Έβγαλε το μαστίγιο η Ευρώπη

Πηγή: euro2day
της Αγγ. Παπαμιλτιάδου

Η σκληρή στάση που αποφάσισε να κρατήσει η ηγεσία της ευρωζώνης απέναντι στις προσπάθειες της Αθήνας να πολιτικοποιήσει τον δημοσιονομικό και διαρθρωτικό εκτροχιασμό της οικονομίας ήταν αναμενόμενη, όμως χθες έλαβε επικίνδυνη τροπή.
Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, στις συνεδριάσεις της επιτροπής ΕWG/EFC, που προπαρασκευάζει την ατζέντα του Εurogroup, ο πρόεδρος του ΣΟΕ κ. Ζανιάς αντιμετώπισε την ενιαία στάση των ομολόγων του και έλαβε το τελεσίγραφο ότι η διαπραγμάτευση και η έκτη δόση περνούν μέσα από τον έλεγχο της τρόικας, η οποία δεν πρόκειται να παραγκωνιστεί ή να περιοριστεί σε τεχνοκρατική ομάδα. Άλλωστε, αυτό φάνηκε και από τις χθεσινές δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Όπως έγραψε τη Δευτέρα το euro2day, τόσο η τρόικα όσο και η επιτροπή EWG/EFC απαίτησαν μια σειρά αλλαγές, όπως η επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων, η κατάργηση της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς», η επέκταση της εφεδρίας και η δυνατότητα απολύσεων.

Η πίεση ήταν τέτοια που ειπώθηκε ότι δεν θα δοθεί ούτε η μισή δόση εάν η κυβέρνηση δεν δεσμευτεί δημοσίως πως θα επισπευστούν όλες οι αλλαγές. Όπερ και εγένετο με το χθεσινό έκτακτο διάγγελμα του κ. Ευάγγ. Βενιζέλου. Η κυβέρνηση πρακτικά έβαλε στο συρτάρι όλα τα σχέδια πολιτικής διαπραγμάτευσης και ανακοίνωσε σκληρά μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Όμως, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το euro2day, αυτό είναι μία πλευρά της πίεσης, καθώς τα ελληνικά ζητήματα παρουσίασαν ξαφνική εμπλοκή:

1. Έχει αρχίσει να διαρρέει και σε υπηρεσιακούς κύκλους της τρόικας ότι η σκέψη της Γερμανίας για αλλαγή των όρων παραμονής μιας χώρας στην ευρωζώνη δεν είναι κουτσομπολιό, αλλά έχει καταγραφεί σε χαρτί και σε συγκεκριμένο πλάνο που είναι κλειδωμένο στα συρτάρια του υπουργείου Οικονομικών της Γερμανίας. Ευρωπαίος διπλωμάτης ανέφερε στο euro2day ότι υπάρχει πλέον ταύτιση απόψεων τόσο της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Φινλανδίας όσο και της Γαλλίας ότι πρέπει να γίνουν αλλαγές στον τρόπο δημοσιονομικής διαχείρισης των... αμαρτωλών χωρών της ευρωζώνης και αυστηροποίηση του πλαισίου λειτουργίας εντός της ζώνης του ευρώ και του αναθεωρημένου Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Όπως είπε η συγκεκριμένη πηγή, το νέο γερμανικό σχέδιο «θα αφήνει παράθυρο προσωρινού παγώματος (όχι εξόδου) μιας χώρας από τη ζώνη του ευρώ εάν υπάρχει διαρκής εκτροχιασμός των δημοσιονομικών της. Σε ερώτηση πώς ακριβώς θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο, ο αξιωματούχος δεν έδωσε διευκρινίσεις. Είπε όμως ότι ένα βήμα πριν από το στάδιο του εν λόγω παγώματος θα υπάρχει όρος για «άρση της δημοσιονομικής κυριαρχίας της χώρας, η διαχείριση της οποίας θα περάσει στο νέο διευθυντήριο της ευρωζώνης που θα δημιουργηθεί».

Θα εγκαθίστανται δηλαδή Ευρωπαίοι υπερυπουργοί, που θα έχουν τον πλήρη έλεγχο των αποφάσεων για τα δημοσιονομικά της «αμαρτωλής» χώρας. Σε ερώτηση πώς θα περάσει τέτοιο σχέδιο, ο διπλωμάτης ανέφερε ότι υπάρχει σκέψη να ενταχθεί στους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, που δεν έχουν ακόμα επικυρωθεί, και υπενθύμισε ότι τόσο η Γαλλία όσο και η Γερμανία... κρατάνε όμηρο τις εν λόγω αποφάσεις, οι οποίες θα έπρεπε να είχαν επικυρωθεί από τη σύνοδο κορυφής του περασμένου Μαρτίου και συνεχώς αναβάλλονται λόγω Βερολίνου και Παρισιού.

Ορισμένες πληροφορίες αναφέρουν επίσης ότι στη συνάντηση του κ. Σόιμπλε, χθες, με τους ομολόγους του της Φινλανδίας και της Ολλανδίας τέθηκε το πλάνο σχετικά με την αυστηροποίηση των ποινών για τις προβληματικές χώρες ως αντάλλαγμα στη συναίνεση των δύο χωρών να βρεθεί φόρμουλα συμβιβασμού για τις εγγυήσεις που ζητούνται για το νέο ελληνικό δάνειο.

Η διπλωματική πηγή ανέφερε ότι η στάση της Γερμανίας έχει να κάνει και με τη στρατηγική της κ. Μέρκελ να κατευνάσει τα πνεύματα στο εσωτερικό της και να δείξει ότι δεν χαρίζεται στην Ελλάδα. Ωστόσο, αυτό είναι επικίνδυνο για τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς, εάν ένα τέτοιο πλάνο περάσει ως απειλή στις αποφάσεις για τη νέα οικονομική διακυβέρνηση, ή και στον τρόπο λειτουργίας του μόνιμου μηχανισμού ESM, δεν παύει να εμπεριέχει τον κίνδυνο κάποτε να πάρει σάρκα και οστά.

2. Τα ελληνικά συμφέροντα δέχτηκαν και ένα δεύτερο πλήγμα, το οποίο είναι η απότομη αλλαγή στάσης της Γαλλίας, που βλέπει να σκληραίνει η άποψη των πολιτών της απέναντι στη βοήθεια προς την Ελλάδα, καθώς η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει σημαντικές περικοπές και νέο πλάνο λιτότητας. Σε δεύτερη ανάγνωση, όμως, η γαλλική στάση άλλαξε μετά τη συνάντηση που είχαν η κ. Μέρκελ και ο κ. Σαρκοζί τον Αύγουστο, στην οποία ο Γάλλος Πρόεδρος φαίνεται ότι έλαβε τη διαβεβαίωση πως η Γαλλία θα συμπεριλαμβάνεται στο μικρό κλαμπ των χωρών της ευρωζώνης που θα σχηματίσουν το άτυπο διευθυντήριο. Από εκεί και έπειτα υπήρχε πλήρης ταύτιση στις γαλλογερμανικές θέσεις.

3. Η τρίτη μεγάλη ανατροπή έχει να κάνει με τη Σλοβακία, που φαίνεται πως θέτει πρόταση να μη δοθεί αμέσως το νέο δάνειο στην Ελλάδα, αλλά η εκταμίευσή του να ξεκινήσει μετά τον Μάρτιο, όταν θα ολοκληρωθεί το παλαιό πρόγραμμα, με την αιτιολογία ότι πρέπει πρώτα η Αθήνα να δείξει δημοσιονομική βελτίωση, όπως έχει υποσχεθεί.

Τον τελευταίο καιρό, η Σλοβακία κάνει ό,τι μπορεί για να τορπιλίσει τη βοήθεια προς την Ελλάδα, δηλώνοντας είτε ότι η ψήφιση για τις αποφάσεις του EFSF θα επικυρωθεί τον Δεκέμβριο από τη Βουλή της χώρας είτε ότι και η Σλοβακία θα ζητήσει εγγυήσεις από την Ελλάδα. Η πρόταση, όμως, να καθυστερήσει η εκταμίευση του νέου δανείου μέχρι την άνοιξη προκαλεί ερωτήματα αλλά και ανησυχία, καθώς -συνήθως- τόσο η Σλοβακία όσο και η Σλοβενία στο παρελθόν έχουν λειτουργήσει σαν «λαγοί» άλλων μεγαλύτερων χωρών.

4. Η σκλήρυνση της γραμμής προς την Ελλάδα έχει να κάνει και με τους φόβους των εταίρων ότι η Ιταλία σκοπεύει να κινηθεί στην ελληνική λογική των δεσμεύσεων αλλά όχι πράξεων.

Φοβούμενοι λοιπόν ότι δημιουργήθηκε ένα κακό προηγούμενο όπου για δύο ολόκληρα χρόνια η Αθήνα δεν πέτυχε κανέναν στόχο, με την ανοχή της τρόικας και της ευρωζώνης, αποφασίστηκε να υπάρξει μπαράζ σκληρών δηλώσεων, τόσο από τον πρόεδρο της Κομισιόν κ. Ζ. Μπαρόζο όσο και από τους κυρίους Ρομπάι, Τρισέ και τον διάδοχό του στην ΕΚΤ, κ. Μάριο Ντράγκι.

Μάλιστα, η απρόσμενα σκληρή ομιλία του κ. Ντράγκι το απόγευμα της Δευτέρας ήταν αυτή που προκάλεσε απότομη άνοδο των spreads των ομολόγων της περιφέρειας, καθώς η αγορά έχει προεξοφλήσει πιο διαλλακτική στάση από τον Ιταλό τραπεζίτη. Αντιθέτως, ο κ. Ντράγκι εξέπληξε λέγοντας ότι θα εντείνει τις πιέσεις προς τις κυβερνήσεις, θα αναπροσαρμόσει δραματικά τις προβλέψεις για την ανάπτυξη της ευρωζώνης και θα λήξει το μέτρο αγοράς ομολόγων.

Πάντως, στα θετικά των αποφάσεων συγκαταλέγεται η πρόθεση των εταίρων μας να αναθεωρηθούν οι στόχοι του ελλείμματος για φέτος με βάση τη μεγαλύτερη ύφεση, ενώ δεν αποκλείεται να πουν «ναι» και στο αίτημα της κυβέρνησης να μειωθεί ο ΦΠΑ από το 23% στο 20% ή στο 19%, ώστε να υπάρξει συναίνεση και από την αξιωματική αντιπολίτευση.

Πρώτα όμως, όπως ανέφερε παράγοντας της τρόικας, «οι ελεγκτές πρέπει να πειστούν την επόμενη εβδομάδα ότι οι χθεσινές εξαγγελίες του υπουργού Οικονομικών θα γίνουν πράξεις» και αναμένουν αναλυτικό πλάνο για το πώς θα μπουν αμέσως σε εφαρμογή και τι κονδύλια θα εξοικονομηθούν.