Ο Γκυ Ντεµπόρ και το νέο επαναστατικό κύμα στην εποχή των τεράτων

Σπύρος Μαρκέτος*

ΠΗΓΗ: aristeroblog

Στην αυγή των νεότερων χρόνων, λίγο πριν από τον αιώνα του µπαρόκ που τόσο πολύ αγάπησε και τόσο συστηµατικά µελέτησε ο στοχαστής που η µνήµη του µας ενώνει σήµερα, οι άνθρωποι δεν είχαν τη δική µας επιστηµονική σκέψη, αλλά εµβάθυναν διαφορετικά, σύµφωνα µε κανόνες που εµείς συνοπτικά χαρακτηρίζουµε µαγική σκέψη· θυµηθείτε εδώ την αλχηµεία. Όταν προσπαθούσαν να κατανοήσουν κάτι, συχνά εστίαζαν σε εξωτερικές οµοιότητες, σε συµπτώσεις, σε αναλογίες. Φυσικά, και σήµερα επιβιώνει αυτή η µαγική σκέψη, χαρακτηριστικό της δείγµα αποτελεί η πίστη, που όσο απάνθρωπα µας ταλαιπωρεί άλλο τόσο προπαγανδίζεται ακατάπαυστα από τα µέσα ενηµέρωσης, ότι από τοχρέος απαλλάσσεσαι κόβοντας µισθούς και συντάξεις, εκποιώντας τον δηµόσιο πλούτο, και πετώντας άστεγους στο δρόµο. Αλλά αυτό είναι άλλο ζήτηµα.

Ίσως αυτοί οι παλιότεροι άνθρωποι λοιπόν να πρόσεχαν ότι    εµείς    εδώ σήµερα    κληθήκαµε στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στη Λεωφόρο Στρατού,  να µιλήσουµε για τον τελευταίο στρατηλάτη της Επανάστασης. Ίσως αυτό να µην είναι απλή σύµπτωση σε µια χώρα που οι στρατιωτικές δαπάνες της είναι αναλογικά οι ψηλότερες, µετά το Ισραήλ, σ’ έναν πρωτοφανώς στρατιωτικοποιηµένο κόσµο. Σ έναν αποκρουστικό κόσµο που κυβερνιέται αποκλειστικά από τέρατα, όπου θεωρείται φυσιολογικό να καταστρέφεις ένα χωριό, αφγανών ας πούµε, µε βόµβες που ένα µονάχα κοµατάκι τους κοστίζει όσο θα στοίχιζε η συντήρηση των κατοίκων του για αιώνες. Όπου θεωρείται ηθικό να καταστρέφεις χώρες για να τους αρπάξεις το πετρέλαιο –το Ιράκ και τη Λιβύη, ας πούµε. Όπου θεωρείται λογικό να χρεωκοπείς επειδή δεν µπορούσες να συγκρατηθείς όταν αγόραζες Μιράζ και Ραφάλ.

Aυτό τον κόσµο ψύχραιµα ανέταµε ο δικός µας στρατηλάτης, και την καταστροφή του έκανε έργο ζωής. Προεκτείνοντας τη µαρξική κριτική της αλλοτρίωσης στις συνθήκες του ύστερου καπιταλισµού, και βοηθώντας µας να  δούµε αποστασιοποιηµένα το  εµπόρευµα, ο  Ντεµπόρ απελευθέρωσε τους επαναστάτες της δικής µας γενιάς από τη φετιχιστική προσκόλληση σε θεσµούς και αναλύσεις προηγούµενων εποχών του ριζοσπαστικύ κινήµατος. Αναδεικνύοντας τη βασικήέννοια του θεάµατος, µας βοήθησε να σηκώσουµε το θεαµατικό παραπέτασµα που καλύπτει τις αληθινές σχέσεις του κόσµου τούτου. Το θέαµα που έµενε κρυµένο πίσω από το θέαµα αποδείχθηκε ελάχιστα θελκτικό.

Αυτός ο αποτρόπαιος κόσµος πάντως τελειώνει, και κρίµα που ο Γκυ Ντεµπόρ δεν ζει για να δει το ψυχοµαχητό του.

Βιώνουµε την τερµατική κρίση του καπιταλισµού, µας βεβαιώνει ένας µεγάλος ιστορικός κοινωνιολόγος,  ο  Ιµµάνουελ  Βαλλερστάιν,  τέως  πρόεδρος  της Παγκόσµιας Κοινωνιολογικής Εταιρείας. Ακόµη και αν κατορθώσει ο καπιταλισµός ν’  ανοίξει,  µέσα από  ανείπωτες  καταστροφές,  έναν  νέο κύκλο συσσώρευσης, ο ισχυρός πόλος του µάλλον θα είναι η Κίνα, µας προειδοποιεί ο σοφός κοινωνικός γεωγράφος Ντέηβιντ Χάρβεϋ. Έστω και αν δεν ξέρουµε τι θα διαδεχτεί τον καπιταλισµό, αν δηλαδή φτιάχνουµε τώρα έναν κόσµο πολύ χειρότερο ή πολύ καλύτερο, ξέρουµε πάντως ότι ο καπιταλισµός τελειώνει.

Τα τέρατα που νέµονται τούτο τον κόσµο θέλουν να µας γυρίσουν πίσω στην εποχή πριν από τη Γαλλική Επανάσταση. Οι αµερικανοί πρακτικά επανανοµιµοποίησαν τα βασανιστήρια, που στη Γαλλία είχε καταργήσει ήδη το Παλιό Καθεστώς. Τα lettres de cachet ωχρούν µπροστά στην άδεια που έχει επίσηµα πλέον ο Πρόεδρος των Ηνωµένων Πολιτειών, να καθαρίζει όποιον δεν του γουστάρει. Οι διπλωµάτες της υπερπόντιας δηµοκρατίας έχουν µετατραπεί σε κοινούς ρουφιάνους, αναλαµβάνοντας να συλλέγουν DNA ξένων συναδέλφων τους, ώστε να µπορούν να τους εκβιάζουν κατά βούληση. Ο επικεφαλής του Wikileaks, που αποκάλυψε αυτό το τελευταίο αίσχος, διώκεται σαν κοινός εγκληµατίας. Ο κόσµος του θεάµατος δεν χαρίζεται στους αντιπάλους του.

Άλλο τόσο θεαµατικές προόδους καταγράφει ο έτερος πόλος του καπιταλιστικού συστήµατος, στηνοτιοανατολική Ασία. Το ιαπωνικό κράτος, ένα από τα ισχυρότερα του κόσµου, αποδεικνύεται πως είχε αφήσει τους  πολίτες  του  ολότελα  ανυπεράσπιστους  απέναντι  στον  κίνδυνο,  ή µάλλον   τη   βεβαιότητα,   ενός   πυρηνικού   ατυχήµατος.   Κανείς   δεν τιµωρήθηκε για την καταστροφή της Φουκουσίµα, πέρα από τους εργάτες που  στάλθηκαν  απροστάτευτοι  στα  ερείπιά  της·  αντίθετα,  το  κράτος, µπερδεύοντας την ασφάλεια µε το θέαµα της ασφάλειας, άφησε την ίδια την εταιρεία που χορογράφησε την καταστροφή να ελέγξει την ανοικοδόµηση, προασπίζοντας τα δικά της συµφέροντα µάλλον παρά την υγεία του πληθυσµού. Όταν αυτά συµβαίνουν στα πιο οργανωµένα και τεχνολογικά προηγµένα κράτη, εύκολα φανταζόµαστε τι γίνεται στα υπόλοιπα. Όπως η Κίνα, για την οποία καλύτερα να µη µιλήσουµε καθόλου.

Ο τρίτος πόλος, πάλι, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρωτοστατεί σ’ έναν άλλο τοµέα της οπισθοδρόµησης. Η πρώτη νίκη της Γαλλικής Επανάστασης ήταν όταν ο βασιλιάς Λουδοβίκος αναγνώρισε, στις 23 Ιουνίου του 1789, το δικαίωµα των Γενικών Τάξεων να εγκρίνουν την επιβολή φόρων και τη σύναψη δανείων. Σήµερα ο ελληνικός λαός, και οι άλλοι λαοί της ευρωπαϊκής  περιφέρειας,  αύριο  βέβαια  και  ο  γαλλικός  λαός,  έχουν στερηθεί αυτήν ακριβώς την ελευθερία. Οι τραπεζίτες αλώνουν µε πραξικοπήµατα, µια προς µία, τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και παγιδεύουντους λαούς σ’ έναν φαύλο κύκλο λιτότητας και υπερφορολόγησης, που οδηγεί µε µαθηµατική ακρίβεια στην πτώχευση. Και στην εξέγερση, θα έλεγε ο στρατηγός µας. Η Βαλκυρία, ο γελωτοποιός της και οι στρατιές των γκρίζων αυλοκολάκων τους αγωνίζονται κατεξοχήν να µη χάσουν καµιά δεκάρα οι τράπεζες, οι ίδιες που βρίσκονταν στην αφετηρία της τωρινής κρίσης. Ματαιοπονούν. Θέλουν να σώσουν τις τράπεζες· όλες οι τράπεζες είναι σήµερα χρεωκοπηµένες. Θέλουν να σώσουν τις µετοχές· όλα τα χρηµατιστήρια έχουν πλέον φουντάρει. Θέλουν να σώσουν το ευρώ, και µε κάθε τους κίνηση το ξεχαρβαλώνουν. Θέλουν να τσακίσουν τους λαούς τους· οι λαοί εξεγείρονται ο ένας µετά τον άλλο. Αύριο βέβαια και ο γαλλικός, που σήµερα τηρεί µια ασυνήθιστη σιγή. Όπως τηρούσε και ο ελληνικός, ως προχτές.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστησε τη χρηµατοπιστωτική πολιτική της, η οποία κρυσταλλώθηκε στο ευρώ, µε βάση το Δόγµα Σαχτ. Ο Γιάλµαρ Σαχτ ήταν υπουργός Οικονοµικών του Τρίτου Ράιχ· γλύτωσε την κρεµάλα στη Νυρεµβέργη µόνον επειδή ο Χίτλερ τον είχε απολύσει επειδή τον θεωρούσε υπερβολικά φιλοτραπεζίτη. Το Δόγµα Σαχτ, το οποίο ακολουθούσε η Ράιχσµπανκ τη δεκαετία του 1930, απαγόρευε στην κεντρική τράπεζα να αξιοποιεί κρατικά οµόλογα. Το ίδιο δόγµα ακολουθεί σήµερα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, πράγµα που µόνον καταστροφές προοιωνίζεται σύµφωνα µε τον Γιαν Τοπορόφσκι, έναν από τους οξυδερκέστερους οικονοµολόγους· στο ίδιο συµπέρασµα κατατείνουν άλλωστε πλήθος ανεξάρτητες µελέτες, µε χαρακτηριστικές ανάµεσά τους εκείνες του βρετανικού ινστιτούτου Research on Money and Finance, που έχει επικεφαλής τον Κώστα Λαπαβίτσα.

Ήταν θέµα χρόνου, η ανόητη αρχιτεκτονική του ευρώ να προκαλέσει τροµερά προβλήµατα, για τα οποία τώρα τιµωρούνται ο ελληνικός λαός και οι άλλοι λαοί της περιφέρειας. Οι πραγµατικοί υπεύθυνοι, δηλαδή οι τραπεζίτες και το πολιτικό τους προσωπικό, µένουν στο απυρόβλητο. Στο µεταξύ, η ευρωπαϊκή περιφέρεια πλήττεται από µια πρωτοφανή κρίση χρέους, ανάλογη µε κείνες που ανέταµε στον Τρίτο Κόσµο ο καθηγητής Ερίκ Τουσσαίν, πρόεδρος της  Comité pour l'annulation de la dette dutiers monde . Πρώτο της θύµα, η Ελλάδα. Αφορµή κι εργαλείο για την καταστροφή, το χρέος. Προς τράπεζες οι οποίες, αν πιστέψουµε τα βιβλία τους, κατέχουν σε χρηµατική µορφή πολλές φορές τον συνολικό παγκόσµιο πλούτο, προφανώς έχοντας από τώρα καπαρώσει και τον πλούτο που φαντάζονται ότι θα παράγουν οι ερχόµενες γενιές.

Η έννοια του χρέους είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσα, και στην ανάλυσή της µπορούµε σήµερα ν’ αξιοποιήσουµε παραγωγικότατα την κριτική του θεάµατος, που ανέπτυξε ο Στρατηγός. Ο κόσµος νοµίζει ότι το χρέος είναι νεότερο από το χρήµα. Κάνει λάθος, είναι πολλές χιλιετηρίδες παλιότερο,υπήρχε σε κοινωνίες όπως η αιγυπτιακή και η µεσοποταµιακή, που δεν είχαν χρήµα, αλλά είχαν ιερατεία. Η ιδέα του χρέους είναι θρησκευτικής προέλευσης· αρχικά χρέος σήµαινε αµαρτία, όπως πολύ εύγλωττα επισηµαίνει ο  καθηγητής του πανεπιστήµιου Γέηλ Ντέηβιντ Γκραίµπερ. Πού βρέθηκαν τα δισεκατοµµύρια που κατά εκατοντάδες δάνεισαν στα κράτη οι αµερικανικές, γερµανικές, γαλλικές, ελληνικές κλπ τράπεζες; Και ζητάν να τα πάρουν πίσω καταστρέφοντάς µας; Απάντηση: φτιάχτηκαν µε το χτύπηµα µερικών πλήκτρων στον υπολογιστή, είναι καθαρά πλασµατικό χρήµα, φαντασιακό και θεαµατικό, το οποίο δηµιούργησαν οι ίδιες οι τράπεζες µε την ευγενική άδεια των κρατών. Που όλα αυτά τα κρύβουν επιµελέστατα από τους πολίτες τους, προσπαθώντας να τους κρατήσουν φυλακισµένους σε µια θεαµατική άγνοια, αφασία, ανηµπόρια.

Μας έχουν έτσι µετατρέψει σε σκλάβους· κάθε παιδί που γεννιέται σήµερα στην Ελλάδα είναι φορτωµένο µε χρέος σχεδόν σαράντα χιλιάδων ευρώ, και θα πρέπει να δουλεύει µέχρι θανάτου για να το ξεπληρώσει. Ζητούν απ’ όλους µας να δουλέψουµε µέχρι θανάτου µε µισθούς Κίνας ώστε να πληρωθεί, µε τις κατεστραµµένες ζωές µας κι εκείνες των παιδιών µας, και µε τον αρπαγµένο εθνικό µας πλούτο, το πλασµατικό χρέος που σε αγαστή συνεργασία κυβερνήσεις και τράπεζες µας φόρτωσαν µε τη δηµιουργική λογιστική του fractional banking.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει µηχανισµούς για ν’ απαλλάξει από αυτή την ανυπόφορη δουλεία τους πληθυσµούς της. Αντίθετα, κάνει τα πάντα για να ολοκληρώσει την καταστροφή και την υποδούλωσή τους. Πολιτικοί που έδωσαν όρκο πίστης στη δηµοκρατία σήµερα προωθούν τη Χρεοκρατία, όπως ονοµάζεται το γνωστό εκπληκτικό ντοκυµανταίρ, και τώρα ξαναφτιάχνουν χωρίς καµιά δηµοκρατική νοµιµοποίηση την Ένωση µέσα από την Καταστρόικα, όπως πολύ πετυχηµένα ονοµάζεται το µικρότερο αδερφάκι του. Για την ώρα, µόνο στην Ισλανδία πήραν την απάντηση που τους αρµόζει, και παραπέµφθηκαν σε δίκη. Αλλά σε καµιά χώρα δεν έχουν κοινωνική στήριξη, πέρα από ελάχιστες µερίδες καπιταλιστών και κάποια ποσοστά ηλίθιων που εµπιστεύονται τα τηλεοπτικά παπαγαλάκια.

Έρχεται λοιπόν η ώρα της επανάστασης. Δεν εκπλήσσει τον ιστορικό κάτι τέτοιο. Βάλτε στη σειρά τις χρονολογίες: 1789-1812, 1848, 1905-1922, 1968. Σχεδόν µισός αιώνας πέρασε από το τελευταίο επαναστατικό κύµα στην Ευρώπη. Είναι πολύς. Κρίµα που δεν είναι µαζί µας και ο Στρατηγός. Αλλά και χωρίς αυτόν, ελπίζουµε να τα καταφέρουµε.

Ο καπιταλισµός της Καταστρόικας και της Χρεοκρατίας είναι ασύµβατος µε τη δηµοκρατία. Στη χώρα µας έχουµε το πρώτο πειραµατικό εργαστήριο ενός νέου συστήµατος διακυβέρνησης. Το σύνταγµά µας έχει γίνει κουρελόχαρτο από τα ίδια τα κόµµατα εξουσίας που µας βύθισαν στο

χρέος, η κυβέρνηση που εκλέχτηκε λέγοντας εν γνώσει της ψέµατα ότι ‘λεφτά υπάρχουν’ παραχώρησε τη θέση της στη χούντα ενός τραπεζίτη. Με την καθοδήγηση των θεσµών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ισχυρότερων χωρών της. Αυτό, µε όλο το σεβασµό, δεν θα το ξεχάσουµε κύριε Πρόξενε. Αυτήν τη στιγµή έχουµε χρέος –πάλι ο ίδιος όρος- να σας αντιµετωπίσουµε όπως θ’ αντιµετωπίζαµε επί χούντας των συνταγµαταρχών τον αµερικανό πρόξενο. Μην το πάρετε προσωπικά, σας παρακαλώ, δεν έχει κανένα προσωπικό στοιχείο αυτό.

Ο Πρόεδρος σας, Νικολά Σαρκοζύ, συνοµώτησε εναντίον της δηµοκρατίας στην πατρίδα µας και θα τιµωρηθεί όπως του αξίζει. Tι να σκεφτόταν άραγε ο παππούς του, ο εβραίος της Θεσσαλονίκης, βλέποντας από ψηλά αυτό τον γελωτοποιό της Βαλκυρίας, που πρώτα έδιωξε τους ροµά από τη Γαλλία, να επιβάλλει στον ελληνικό λαό, σε συνεργασία µε το Τέταρτο Ράιχ, την άθλια χούντα του τραπεζίτη Παπαδήµου και τους τέσσερεις βουλευτές του φασίζοντος αντισηµιτικού Λάος; Όχι, κύριε Πρόξενε, ο ελληνικός λαός ποτέ δεν θα ξεχάσει τούτη την πράξη. Και σας υπόσχοµαι επίσης ότι ο ελληνικός λαός θα καταργήσει το θεαµατικό χρέος, και θα γκρεµίσει το ευρώ. Πολύ νωρίτερα απ ό,τι κάποιοι περιµένουν.

[η τελευταία παράγραφος διαβάστηκε στα γαλλικά:]

Votre President Nicolas Sarkozy a conspire contre la democratie en notre patrie, et il va etre puni pour ca, comme il merite. Quoi penserait-il son grand-pere, le juif salonicien, en voyant par la-haut le bouffon de la Valkyrie, apres avoir expulse les roma de la France, imposer au peuple grec, en collaboration avec le Quatrieme Reich, la Junta miserable du banquier Papadimos et les quatres ministres du parti fascisant antisemite Laos? Non, Monsieur le Consul, le peuple grec va jamais oublier cette acte. Et je vous promet aussi que le peuple grec abolira la dette spectaculaire et detruira l’ euro. Plus tot que quelq’uns l’ attendaient.

Merci pour m’ avoir ecoute

*Ομιλία στο πλαίσιο εκδήλωσης οργανωμένης από το Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης προς τιμή του μεγάλου στοχαστή του 20 αιώνα, Γκυ Ντεμπόρ.