το μόνο που κατάφεραν να αποδείξουν ήταν το πόσο φθοροποιές ήσαν.

* Αν ήσασταν στη θέση των Ελλήνων κυβερνώντων το 2010, όταν ο κ. Παπανδρέου ανακοίνωνε την προσφυγή στη διεθνή βοήθεια και το ΔΝΤ, τι θα είχατε κάνει;

Θα είχα κάνει τα πάντα προκειμένου η κυβέρνησή μου να μην υποχωρήσει στις επιταγές της τρόικας. Η "διεθνής βοήθεια" που δέχθηκε η Ελλάδα δεν άξιζε αυτό το όνομα με δεδομένους τους όρους που επιβλήθηκαν. Υποχώρηση σε αυτούς τους όρους τότε, σήμαινε ότι δόθηκε το σύνθημα στους κερδοσκόπους πως μπορούσαν να συνεχίσουν το άθλιο έργο τους και να πλουτίζουν σε βάρος του λαού στην Ελλάδα και ενδεχομένως και αλλού. Σήμαινε ότι κάποιος τους έδειξε ότι η παράμετρος της προσαρμογής δεν θα ήσαν τα επιτόκια του χρέους, αλλά οι συνθήκες ζωής του λαού. Τούτο σήμαινε άρνηση της αντίστασης που αναμένει κανείς από μια δημοκρατία έναντι της δικτατορίας των αγορών. Σήμαινε ότι το δάκτυλο έμπαινε στα γρανάζια της λιτότητας και της ύφεσης. Μια αριστερή κυβέρνηση θα αντιστεκόταν στους πιστωτές της και θα αρνιόταν να τους πληρώσει τα παράνομα ποσά που ζητούσαν. Θα έπρεπε να προωθήσει φορολογικές μεταρρυθμίσεις και να θέσει τις τράπεζες υπό έλεγχο - κάτι αναγκαίο για τη διάσωση της χώρας.

* Πώς μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα και να απαλλαγεί η Ευρώπη από την κυριαρχία της Γερμανίας; Ποιά δηλαδή μπορεί να είναι η συνολική πρόταση της Αριστεράς για να απαλλαγούν οι ευρωπαϊκές κοινωνίες από αυτή την καταστροφική πολιτική λιτότητας;

Η Ε.Ε. δεν αποτελεί ιδιοκτησία μιας κυβέρνησης ή ενός λαού. Βέβαια, ορισμένες χώρες έχουν μεγαλύτερη οικονομική και δημογραφική βαρύτητα από ό,τι άλλες στην Ένωση, αλλά όχι περισσότερο από όλα τα κράτη μαζί. Η Γερμανία έχει μεγάλη βαρύτητα, αλλά μόνη της δεν μπορεί να κάνει τίποτε. Η στήριξη των άλλων κυβερνήσεων και κυρίως του κ. Σαρκοζί τής δίνει τη σημερινή της δύναμη. Και η Γαλλία έχει μεγάλη βαρύτητα. Αν αρνηθεί το μοντέλο της Γερμανίας των κυβερνήσεων Σρέντερ και μετά Μέρκελ, τις εύθραυστες θέσεις εργασίας της, τον χρυσό της κανόνα, το ισχυρό ευρώ της, η Γερμανία δεν θα καταφέρει να το επιβάλει. Αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε: όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ευθύνονται για την επιβολή της λιτότητας παντού στην Ευρώπη.

Αν μια κυβέρνηση, μία μόνη, είχε το θάρρος να αντιπαρατεθεί με τις άλλες, να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή ανυπακοή που διεκδικεί το Αριστερό Μέτωπο, τότε θα άλλαζαν τα πράγματα στην Ευρώπη. Καταρχήν γιατί μια τέτοια κυβέρνηση θα εφάρμοζε τον Συμβιβασμό του Λουξεμβούργου του 1966 και θα έθετε το βέτο της σε κάθε ευρωπαϊκή πολιτική που μπορεί να βλάψει τα πιο σημαντικά συμφέροντα, όχι μόνο τα δικά της, αλλά και περισσότερων κρατών. Κατόπιν γιατί οι λαϊκές απεργίες και τα κινήματα αγανάκτησης και εξέγερσης πολλαπλασιάζονται στην Ευρώπη. Και ας ελπίσουμε ότι κερδίζουν περισσότερο έδαφος σε σχέση με την απελπισία που πλήττει τόσο βίαια την ελληνική κοινωνία. Πρόκειται για την ένδειξη μιας ελπίδας που ζητεί πολιτική διέξοδο. Αν μια αριστερή κυβέρνηση στρεφόταν κατά των πολιτικών λιτότητας της Ε.Ε., η δράση της θα είχε ως αποτέλεσμα ισχυρά αποτελέσματα της Αριστεράς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η ευρωπαϊκή ανυπακοή και η χρήση του Συμβιβασμού του Λουξεμβούργου θα οδηγούσαν αναπόφευκτα σε μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών θεσμών και του κοινοτικού κεκτημένου. Η κατάργηση του δόγματος του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού και η απαγόρευση στην ΕΚΤ να δανείζει στα κράτη και στα κράτη να δανείζονται μεταξύ τους, θα ήσαν η πρώτη πράξη μιας τέτοιας μεταρρύθμισης.

* Έχετε αναφερθεί σε καθεστώτα αυταρχικά που επιβάλλουν λιτότητα: πώς μπορούμε να τα υπερβούμε;

Η εγκατάσταση ντε φάκτο κυβερνήσεων υπό την πίεση των ευρωπαϊκών θεσμών σηματοδότησε μια καμπή στην Ιστορία της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαίο ότι μια τέτοια άρνηση της δημοκρατικής κυριαρχίας των λαών έρχεται μετά από την εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και του "6 pack" (σ.σ.: ψηφίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο και σκληραίνει τους όρους του Συμφώνου Σταθερότητας). Όλα αυτά προέρχονται από την ίδια λογική: εκείνη μιας αυταρχικής ομοσπονδίας λιτότητας που σκοτώνει την ευρωπαϊκή ιδέα και παραμορφώνει την ομοσπονδιακή ιδέα. Όλα τίθενται υπό τον έλεγχο των ευρωπαϊκών θεσμών, δεν θα μπορούν πλέον τα εκλεγμένα εθνικά κοινοβούλια να αποφασίζουν για τις μεταρρυθμίσεις, δεν δίνεται καμία πραγματική νομοθετική δυνατότητα στην Ευρωβουλή - νά τι θέλουν να εφαρμόσουν. Και γιατί; Για να εγκαθιδρύσουν καλύτερα την κυριαρχία του χρηματοπιστωτικού συστήματος έναντι των ευρωπαϊκών πολιτικών.

Για να θέσουν τους κυρίαρχους λαούς που παράγουν πλούτο στην υπηρεσία εκείνων που τον λεηλατούν. Απέναντι σε αυτό, δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από τις εκλογές. Εκεί όπου αυτές διεξάγονται, πρέπει η Αριστερά που είναι σε ρήξη με τον φιλελευθερισμό να παλέψει για να τις κερδίσει. Εκεί όπου δεν διεξάγονται, ο λαός πρέπει να αγωνιστεί για να τις επιβάλει. Αυτό συνέβη στην Ελλάδα. Και πιστεύω ότι πρέπει να ψηφίσετε επιτέλους στις 6 Μαΐου! Η δημοκρατία πρέπει να αποκτήσει ξανά τα δικαιώματά της. Την ώρα των εκλογών θα πρέπει να γίνει η επιλογή εκείνων που είπαν "όχι" στις ευρωφιλελεύθερες επιταγές και στα τελευταία τους επιτεύγματα: τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας στα χέρια της τρόικας, της Γερμανίας και της Γαλλίας, το Δημοσιονομικό Σύμφωνο και τον παράλογο χρυσό κανόνα του. Στην Ισπανία ο λαός διαδηλώνει καθημερινά όλο και πιο οργισμένος. Και τρέφω πολλές ελπίδες ότι θα αποσπάσει το δικαίωμα να ξαναψηφίσει πριν από το 2016.

* Στην Ελλάδα ορισμένοι αναλυτές, στην Αριστερά και όχι μόνο, θέτουν το ερώτημα της εξόδου από το ευρώ ως διέξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη. Ποια η γνώμη σας;

Δεν είναι καλή ιδέα. Δεν υπάρχει κανένας λόγος η νομισματική πολιτική να μείνει για πάντα αυτή του ισχυρού ευρώ, που σήμερα υπερισχύει. Το ευρώ είναι το νόμισμα όλων μας. Όχι αυτό της ΕΚΤ, της Κομισιόν ή της γερμανικής κυβέρνησης. Αν το θέλουμε, μπορούμε να αλλάξουμε τη λειτουργία του, αλλάζοντας το καταστατικό της ΕΚΤ και καταργώντας το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και τις μεταρρυθμίσεις του "6 pack" που επιδεινώνουν τα πράγματα. Αλλά μπορεί η έξοδος από τη σημερινή νομισματική πολιτική να έχει νόημα, η έξοδος από το ευρώ, αντιθέτως, δεν έχει. Πράγματι, έξοδος από το ευρώ σημαίνει ανάληψη του κινδύνου επιδείνωσης του εμπορικού ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών - μελών μέσω των πολιτικών υποτίμησης των εθνικών νομισμάτων. Και το χειρότερο: αποκαθίσταται η δυνατότητα της κερδοσκοπίας στα συναλλαγματικά επιτόκια - κάτι που μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση της ή των χωρών που βγαίνουν από το ευρώ. Η πραγματική συζήτηση δεν είναι αν χρειαζόμαστε ή όχι το ευρώ, αλλά αν πρέπει να έλθουμε σε ρήξη με τον χρηματοπιστωτικό καπιταλισμό και τις ευρωφιλελεύθερες πολιτικές. Το πρόβλημα δεν είναι το ευρώ, αλλά οι πολιτικές που διεξάγονται στο όνομά του.

* Προσάπτουν πάντα στην Αριστερά ότι είναι ανώριμη, ότι δεν έχει ρεαλιστικές προτάσεις. Στην προεκλογική σας εκστρατεία πώς απαντάτε σε αυτό το είδος των κατηγοριών;

Η ανωριμότητα και το μη ρεαλιστικό δεν βρίσκονται στη δική μας πλευρά, αλλά στην πλευρά εκείνων που επαναλαμβάνουν διαρκώς τις ίδιες συνταγές, οι οποίες όμως αποδεικνύουν τη δική τους αναποτελεσματικότητα, ακόμη και τη νοσηρότητά τους. Και όπως σας έλεγα παραπάνω, τα "σχέδια προσαρμογής" που ενορχηστρώνει η τρόικα σήμερα μοιάζουν σημείο προς σημείο με εκείνα που κατέστρεψαν τα κράτη και τους λαούς της Λατινικής Αμερικής τη δεκαετία του 1990. Αυτές οι πολιτικές δεν συμφέρουν ούτε τους λαούς ούτε τα κράτη. Οδηγούν αναπόφευκτα στην ύφεση. Το να θεωρούνται οι προτάσεις μας μη ρεαλιστικές, αποτελεί σοφιστεία. Οι προτάσεις μας είναι απολύτως λεπτομερείς. Γνωρίζουμε πού πρέπει να ψάξουμε για χρήματα προκειμένου να χρηματοδοτήσουμε τις μεταρρυθμίσεις μας και θα το κάνουμε. Το ότι η κυρίαρχη τάξη φοβάται για τα συμφέροντά της γιατί γνωρίζει ότι θα της πάρουμε ό,τι κερδίζει παράνομα σε βάρος εκείνων που παράγουν πλούτο, είναι ένα πράγμα. Το ότι αυτό είναι μη ρεαλιστικό, είναι άλλο. Η ανακατανομή του πλούτου δεν έχει τίποτε το μη ρεαλιστικό. Και οι ευρωκράτες που παραδίδουν μαθήματα θα μάθουν σύντομα ότι ωριμότητα δεν σημαίνει ότι αποδέχεσαι την εκμετάλλευσή σου χωρίς να λες κουβέντα, αλλά, αντιθέτως, σημαίνει να πράττεις έτσι ώστε όλοι να ωφελούνται δίκαια από τον παραγόμενο πλούτο.

* Σήμερα στη Γαλλία ο ξενοφοβικός λόγος του Εθνικού Μετώπου διαχέεται στη γαλλική κοινωνία, χάρη στο κυβερνητικό UMP. Πώς αντιμετωπίζεται αυτή η τάση, που δείχνει πλέον να ριζώνει;

Όταν οδηγούν στη μιζέρια έναν λαό προς όφελος ορισμένων, πρέπει απαραιτήτως να αποσπαστεί η προσοχή του από τα πραγματικά προνόμια. Αυτή είναι η βασική αρχή οποιουδήποτε θέλει να συντηρήσει ένα ολιγαρχικό σύστημα χωρίς να βρεθεί αντιμέτωπος με λαϊκή εξέγερση. Χρειάζεται λοιπόν ένας αποδιοπομπαίος τράγος που να είναι κομμάτι του λαού. Διαίρει και βασίλευε. Η ρήση είναι παλιά, αλλά ισχύει πάντα. Εδώ και αιώνες, ο κατ' εξοχήν αποδιοπομπαίος τράγος είναι ο ξένος ή εκείνος που θεωρείται τέτοιος. Στη Γαλλία, όπως κι αλλού, οι λόγοι που στιγματίζουν διαδέχονται ο ένας τον άλλον με επιλεγμένους στόχους. Ανάλογα με τη δεκαετία, οι λόγοι μίσους δεν στοχεύουν τους ίδιους ανθρώπους. Αντιθέτως, εκείνοι που τους συντάσσουν παραμένουν οι ίδιοι: πρόκειται για εκείνους που έχουν συμφέρον να μην αλλάξει το σύστημα, εκείνους που πλουτίζουν σε βάρος του λαού, είτε πρόκειται για εκείνους που γεννήθηκαν σε μια χώρα είτε για εκείνους που μετανάστευσαν σε αυτήν. Η Αριστερά έχει ένα "ιερό" καθήκον, τολμώ να πω: να συσπειρώσει τον λαό, να αποδομήσει τις κατασκευές του ρατσιστικού, ξενοφοβικού λόγου και να κατονομάσει τους πραγματικούς υπεύθυνους και εκείνους που πραγματικά ωφελούνται. Αυτή τη δουλειά κάνει σήμερα το Αριστερό Μέτωπο στη Γαλλία. Και ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει τα αποτελέσματά της: Το Εθνικό Μέτωπο πέφτει στις δημοσκοπήσεις.

Ο ρατσισμός και η ξενοφοβία δεν έχουν "ριζώσει" στη Γαλλία. Αρκεί η απομυθοποίηση της προπαγάνδας του διχασμού και του φόβου του άλλου, για να τους εξαφανίσουμε. Πρέπει να επενδύσουμε στη λογική έναντι του φόβου και στην ανθρωπότητα έναντι του μίσους. Αν το μιντιακό παράθυρο είναι αρκετά μεγάλο, ο λόγος περνάει, τα μίση και οι φόβοι εξαφανίζονται σιγά - σιγά και ο ταξικός αγώνας υπερισχύει. Είναι καθήκον μας να τα καταφέρουμε.

* Αν το αποτέλεσμά σας είναι διψήφιο, πιστεύετε ότι μπορεί να στρέψετε αριστερότερα τον Ολάντ;

Ο στόχος μας δεν είναι μόνο να έχουμε καλό αποτέλεσμα, αλλά να πάρουμε την εξουσία. Όταν δίνουμε έναν αγώνα, τον δίνουμε για να τον κερδίσουμε. Αν βρεθούμε επικεφαλής της Αριστεράς, ο Φρανσουά Ολάντ, ή τουλάχιστον το Σοσιαλιστικό Κόμμα, θα πρέπει λογικά να αναθεωρήσει ορισμένα πράγματα και να επιστρέψει σε μια σαφή αριστερή πολιτική γραμμή. Οι σοσιαλιστές θα είναι εξάλλου ευπρόσδεκτοι σε μια κυβέρνηση του Αριστερού Μετώπου, αν δεχθούν τη ρήξη με τον σοσιαλφιλελευθερισμό που ενσαρκώνει σήμερα ο Φρανσουά Ολάντ, ευθυγραμμιζόμενος πλήρως με το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Αν πρώτος έλθει ο Φρανσουά Ολάντ και έχουμε πολύ καλό αποτέλεσμα, τότε θα πρέπει να ξαναδεί το πρόγραμμά του. Προς το παρόν λέει ότι δεν θα διαπραγματευτεί τίποτε. Αυτό είναι ανησυχητικό. Αλλά με τη δύναμη των πραγμάτων, θα αναγκαστεί να αναθεωρήσει τα λεγόμενά του και να λάβει υπόψη του τη βούληση των ψηφοφόρων. Έχει άλλωστε δειλά - δειλά αρχίσει να το κάνει, ανακοινώνοντας ημιτελή μέτρα που όμως πάνε προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως τη φορολόγηση κατά 75% των πιο πλούσιων. Εν πάση περιπτώσει, θα ήταν καλύτερο για τον ίδιο να δείξει σεβασμό στους ψηφοφόρους του Αριστερού Μετώπου.

Ο Ολάντ είναι υπέρ της λιτότητας

* Αν ο Ολάντ κερδίσει, κάτι που φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις για τον β' γύρο, τι θα σημάνει αυτό για τους συσχετισμούς δυνάμεων στην Ευρώπη, σε σχέση, για παράδειγμα, με το Σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας;

Με τα σημερινά δεδομένα, τίποτε το σημαντικό δυστυχώς. Ο Φρανσουά Ολάντ ανακοινώνει ότι θα επαναδιαπραγματευτεί το δημοσιονομικό Σύμφωνο, αλλά δεν λέει τίποτε για την ουσία του Συμφώνου, που είναι ο γνωστός χρυσός κανόνας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι αρνείται στον γαλλικό λαό το δικαίωμα να εκφραστεί κυρίαρχα για το Σύμφωνο με δημοψήφισμα. Είναι υπέρ της δημοσιονομικής λιτότητας και ήδη έχει ανακοινώσει ότι θα φέρει το γαλλικό δημόσιο έλλειμμα σε ισορροπία ώς το 2017. Το μόνο που θέλει να κάνει είναι να προσθέσει μερικές κατασκευές όπως τα ευρωομόλογα, τα οποία δεν αλλάζουν απολύτως τίποτε σε σχέση με την εξάρτηση από τις χρηματοπιστωτικές αγορές που είναι στο επίκεντρο της κρίσης.

Ο Φρανσουά Ολάντ είναι επίσης υπέρ του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και των σχεδίων της τρόικας, που αυτός συνεπάγεται. Αποδέχεται λοιπόν τα σχέδια προσαρμογής που κάνουν αφαίμαξη στους λαούς της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας. Η εγγύτητά του με τον Πιερλουίτζι Μπερζάνι, που ντε φάκτο στηρίζει την κυβέρνηση Μόντι στην Ιταλία, η οποία μόλις ψήφισε την ένταξη του χρυσού κανόνα στο σύνταγμα της χώρας, ή ακόμη και με τον Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, επικεφαλής των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών, που ακύρωσαν τη σταθερότητα της απασχόλησης στη Γερμανία και ψήφισαν υπέρ του χρυσού κανόνα, είναι ανησυχητικές ενδείξεις. Ας ελπίσουμε ότι αν είναι μπροστά, ένα καλό αποτέλεσμα του Αριστερού Μετώπου θα τον κάνει να αλλάξει πολιτική. Αλλά για να σας τα πω όλα, κατά τη γνώμη μου, μόνο μια νίκη του Αριστερού Μετώπου θα κάνει τα δεδομένα στην Ευρώπη να αλλάξουν, θα εμποδίσει τα σχέδια της τρόικας και την εφαρμογή του δημοσιονομικού συμφώνου, θα οδηγήσει στην έξοδο από τη συνθήκη της Λισσαβώνας. Κι αν τούτη τη φορά δεν τα καταφέρουμε, σύντομα θα πετύχουμε τον στόχο μας.

(Η συνέντευξη δεν ξαναδιαβάστηκε από τον Ζ.Λ. Μελανσόν)