Αύξηση των ανισοτήτων ανάμεσα στα κράτη - πρώτα μέλη της Ευρωζώνης τη δεκαετία 2001-2011

ΠΗΓΗ: ΑΥΓΗ

Ημερομηνία δημοσίευσης: 04/03/2012

ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Σε προηγούμενο άρθρο μας στην «Αυγή» (βλέπε φύλλο της 8.1.12), χρησιμοποιώντας στοιχεία από τη φθινοπωρινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εξετάσαμε την εξέλιξη του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ από τα 12 πρώτα μέλη της Ευρωζώνης με το κατά κεφαλή ΑΕΠ του συνόλου τους Ε.Ε. 12 = 100 και διαπιστώσαμε ότι από τη λειτουργία της μέχρι σήμερα οφέλη έχουν αποκομίσει μόνο ο «σκληρός πυρήνας της» των τεσσάρων κρατών - μελών της (κυρίως η Γερμανία, αλλά και η Ολλανδία, η Αυστρία και η Φινλανδία) που βελτίωσαν τη θέση τους, ενώ η θέση των 4 μεσογειακών χωρών (Ελλάδας, Πορτογαλίας, Ιταλίας και Ισπανίας) χειροτέρευσε.

Στο άρθρο αυτό, χρησιμοποιώντας πάλι στοιχεία από τη φθινοπωρινή έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με κριτήριο το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ, θα εξετάσουμε την ανισότητα και τη συνοχή τόσο των 8 κρατών που προαναφέρθηκαν όσο και των άλλων 4 κρατών - πρώτων μελών της Ευρωζώνης (Γαλλίας, Βελγίου, Λουξεμβούργου, Ιρλανδίας) το 2011 σε σχέση με το 2001 (από τις 4 αυτά κράτη το Λουξεμβούργο περιλαμβάνεται στον «σκληρό πυρήνα», αλλά δεν το εξετάσαμε στον προηγούμενο άρθρο λόγω του πολύ μικρού πληθυσμού του).

Στην 1η στήλη του πρώτου μέρους Πίνακα που ακολουθεί δίνεται το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των 12 κρατών - πρώτων μελών της Ευρωζώνης με το σύνολό τους (Ε.Ε. 12) = 100 το έτος 2001, στη 2η το 2011 και στην 3η η ποσοστιαία μεταβολή του. Στο δεύτερο μέρος του Πίνακα δίνονται οι δείκτες ανισότητας και συνοχής στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των κρατών αυτών τα έτη 2001 και 2011 (όταν ο δείκτης ανισότητας αυξάνεται, αυξάνεται η ανισότητα στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των κρατών αυτών, ενώ, όταν ο δείκτης συνοχής μειώνεται, μειώνεται η συνοχή στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ του συνόλου του πληθυσμού τους).

Από την 3η στήλη του πρώτου μέρους του Πίνακα φαίνεται ότι το 2011 σε σχέση με το 2011 το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ με το σύνολο των 12 κρατών=100:

* Αυξήθηκε σε 6 κράτη. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στο Λουξεμβούργο και ακολουθούν η Γερμανία, η Φινλανδία, η Αυστρία, η Ισπανία και η Ολλανδία, δηλαδή τα 4 κράτη του «σκληρού» πυρήνα που εξετάσαμε στο προηγούμενο άρθρο, συν την Ισπανία.

* Μειώθηκε σε 6 κράτη. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στην Ιταλία και ακολουθούν η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, το Βέλγιο και η Πορτογαλία, δηλαδή τα 4 από τα 5 κράτη των λεγόμενων PIIGS (εξαιρείται η Ισπανία). Πρόκειται για τα τρία κράτη που βρίσκονται ήδη στον μηχανισμό των Μνημονίων (Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία) και τρία άλλα (την Ιταλία, στην οποία ήδη εφαρμόζεται η πολιτική των Μνημονίων, χωρίς η χώρα αυτή να έχει μπει στον Μηχανισμό αυτό, και τη Γαλλία και το Βέλγιο τα οποία απειλούνται με υποβάθμισή από τους οίκους αξιολόγησης).

Αποτέλεσμα των διαφορετικών αυτών ρυθμών μεταβολής του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των κρατών αυτών με το σύνολό τους = 100 ήταν να σημειωθούν ανακατατάξεις τους σε ό,τι αφορά τη σειρά τους στο ύψος του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ. Πιο συγκεκριμένα η σειρά:

* 4 κρατών βελτιώθηκε. Η μεγαλύτερη βελτίωση σημειώθηκε στη Γερμανία (από την 7η θέση το 2001 στην 5η το 2011) και στη Φινλανδία (από την 9η στην 7η).

* 5 κρατών παρέμεινε αμετάβλητη (ανάμεσα σ’ αυτά της Ελλάδας, η οποία τόσο το 2001 όσο και το 2011 κατείχε την προτελευταία θέση ανάμεσα στα 12 κράτη, με τελευταία την Πορτογαλία) της Πορτογαλίας, της Γαλλίας, του Βελγίου και του Λουξεμβούργου) και

* 3 κρατών χειροτέρευσε. Η μεγαλύτερη χειροτέρευση σημειώθηκε στην Ιταλία από την 6η στην 9η) και στην Ιρλανδία (από τη 2η στην 4η).

Εξαιτίας των διαφορών και των ανακατατάξεων που προαναφέρθηκαν, αυξήθηκε η ανισότητα στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των 12 κρατών και μειώθηκε η συνοχή τους (βλέπε δεύτερο μέρος του Πίνακα).

Όπως έχουμε επισημάνει σε προηγούμενα άρθρα μας το κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ όλων των κρατών - μελών της Ε.Ε. εξαρτάται από τρεις παράγοντες: το συνολικό ΑΕΠ σε ευρώ, τον πληθυσμό και τον συντελεστή μετατροπής από ευρώ σε ΜΑΔ (ο συντελεστής αυτός δείχνει τη σχέση τιμών καταναλωτή σε μια χώρα για ένα «καλάθι» αγαθών και υπηρεσιών με τις μέσες τιμές του ίδιου «καλαθιού» στην Ε.Ε. ως σύνολο). Η αύξηση του ΑΕΠ σε ευρώ επιδρά θετικά και η αύξηση του πληθυσμού αρνητικά στο κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ. Η αύξηση του συντελεστή μετατροπής στα κράτη που η τιμή του είναι κάτω από τη μονάδα επιδρά αρνητικά και στα κράτη στα οποία η τιμή του είναι πάνω από τη μονάδα θετικά.

Από τη διερεύνηση της επίδρασης της μεταβολής των τριών αυτών παραγόντων στη μεταβολή του κατά κεφαλή ΑΕΠ σε ΜΑΔ των 12 κρατών - πρώτων μελών της Ευρωζώνης στο διάστημα 2001-2011 διαπιστώσαμε ότι, εκτός από τη συμβολή της αύξησης του ΑΕΠ σε ευρώ, εξαιρετικά σημαντικός ήταν ο ρόλος και της μεταβολής του συντελεστή μετατροπής, ενώ η συμβολή της μεταβολής του πληθυσμού ήταν μηδαμινή, λόγω του ότι το χρονικό διάστημα της δεκαετίας είναι σχετικά μικρό.

Από τη διαπίστωση αυτή φαίνεται πόσο κρίσιμος είναι ο ρόλος των τιμών σε μια χώρα σε σύγκριση με τον μέσο όρο των άλλων κρατών, δηλαδή βασικά η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της. Η ανταγωνιστικότητα, όμως, δεν εξαρτάται μόνο από την αμοιβή της εργασίας, στη μείωση της οποίας έχει πέσει όλο το βάρος της πολιτικής των Μνημονίων, προκαλώντας τεράστια κοινωνικά προβλήματα. Παράγοντες που την επηρεάζουν αποφασιστικά είναι: η τεχνολογική πρόοδος, η καινοτομία, η εκπαίδευση, η δημόσια διοίκηση, οι μονοπωλιακές καταστάσεις κ.λπ. Παράγοντες στους οποίους η χώρα μας παρουσιάζει, δυστυχώς, μεγάλη υστέρηση εξαιτίας της πολιτικής που ακολουθήθηκε τα τελευταία 44 χρόνια.

*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ