Χρήμα εκ του μηδενός

Πηγή: ΑΥΓΗ

Τρίκκας Μιχάλης

Ημερομηνία δημοσίευσης: 17/11/2011

Η μεγαλύτερη ιδιωτικοποίηση στην ιστορία έχει συμβεί εδώ και χρόνια και πέρασε απαρατήρητη, υποστηρίζει ο Μπεν Ντάισον, Βρετανός οικονομολόγος και εμπνευστής της καμπάνιας "θετικό χρήμα" (positivemoney.org.uk). Την ώρα που το οργανωμένο έγκλημα τυπώνει κάθε χρόνο πλαστά χαρτονομίσματα αξίας 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν από το τίποτε περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια ευρώ χωρίς να παραβιάζουν κανένα νόμο.

Το κέρδος τους είναι το επιτόκιο που επιβάλλουν σε κάθε ευρώ που δανείζουν. Και το κόστος για όλους τους υπόλοιπους είναι μια ζωή βυθισμένη στο χρέος. Το νέο χρήμα που δημιουργούν οι τράπεζες δεν έχει υλική μορφή. Πρόκειται για ηλεκτρονικό χρήμα, τα ψηφία που βλέπει κανείς στην οθόνη ενός μηχανήματος αυτόματης ανάληψης όταν ελέγχει τον τραπεζικό λογαριασμό του. Σύμφωνα με τον Ντάισον, το ηλεκτρονικό χρήμα αποτελεί σήμερα το 97% του συνολικού χρήματος στην οικονομία.

Ο οικονομικός αναλυτής των "Financial Times", Μάρτιν Γουλφ αναγνωρίζει ότι "η ουσία του σύγχρονου νομισματικού συστήματος είναι η δημιουργία χρήματος από το τίποτε εξαιτίας του συχνά άλογου δανεισμού των ιδιωτικών τραπεζών". Πώς λειτουργεί το σύστημα; Προκειμένου να χορηγήσουν δάνεια, οι τράπεζες δεν χρησιμοποιούν πλέον σαν αντίκρισμα τις αποταμιεύσεις των καταθετών τους. Απλώς δημιουργούν νέο χρήμα. Και καθώς οι υπόλοιπες τράπεζες ακολουθούν την ίδια πρακτική, η αγορά πλημμυρίζει από χρήμα, γεγονός που τελικά σπρώχνει τις τιμές προς τα πάνω δημιουργώντας έτσι ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη για δανεισμό από τις τράπεζες.

Αυτή είναι τελικά και η βάση του σύγχρονου χρέους, σημειώνει ο Ντάισον. Όχι το χρήμα που ανακυκλώνεται από αποταμιεύσεις, αλλά εκείνο που δημιουργείται από το μηδέν για να δοθεί σε δάνεια. Σύμφωνα με τον Βρετανό οικονομολόγο, η ιδιωτικοποίηση του χρήματος επιτεύχθηκε χάρη στην ατολμία ή τη συνενοχή των κυβερνήσεων να επικαιροποιήσουν τη νομοθεσία περί παραχάραξης του χρήματος ώστε να περιλαμβάνει και το ηλεκτρονικό χρήμα.

Η δυνατότητα δημιουργίας χρήματος είναι όμως ένα εξαιρετικά επικίνδυνο όπλο για να μένει στα χέρια των τραπεζιτών που προκάλεσαν την κρίση. Και η επανάκτηση αυτού του όπλου από τις κοινωνίες αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη ελπίδα για διέξοδο από αυτήν, τονίζει ο Ντάισον, προκειμένου να εκλείψουν οι κερδοσκοπικές φούσκες και τα χρήματα να επιστρέψουν στην πραγματική οικονομία. Λύσεις επομένως όπως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι παράλογο να ακολουθούνται τη στιγμή που οι κοινωνίες πνίγονται σε πακτωλούς χρεών. Γιατί αν χρειάζεται κάτι σε αυτή τη φάση, είναι περισσότερο χρήμα και όχι περισσότερο χρέος.