Τέλος της πολιτικής, υποχώρηση της κοινωνίας

ΠΗΓΗ: ΕλευθεροτυπίαΤου ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ

Πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα τα περιστατικά που δείχνουν ότι η κυβέρνηση βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου. Οτι έχει χάσει δηλαδή την «μπάλα» και μαζί της κάθε επαφή με την εφιαλτική καθημερινή πραγματικότητα που η ίδια δημιούργησε για κάθε Ελληνα.

Ετσι μόνο μπορούν, για παράδειγμα, να εξηγήσουν κάποιοι την ανάλγητη, στα όρια της ύβρεως, «πλάκα» του Θ. Πάγκαλου, που δήλωσε από τηλεοράσεως ότι δεν έχει λεφτά να πληρώσει το έκτακτο τέλος ακινήτων και φοβάται επομένως μήπως ο Ε. Βενιζέλος, υπουργός Οικονομικών, τον βάλει φυλακή!

Το ίδιο και τις συνεχείς τον τελευταίο μήνα παλινωδίες του οικονομικού κυβερνητικού επιτελείου και προσωπικά του κ. Βενιζέλου, που εξαγγέλλουν μέτρα και αμέσως μετά τα διορθώνουν και τα συμπληρώνουν με πρόσθετες εξαγγελίες που συχνά αντιφάσκουν μεταξύ τους.

Ολόκληρη η κυβέρνηση φαίνεται να βρίσκεται σε κατάσταση πανικού, να λειτουργεί υπό πίεση και να υποπίπτει διαρκώς σε λάθη, πράγμα λογικά αναμενόμενο υπό τις συνθήκες αυτές.

Αρκεί όμως η εξήγηση αυτή; Η ικανότητα αντίληψης της πραγματικότητας και ο έλεγχος των πραγμάτων, όσο είναι δυνατόν, αποτελούν βασικό προαπαιτούμενο, τόσο για την κατάστρωση ενός πολιτικού σχεδίου όσο και για την υλοποίησή του. Υπάρχει μια διαλεκτική σχέση ανάμεσα στο υποκείμενο που σχεδιάζει μια πολιτική παρέμβαση με βάση τη γενική στρατηγική του αντίληψη, στο πεδίο αναφοράς της παρέμβασης, δηλαδή το κοινωνικό σώμα, και στον τρόπο με τον οποίο το προτεινόμενο σχέδιο αλληλεπιδρά με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.

Προφανώς στην Ελλάδα του 2011, μετά από 16 μήνες βάναυσου μνημονιακού χρόνου, δεν συμβαίνει τίποτα από όλα αυτά. Εδώ έχουμε το παράδοξο, το πολιτικό μας σύστημα εξουσίας να έχει τεθεί ουσιαστικά εκτός πολιτικής.

Τη μετατροπή της σε μηχανισμό εκτέλεσης εντολών τρίτων η κυβέρνηση την έχει αποδεχθεί. Η μόνη αρμοδιότητα που της έχει παραχωρηθεί είναι να φέρνει απτά αποτελέσματα, να πιάνει οικονομικούς στόχους που άλλοι καθορίζουν. Είναι επόμενο όμως, από τη στιγμή που η εκτελεστική εξουσία ταυτίζεται πλήρως με τον διεφθαρμένο και ανίκανο δημόσιο τομέα, που και η ίδια δημιούργησε, να του μοιάζει όλο και περισσότερο.

Η φράση του κ. Βενιζέλου για «μειωμένη δημοσιονομική κυριαρχία» της χώρας τα λέει όλα. Η πρόσφατη προσπάθεια να ανακτήσει η κυβέρνηση το πολιτικό πλεονέκτημα έναντι των δανειστών της (της τρόικας δηλαδή), επιβάλλοντας έστω και εκ των υστέρων κάποιους όρους και προϋποθέσεις στον τρόπο άσκησης της πολιτικής κυριαρχίας, απέτυχε παταγωδώς. Η τρόικα δεν διαπραγμετεύεται την πρωτοκαθεδρία της. Αυτή βάζει το πλάνο, θέτει τους στόχους, ασκεί την πολιτική. Με άλλα λόγια, έχει αυτοαναγορευθεί σε ανώτατη πηγή «νομιμοποίησης», πέρα και πάνω από κάθε συνταγματική ή άλλη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Πρόκειται για πλήρη ανατροπή της παλαιάς ισορροπίας του παραδοσιακού δημοκρατικού συστήματος διακυβέρνησης που γνωρίζουμε μέχρι τώρα, για ολοκληρωτική οικειοποίηση δημόσιας εξουσίας από ένα εξωθεσμικό, δημοκρατικά ανομιμοποίητο, πολιτικο-οικονομικο-τραπεζικό κέντρο.

Εξ ου μάλλον και η άποψη Πάγκαλου ότι η κυβέρνηση δεν χρειάζεται καμία «δημοκρατική νομιμοποίηση», δηλαδή εκλογές, προκειμένου να δικαιολογήσει την κωλοτούμπα της πολιτικής της. Μας λέει δηλαδή κυνικά ότι η πολιτική εξουσία δεν έχει όρια στις μεθόδους αυτοπροστασίας της, ότι η άσκηση της πολιτικής δεν διέπεται από καμία αρχή.

Το ίδιο ακριβώς κάνει αυτός ο εκτελεστικός κυβερνητικός μηχανισμός και με άλλες θεσμικές ανατροπές που η τρόικα θεωρεί επιβεβλημένες. Ετσι, οι νομικοί της εξουσίας ετοιμάζονται να κάνουν το Σύνταγμα λάστιχο, προκειμένου να βρουν την κατάλληλη φόρμουλα ερμηνείας που θα επιτρέπει αθρόες απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων. Το τέλος της πολιτικής δυστυχώς ταυτίζεται εδώ με το τέλος της κοινωνίας.

Η πρόκληση του νέου

Ηεκποίηση του κράτους είναι πλέον γενική. Μετά τις σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων και δημόσιας περιουσίας έναντι πινακίου φακής, παραχωρείται στους ιδιώτες, χάριν αποτελεσματικότητας, ο βασικός πυρήνας της κρατικής εξουσίας, όπως είναι η είσπραξη των δημόσιων εσόδων, η αξιολόγηση υπαλλήλων προς απόλυση, ο έλεγχος των πολεοδομικών αδειών. Είναι προφανές ότι ο κοινωνικός χώρος αναφοράς του παλαιού ΠΑΣΟΚ, η λεγόμενη Κεντροαριστερά, έχει ήδη υποστεί, πανευρωπαϊκά, ανεπανόρθωτη ιδεολογική και πολιτική καταστροφή. Τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ γνωρίζουν πολύ καλά ότι θα εξαφανιστούν από τον πολιτικό χάρτη της χώρας. Και δικαίως. Αυτό που φοβίζει είναι ποιοι θα πάρουν τη θέση τους. Γιατί το νέο σίγουρα θα υπάρξει. Οχι ερήμην της κοινωνίας όμως. Και αυτό είναι η μεγαλύτερη ευκαιρία-πρόκληση από όλες.