«Βραχυχρόνιες οι συνέπειες από μια στάση πληρωμών»

ΠΗΓΗ: ΕλευθεροτυπίαΤου ΜΠΑΜΠΗ ΜΙΧΑΛΗ

Κάθε άλλο παρά αυτοκτονία μπορεί να είναι η στάση πληρωμών από ένα κράτος. Εκθεση οικονομολόγων του ΔΝΤ («The Costs of Sovereign Default», Eduardo Borensztein - Ugo Panizza, 2008), που επικαλείται σε άρθρο του ο χθεσινός Guardian, δείχνει ότι αντίθετα με όσα διατυμπανίζει σήμερα η ΕΚΤ και η επικρατούσα οικονομική σκέψη για την ελληνική κρίση χρέους, τα κόστη μιας αθέτησης πληρωμών, αν και σημαντικά, διαρκούν το πολύ ένα με δύο χρόνια.

«Σχεδόν ποτέ δεν ανιχνεύονται επιπτώσεις», πέραν αυτού του χρονικού διαστήματος, καταλήγει η έκθεση. Αντίθετα, πιο σημαντικές είναι οι πολιτικές συνέπειες για τις κυβερνήσεις και τους αξιωματούχους που είναι υπεύθυνοι για την οικονομία.

Οι Eduardo Borensztein και Ugo Panizza έβαλαν στο μικροσκόπιό τους χρεοκοπίες κρατών ή επεισόδια που χαρακτηρίστηκαν ως χρεοκοπία από το 1824 έως το 2004.

Η Λατινική Αμερική ήταν η ήπειρος με τον υψηλότερο αριθμό αθέτησης κρατικού χρέους (126) σε αυτό το διάστημα, ενώ ακολουθεί η Αφρική (63). Στις περιπτώσεις που εξετάζονται περιλαμβάνονται και τρεις στάσεις πληρωμών τού ελληνικού κράτους (1826-1878), (1894-1897), (1932-1964).

Η μελέτη εξετάζει τις επιπτώσεις μιας στάσης πληρωμών:

α. στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας που αθετεί τα χρέη της,

β. στη φήμη της απέναντι στους πιστωτές και τις κεφαλαιαγορές, όπως αυτή αποτυπώνεται από το ύψος των επιτοκίων δανεισμού και την πιστοληπτική της αξιολόγηση,

γ. στο εξωτερικό της εμπόριο ,

δ. στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα,

ε. στον πολιτικό κόσμο.

Τα συμπεράσματα είναι αποκαλυπτικά και εκ διαμέτρου αντίθετα με όσα θέλουν να πιστεύουμε σήμερα η ΕΚΤ, οι ιθύνοντες των Βρυξελλών και η ελληνική κυβέρνηση.

Συρρίκνωση ΑΕΠ 1,2%

1. Για τις επιπτώσεις μιας χρεοκοπίας στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας που αθετεί το χρέος της, η μελέτη των δύο οικονομολόγων καταλήγει ότι:

α. κατά μέσο όρο μια στάση πληρωμών έχει συνέπεια τη συρρίκνωση της οικονομικής ανάπτυξης κατά 1,2% ετησίως

β. οι επιπτώσεις είναι συνήθως βραχυπρόθεσμες, κυρίως τον πρώτο χρόνο, όταν η ανάπτυξη υποχωρεί κατά μέσο όρο 2,6%,

γ. επειδή οι χρεοκοπίες είναι απόρροια κάποιων οικονομικών σοκ, τα οποία επιδρούν άμεσα στην ανάπτυξη (όπως για παράδειγμα μια νομισματική κρίση), η οικονομική συρρίκνωση ενδεχομένως να μην είναι αποκλειστικά αποτέλεσμα της χρεοκοπίας

δ. το κόστος της πτώχευσης στην οικονομία εξαρτάται από το αν οφείλεται σε αδυναμία ή στη θέληση ενός κράτους να μην πληρώσει.

2. Για τις επιπτώσεις στη φήμη ενός κράτους-δανειολήπτη έπειτα από μια χρεοκοπία, οι οικονομολόγοι συμπεραίνουν ότι:

α. αν και οι χώρες χάνουν την πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές αρχικά, όταν προχωρήσει η αναδιάρθρωση του χρέους τους, τότε οι αγορές δεν τις αποκλείουν

β. ιστορικό αθετήσεων από μια χώρα οδηγεί σε υποβάθμιση της δανειοληπτικής της αξιοπιστίας κατά μέσο όρο κατά 1,7 βαθμίδες, όμως δεν επηρεάζει την αξιολόγησή τους μακροχρόνια

γ. τα επεισόδια χρεοκοπίας έχουν βραχυπρόθεσμη μόνο επίπτωση στα spreads και κατά συνέπεια στο κόστος δανεισμού της χώρας που αθετεί.

3. Οι επιπτώσεις μιας χρεοκοπίας στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας που αθετεί το χρέος της είναι επίσης βραχυπρόθεσμες. Ιστορικά υπάρχουν άλλωστε ελάχιστα περιστατικά επιβολής ποσοστώσεων ή εμπάργκο σε μια χώρα που αθετεί. Αποτέλεσμα, οι επιπτώσεις στο εμπόριο να είναι αρνητικές και μεγάλες μόνον τα δύο πρώτα χρόνια της χρεοκοπίας.

4. Η έκθεση καταλήγει ότι οι κρατικές χρεοκοπίες επιδρούν αρνητικά στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Ομως οι πιθανότητες μιας τραπεζικής κρίσης, λόγω αθέτησης κρατικού χρέους, είναι μόλις 14%.

5. Οι χρεοκοπίες ελαχιστοποιούν τη διάρκεια της θητείας των κυβερνήσεων και των αξιωματούχων που είναι υπεύθυνοι για την οικονομία. Δεκαοκτώ από τις 19 κυβερνήσεις που αθέτησαν μεταξύ 1980 και 2003 απώλεσαν την εκλογική τους δύναμη - κατά μέσο όρο κατά 16%. Στις 12 εξ αυτών, άλλαξε ο επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος στο επόμενο 12μηνο.

Γιατί λοιπόν η Αθήνα δεν αθετεί το χρέος της ερωτά ο χθεσινός σχολιογράφος του «Guardian»; Οχι φυσικά επειδή η οικονομία θα πάει χειρότερα αλλά λόγω των τραπεζών στη Γερμανία (που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους 26 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους), τη Γαλλία (που έχουν 20 δισ.. ευρώ) και την Ελλάδα, δίνει εύστοχα ο ίδιος την απάντηση. *