Η ΝΟΜΟURA ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ, ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

ΠΗΓΗ: ΙΣΚΡΑ

ΑΝΤΙΔΡΑ Ο ΤΡΙΣΕ!

Η ΝΟΜΟURA ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ, ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΚΑΙ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Όλα δείχνουν ότι η υπόθεση μιας κηδεμονευόμενης και μεβαρύτατους όρους αναδιάρθρωσης του χρέους έρχεται όλο και πιο κοντά για την Ελλάδα. Όσο όμως μια τέτοια αναδιάρθρωση έρχεται πιο κοντά, τόσο γίνονται πιο εμφανή τα σύνθετα προβλήματα που τη συνοδεύουν και περίπλοκοι κόμποι που θα πρέπει να επιλυθούν.

Σύμφωνα με όσα γράφει το γερμανικό "Der Spiegel", το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους τηςΕλλάδας έθεσαν ορισμένοι υπουργοί Οικονομικών κρατών της Ευρωζώνης στον Ζ. Τrichet, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης, οι οποίοι εξέφρασαν την άποψη ότι η Ελλάδα δεν θα πετύχει τους δημοσιονομικούς της στόχους, δε θα μπορέσει να βγει στις αγορές το 2012 και αναρωτήθηκαν μήπως ηαναδιάρθρωση «σε αυτή τη χρονική περίοδο έχει κάποια λογική».

Ωστόσο ο Ζ. Τrichet αρνήθηκε να συζητήσει το θέμα, τονίζοντας ότι η αναδιάρθρωση θα έπληττε τη διεθνή εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη και θα δημιουργούσε μεγάλα προβλήματα στις ελληνικές τράπεζες, που διαθέτουν μέρους του χρέους.

Εντύπωση προκαλεί η στάση του γερμανού Υπουργού Οικονομικών, W. Schaeuble, που θεώρησε τις απόψεις Trichet ως υπερβολικές και όχι αρκετά πειστικές και ο οποίος υπερθεμάτισε πως η επιμήκυνση και η μείωση επιτοκίου του δανείου του μηχανισμού στήριξης προς την Ελλάδα δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Ειδικότερα, σε απάντηση των αξιωματούσων της Ευρωζώνης που απέκλεισαν το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, ο υπουργός οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δήλωσε ότι η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και η μείωση του επιτοκίου της 11ης Μαρτίου ίσως να μην είναι αρκετή για την αποκατάσταση της οικονομικής υγείας της χώρας.

Την ίδια ώρα που λαμβάνουν χώρα αυτές οι συζητήσεις, τα μελετιτικά κλιμάκια μεγάλων τραπεζών,όπως η ιαπωνική Nomoura, επιχειρούν να ποσοτικοποιήσουν το κόστος που που συνεπάγονται οι ενδεχόμενες αναδιαρθρώσεις χρέους των χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, που έχουν ενταχθεί στομηχανισμό στήριξης.

Η "Ίσκρα", για τη σφαιρκότερη ενημέρωση των αναγνωστών της αναδημοσιεύει από το capital.gr περίληψη των συμπερασμάτων στα οποία κατέληξε η Nomoura σε μελέτη της με ημερομηνία 7 Απριλίου 2011.

ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΟΥΝ ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ, ΙΡΛΑΝΔΙΑ, ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Το συνολικό κόστος για τις μεγάλες τράπεζες της Ευρωζώνης από ενδεχόμενες αναδιαρθρώσεις των χρεών της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας θα αγγίξει τα 235 δισεκατομμύρια δολάρια, αναφέρει σε έκθεσή της με ημερομηνία 7 Απριλίου 2011 η Nomura International, κόστος που θα «εκτοξευόταν» στα επίπεδα των 480 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε περίπτωση που και η Ισπανία χρειαζόταν να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση. 

Οι γερμανικές τράπεζες έχουν την υψηλότερη έκθεση στο χρέος της «περιφέρειας» και οι απώλειές τους υπολογίζονται σε 185 δισ. δολάρια (συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας), ποσό που αντιστοιχεί στο 1/3 των συνολικών τους κεφαλαίων και που θα δημιουργούσε την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης, μία διαδικασία που η Nomura χαρακτηρίζει ως «πολιτικά περίπλοκη» και που θα οδηγούσε σε μεγάλη αβεβαιότητα στις αγορές και σε αύξηση στα risk premia. 

«Από καθαρά οικονομική πλευρά», αναφέρει η έκθεση, «οι γερμανικές και γαλλικές τράπεζες έχουν τη συντριπτικά μεγαλύτερη έκθεση στο χρέος της ευρωπαϊκής περιφέρειας, κάτι που περιορίζει τις πιθανότητες για μία ανεξέλεγκτη διάχυση της κρίσης. «Σε τελική ανάλυση, οι προϋπολογισμοί των κυβερνήσεων Γερμανίας και Γαλλίας έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών τους. Το αν αυτό είναι πολιτικά εφικτό, αποτελεί διαφορετικό ζήτημα». 

Τα κρατικά ομόλογα της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας τιμολογούν σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό το σενάριο της αναδιάρθρωσης, προσθέτει η Nomura, εξηγώντας ότι τα spreads τους έναντι των ομολόγων της Γερμανίας συνεχίζουν να διευρύνονται τους τελευταίους μήνες, φτάνοντας στα επίπεδα των 930, 640 και 540 μονάδων βάσης αντίστοιχα.

Παράλληλα όμως, επισημαίνει η Nomura, παρατηρείται μία αποκλιμάκωση στην αντίληψη για τον συστημικό κίνδυνο του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης. Αυτό αποτυπώνεται στην απόκλιση μεταξύ των κρατικών CDS της «περιφέρειας» και των CDS των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών, καθώς τα πρώτα σταδιακά αυξάνονται, ενώ τα τελευταία σταδιακά υποχωρούν.

Μέρος αυτής της απόκλισης εξηγείται από την βελτίωση του κλίματος γύρω από την κατάσταση της Ισπανίας. Δεδομένης της βαρύτητας της ισπανικής οικονομίας για την ευρωζώνη (λόγω μεγέθους) είναι λογικό η χώρα αυτή να «βαραίνει» περισσότερο στην αντίληψη περί κινδύνων συστημικής φύσης. Η βελτίωση αυτή αντανακλάται στην υποχώρηση των ισπανικών κρατικών CDS κατά 140 μονάδες βάσης από την αρχή του έτους, αλλά και των CDS των ισπανικών τραπεζών κατά 90 μονάδες βάσης στο ίδιο διάστημα.

Η αποσύνδεση μάλιστα της διακύμανσης του ευρώ στις αγορές συναλλάγματος από τον κίνδυνο κρατικού χρέους, που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, συνδέεται με το γεγονός ότι η αγορά αισθάνεται πλέον μεγαλύτερη σιγουριά για την ικανότητα των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες από ενδεχόμενες αναδιαρθρώσεις χρέους στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. 

«Το ερώτημα-κλειδί είναι αν αυτή η σιγουριά είναι δικαιολογημένη» τονίζει η Nomura και για το σκοπό αυτό επιχειρεί να ποσοτικοποιήσει τις συνέπειες από ενδεχόμενες αναδιαρθώσεις χρέους για τα κεφάλαια των τραπεζών του «πυρήνα» της Ευρωζώνης. 

Έκθεση στο χρέος της περιφέρειας 

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών για το γ’ τρίμηνο του 2010, η συνολική διασυνοριακή έκθεση στην περιφέρεια της Ευρωζώνης διαμορφώνεται σε 1,75 τρισεκατομμύρια δολάρια. Περισσότερα από τα μισά, ήτοι 800 δισ. δολάρια, αφορούν την έκθεση στην Ισπανία, ακολουθεί η έκθεση στο χρέος της Ιρλανδίας (560 δισ. δολάρια), την Πορτογαλία (224 δισ. δολάρια) και την Ελλάδα (168 δισ. δολάρια). 

Στα ποσά αυτά περιλαμβάνεται η έκθεση σε ιδιωτικό χρέος εκτός τραπεζικού κλάδου (1 τρισ. δολάρια), στο χρέος του τραπεζικού κλάδου (486 δισ. δολάρια) και σε κρατικό χρέος (266 δισ. δολάρια). Δεν συμπεριλαμβάνεται η έκθεση στη διατραπεζική αγορά repo, συμβόλαια παραγώγων, εγγυήσεις κλπ, που θα μπορούσαν να ανεβάσουν σημαντικά το ποσό. 

Η Γερμανία έχει τη μεγαλύτερη έκθεση στην ευρωπαϊκή περιφέρεια (433 δισ. δολάρια), κυρίως απέναντι στην Ιρλανδία (154 δισ. δολ.) και την Ισπανία (200 δισ. δολ). Ακολουθεί η Γαλλία με συνολική έκθεση 328 δισ. δολ., κυρίως απέναντι στην Ισπανία (183 δισ. δολ.), ενώ οι γαλλικές τράπεζες έχουν και την υψηλότερη έκθεση απέναντι στην Ελλάδα (63 δισ. δολ.). Οι βρετανικές τράπεζες έχουν έκθεση 316 δισ. δολ. απέναντι στην περιφέρεια, εκ των οποίων 160 δισ. δολ. στην Ιρλανδία (τα 116 δισ. αφορούν έκθεση σε κλάδους εκτός τραπεζών) και 116 δισ. απέναντι στην Ισπανία. 

Η Nomura σημειώνει ότι, τελικά, η άμεση διασυνοριακή έκθεση των τραπεζών της Ευρωζώνης στο κρατικό -μόνο- χρέος της περιφέρειας είναι μικρή και ότι το πλήγμα στους ισολογισμούς τους από ενδεχόμενη αναδιάρθρωση θα είναι διαχειρίσιμο. Για τις γερμανικές τράπεζες, για παράδειγμα, οι απώλειες θα μπορούσαν να διαμορφωθούν σε 14 δισ. ευρώ, ένα μεγάλο ποσό αλλά όχι αρκετά μεγάλο ώστε να δημιουργεί συστημικό κίνδυνο, ίσως μάλιστα να μη δημιουργούσε καν ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης. 

Αν όμως, σε περίπτωση αναδιαρθρώσεων κρατικού χρέους συνυπολογιστεί και το έμμεσο κόστος, η εικόνα είναι πολύ διαφορετική, αναφέρει η έκθεση. Το «ρεαλιστικό σενάριο αναδιαρθρώσεων» της Nomura περιλαμβάνει το άμεσο και έμμεσο κόστος από αναδιαρθρώσεις χρέους σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία (αθροιστικά), ενσωματώνοντας πέραν του κρατικού χρέους και το τραπεζικό, αλλά και το χρέος εκτός τραπεζικού κλάδου, υπό τις εξής υποθέσεις: 

1. Το κρατικό χρέος αναδιαρθρώνεται με ποσοστό ανάκτησης 60% 

2. Ως αποτέλεσμα, το τραπεζικό χρέος επίσης αναδιαρθρώνεται, υποχρεωτικά, με χαμηλότερο ποσοστό ανάκτησης 40% 

3. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε αναδιάρθρωση του 50% περίπου του ιδιωτικού χρέους, με ποσοστό ανάκτησης επίσης 40%. 

Στο σενάριο αυτό δεν συνυπολογίζεται το κόστος από ενδεχόμενη αναδιάρθρωση στην Ισπανία, ενδεχόμενο που σύμφωνα με τη Nomura συγκεντρώνει μικρές πιθανότητες (με βάση τα πενταετή κρατικά CDS και υποθέτοντας ποσοστό ανάκτησης 60%, η Nomura εκτιμά ότι οι πιθανότητες χρεοκοπίας της Ελλάδας μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια είναι 73%, έναντι 55% και 54% για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία και 26% για την Ισπανία).

Συνδυάζοντας τα στοιχεία της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών για τη συνολική διασυνοριακή έκθεση αλλά και τα στοιχεία του Συστήματος Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών και της Τράπεζας της Αγγλίας, η Nomura υπολογίζει ότι: 

- Οι συνολικές διασυνοριακές απώλειες από αναδιάρθρωση στο χρέος των τριών χωρών (Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας) θα φτάσουν τα 365 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 235 δισ. δολ. εντός της Ευρωζώνης. Μάλιστα, το μεγαλύτερο μέρος τους δεν θα προέλθει από την αναδιάρθρωση του κρατικού χρέους (57 δισ. δολ.), αλλά του τραπεζικού (130 δισ. δολ.) και του ιδιωτικού (178 δισ. δολ.).

- Η Γερμανία θα δεχτεί το μεγαλύτερο πλήγμα με απώλειες 97 δισ. δολ., που αντιστοιχεί στο 2,9% του ΑΕΠ της χώρας. Οι απώλειες αυτές θα «εξανεμίσουν» το 17% των κεφαλαίων των γερμανικών τραπεζών, κόστος που δείχνει διαχειρίσιμο, αυξάνοντας τις πιθανότητες κρατικής συμμετοχής σε περίπτωση ανακεφαλαιοποίησης και χωρίς να επηρεάζεται η πορεία του γερμανικού χρέους. 

- Οι βρετανικές τράπεζες θα χάσουν περίπου 76 δισ. δολάρια ή 3,4% του βρετανικού ΑΕΠ, απώλειες επίσης σχετικά διαχειρίσιμες. 

- Οι απώλειες για τις γαλλικές τράπεζες θα φτάσουν τα 55 δισ. δολάρια, ήτοι 2,1% του γαλλικού ΑΕΠ, περιορίζοντας τα τραπεζικά κεφάλαια κατά 8%. Οι απώλειες αυτές κρίνονται διαχειρίσιμες. 

- Για τις ισπανικές τράπεζες, αναδιάρθρωση του ελληνικού, ιρλανδικού και πορτογαλικού χρέους «μεταφράζεται» σε απώλειες 34 δισ. δολαρίων (τα 28 δισ. δολ. λόγω Πορτογαλίας). Και σε αυτή την περίπτωση, «εξανεμίζεται» το 8% των κεφαλαίων του ισπανικού τραπεζικού κλάδου, ποσοστό διαχειρίσιμο αν και η κεφαλαιακή επάρκεια των ισπανικών τραπεζών θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από την πορεία της στεγαστικής αγοράς της χώρας. 

Συμπερασματικά, η αναδιάρθρωση των χρεών της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας θα έχει συνέπειες για τις τράπεζες της Ευρωζώνης που μπορούν να αντιμετωπιστούν και να «απορροφηθούν».

«Κλειδί» η Ισπανία 

Η συμμετοχή της Ισπανίας όμως σε ένα «ντόμινο» αναδιαρθρώσεων θα άλλαζε ραγδαία το σκηνικό: Οι απώλειες εντός της Ευρωζώνης θα έφταναν τα 477 δισ. δολάρια, ήτοι το 4,2% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, σύμφωνα με τη Nomura, μειώνοντας κατά 16% τα κεφάλαια συνολικά για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο. 

Στην περίπτωση αυτή, οι απώλειες για τη Γερμανία θα φτάσουν τα 186 δισ. δολ. (5,65 του γερμανικού ΑΕΠ), για τη Γαλλία τα 132 δισ. δολ. (5,1% του ΑΕΠ), για τη Μ. Βρετανία τα 122 δισ. δολ. Και για την υπόλοιπη Ευρωζώνη το 25 του ΑΕΠ. Το πλήγμα για τα τραπεζικά κεφάλαια θα φτάσει το 33% στη Γερμανία, το 19% στη Γαλλία, το 17% στη Μ. Βρετανία και το 16% στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. 

Η Nomura διευκρινίζει ότι στους παραπάνω υπολογισμούς δεν υπολογίζονται οι συνέπειες από ενδεχόμενη διάχυση των συνεπειών σε χώρες όπως η Ιταλία και το Βέλγιο, «αποτελούν ωστόσο μία επαρκή βάση για τον υπολογισμό του μεγέθους της ανακεφαλαιοποίησης που θα χρειαστεί». 

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα 

Από το Μάιο του 2010 η ΕΚΤ προχωρά σε αγορές κρατικών ομολόγων για να σταθεροποιήσει την αγορά. Μέχρι στιγμής έχει αγοράσει τίτλους αξίας 76,7 δισ. ευρώ, κυρίως από την περιφέρεια (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία). Το μεγαλύτερο μέρος των αγορών έχει γίνει με discount που, αν υποτεθεί ότι ήταν κοντά στο 20% και ότι το ποσοστό ανάκτησης σε περίπτωση αναδιάρθρωσης θα είναι 60%, τότε οι απώλειες για την ΕΚΤ υπολογίζονται σε 19,2 δισ. ευρώ, ήτοι το 24% των κεφαλαίων της. 

Πόσο κοστίζει η κάθε αναδιάρθρωση 

Χωρίς να αθροίζονται τα ποσά των απωλειών από αναδιαρθρώσεις χρέους των τριών χωρών, η Nomura υπολογίζει ότι μία ελληνική αναδιάρθρωση θα κόστιζε συνολικά 61,4 δισ. δολάρια (εκ των οποίων 21,4 δισ. δολ. για τις γαλλικές τράπεζες και 15 δισ. δολ. για τις γερμανικές). 

Στην περίπτωση της Πορτογαλίας οι απώλειες θα διαμορφώνονταν σε 85 δισ. δολ. (28,3 δισ. δολ. για τις ισπανικές τράπεζες, 18,3 δισ. δολ. για τις γερμανικές και 14,8 δισ. δολ. για τις γαλλικές), ενώ στην περίπτωση της Ιρλανδίας θα έφτασαν τα 218 δισ. δολάρια (με το μεγαλύτερο μέρος τους να αφορά τις γερμανικές και βρετανικές τράπεζες, ήτοι 64 και 60 δισ. δολάρια αντίστοιχα). 

Σε ό,τι αφορά τέλος την Ισπανία, οι συνολικές απώλειες υπολογίζονται από τη Νomura σε 333 δισ. δολ., με το μεγαλύτερο μέρος τους να αφορά τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες, ήτοι 89 και 76 δισ. δολάρια αντίστοιχα.