Τα δημόσια νοσοκομεία στην εποχή του μνημονίου

ΠΗΓΗ: Aformi

Ίσως πουθενά δεν αποκαλύπτεται περισσότερο η ταξικά ανάλγητη πολιτική της νεοφιλελεύθερης συμμορίας του ΠΑΣΟΚ απ’ όσο στην κατάσταση που επικρατεί στα δημόσια νοσοκομεία και τη γενικότερη υποβάθμιση από την κυβέρνηση της δημόσιας υγείας. Εδώ το γεγονός ότι οι περικοπές και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές σημαίνουν την απώλεια ανθρώπινων ζωών αποκτά κυριολεκτική σημασία.

Γι’ αυτό αξίζει να παρακολουθήσετε προσεκτικά τη συνέντευξη που ακολουθεί και στην οποία περιγράφεται η άθλια κατάσταση που επικρατεί στα δημόσια νοσοκομεία λόγω των περικοπών που επιβάλλει η δολοφονική πλέον νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης Παπανδρέου.

Στο aformi μίλησαν οι Άλκης Ψυχογιός, Γενικό Κρατικό Νίκαιας, Στάθης Παπαθεοδώρου, Α’ Νοσοκομείο ΙΚΑ Μελίσια, Κώστας Σταμάτης, Αρεταίειο Νοσοκομείο και η Πενταγιώτισσα Στεφανάτου, Ψυχολόγος στο Αιγινίτειο Νοσοκομείο. Για να διευκολυνθεί η παρακολούθηση της συνέντευξης τη χωρίσαμε με βάση τις ερωτήσεις που τους κάναμε.

Η κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία

Δημόσια υγεία και κυβερνητική προπαγάνδα

Κυβερνητικές συμμαχίες και ο αγώνας των εργαζομένων

Προτάσεις από τους εργαζόμενους για τη δημόσια υγεία

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ

ΚΑΤΑΛΗΨΗΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ

ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:

1. Να αποσυρθεί το νομοσχέδιο-έκτρωμα Λοβέρδου που εμπορευματοποιεί πλήρως την περίθαλψη

2. Να καταργηθεί κάθε είδους «χαράτσι» από την τσέπη των πολιτών στα δημόσια νοσοκομεία. Κατάργηση τόσο της πληρωμής στα επείγοντα και τακτικά ιατρεία, όσο και της λεγόμενης «ολοήμερης» απογευματινής λειτουργίας.

3. Να ανατραπεί η γενικότερη πολιτική Κυβέρνησης-ΕΕ-ΔΝΤ που καταργεί κάθε έννοια δωρεάν υγείας και εξαθλιώνει τους γιατρούς και όλους τους υγειονομικούς λειτουργούς.

4. Δωρεάν, αποκλειστικά δημόσια νοσοκομειακή περίθαλψη, σύγχρονη, ισότιμη και καθολική, με περισσότερα κρεβάτια, περισσότερους νοσηλευτές, περισσότερους μάχιμους γιατρούς. Κατάργηση του αίσχους του «5 φεύγουν, ένας έρχεται» και στελέχωση με το αναγκαίο μόνιμο νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό.

5. Διαφάνεια στο σύστημα προμηθειών, μακριά από ύποπτα ιδιωτικά χέρια και υπόγειες συναλλαγές διαχειριστών και μεγαλοπρομηθευτών. Ποιοτικά φάρμακα και υλικά χωρίς υπερτιμολογήσεις.

6. Δημοκρατία και συλλογική άσκηση της ιατρικής στο ΕΣΥ – κατάργηση των σκανδαλωδών προνομίων του μεγαλοδιευθυντικού και μεγαλοκαθηγητικού κατεστημένου.

7. Με τελικό στόχο ένα ολοκληρωμένο δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης με γιατρούς δημόσιους λειτουργούς, άμεσα απαιτούμε ελεύθερη πρόσβαση κάθε ειδικευμένου γιατρού στη σύμβαση με τα ασφαλιστικά ταμεία χωρίς όρους και αποκλεισμούς. Συλλογική σύμβαση που θα εξασφαλίζει αξιοπρεπείς αποδοχές εξασφαλισμένες σε τακτική μηνιαία βάση και θα αποκλείει τη μεσολάβηση κάθε εργολάβου ιατρικής εργασίας.

8. Αναγνώριση εργασιακών, ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων για όλους τους γιατρούς του ΙΚΑ από την ημερομηνία πρόσληψης.

9. Πραγματική ένταξη των νοσοκομείων του ΙΚΑ στο ΕΣΥ χωρίς κατάργηση κλινών και τμημάτων με αναγνώριση της προϋπηρεσίας των γιατρών των νοσοκομείων του ΙΚΑ για την εξέλιξή τους στο ΕΣΥ.

10. Απόσυρση κάθε σχεδίου για φραγμούς στην έναρξη και λήψη ειδικότητας για τους νέους γιατρούς. Συγκεκριμένα μέτρα (αύξηση νοσηλευτικών κλινών και θέσεων ειδικευομένων σύμφωνα με τις ανάγκες) για τη μείωση της αναμονής.

11. Να πληρωθούν άμεσα οι οφειλές ΟΠΑΔ, ΤΥΔΚΥ κλπ προς τους συμβεβλημένους γιατρούς. Να επαναπροσληφθούν άμεσα οι 1400 απολυμένοι συμβασιούχοι του ΙΚΑ. Να σταματήσει η προκλητική πριμοδότηση των επιχειρηματικών συμφερόντων που διαχρονικά λυμαίνονται το χώρο της υγείας.

12. Θεωρούμε καθοριστικό το διακλαδικά, παλλαϊκό συντονισμό για την ανατροπή συνολικά της αντιλαϊκής πολιτικής κυβέρνησης – ΕΕ – ΔΝΤ, για την ανάδειξη του θέματος των κοινωνικών αγαθών (υγεία, παιδεία, συγκοινωνία κλπ) σε κεντρικό πολιτικό θέμα παλλαϊκού αγώνα.

Η Υγεία στο στόχαστρο

Στάθης Παπαθεοδώρου

Άλκης Ψυχογιός

Διανύοντας μια περίοδο παρατεταμένης ύφεσης, εκρηκτικής ανεργίας και κοινωνικής ανέχειας λόγω των κυβερνητικών μέτρων και του Μνημονίου ΔΝΤ-ΕΕ είναι αναμενόμενες οι αρνητικές επιπτώσεις στους δείκτες νοσηρότητας και θνησιμότητας του πληθυσμού, ιδιαίτερα των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων. Είναι γνωστό πως η υγεία ενός ατόμου ή ενός πληθυσμού εξαρτάται κατά 20% από βιολογικούς παράγοντες, κατά 20-30% από το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον, κατά 40-50% από την ανθρώπινη συμπεριφορά και μόνο κατά 10-20% από τις υπηρεσίες υγείας και το σύστημα περίθαλψης¹.

Όπως επίσης είναι γνωστό ότι η υγεία και η αρρώστια εκφράζονται στις σχέσεις του ατόμου με την κοινωνία. Το εισόδημα, η κοινωνική θέση, τα κοινωνικά δίκτυα, η ανεργία και η εργασιακή ανασφάλεια είναι αυτά που κυρίως επηρεάζουν την υγεία του λαού. Η φτώχεια γεννά την αρρώστια, ενώ ο πλούτος προστατεύει και προάγει την υγεία. Το ταξίδι με το τρένο από τη νοτιοανατολική πλευρά του κέντρου της Washington μέχρι το Montgomery County Maryland δεν διαρκεί πολύ. Ωστόσο, για κάθε μίλι ταξιδιού το προσδόκιμο επιβίωσης αυξάνεται κατά 1,5 χρόνια. Υπάρχει διαφορά 20 ετών ανάμεσα στους φτωχούς μαύρους στην αρχή (Προσδόκιμο Επιβίωσης ανδρών: 57 έτη) και στους πλούσιους λευκούς στο τέλος της διαδρομής (Προσδόκιμο Επιβίωσης: 76,7 έτη). Φαίνεται πως το τρένο της Ελλάδας μπαίνει σε επικίνδυνες υγειονομικές ράγες.

Η επέμβαση του ΔΝΤ χωρίς αναισθησία

Η εμπειρία του ΔΝΤ στα συστήματα περίθαλψης των χωρών στις οποίες έχει παρέμβει είναι αποκρουστική. Μία σειρά από χώρες του τρίτου κόσμου είχαν την ατυχία να ζήσουν την νέα πραγματικότητα στα ανύπαρκτα συστήματα περίθαλψης τους, μετά τις εντολές του ΔΝΤ για μείωση των δαπανών Υγείας και ιδιωτικοποίηση των ήδη ελάχιστων δομών που είχαν. Την ίδια ώρα που στο βωμό της αποπληρωμής του χρέους των αφρικανικών χωρών, οι δαπάνες υγείας και οι δαπάνες για νερό και τροφή περιοριζόταν στο 1/5 αυτών που πήγαιναν στην εξυπηρέτηση του χρέους, σε όλη την ήπειρο συντελούταν ένα υγειονομικό έγκλημα με τις επιδημίες HIV, ελονοσίας, χολέρας, φυματίωσης και μηνιγγίτιδας. Αν αυτά γίνονται στην Αφρική, η εμπειρία στην Ευρώπη συγκλονίζει επίσης. Για κάθε χρόνο παραμονής του ΔΝΤ στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, ο λαός παρακολουθούσε τη φυματίωση να αυξάνει κατά 5%, για κάθε δολάριο χρηματοδότησης έβλεπε τους δείκτες θνησιμότητας και νοσηρότητας να αυξάνονται δραματικά².

Το πιο πρόσφατο και συνάμα χαρακτηριστικό παράδειγμα βιαίας επέμβασης του ΔΝΤ στο σύστημα περίθαλψης ενός λαού είναι αυτό της Ρουμανίας. Το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι εφαρμόζει μια συνταγή «θετικού» σοκ στο σύστημα Υγείας με πάγωμα των προσλήψεων και απολύσεις στα νοσοκομεία, με ιδιωτικοποιήσεις και περιορισμό των δαπανών. Στο μαιευτήριο Τζιουλέστι του Βουκουρεστίου υπήρξε όμως το πραγματικό σοκ. Πέντε νεογνά κάηκαν ζωντανά λόγω των περικοπών στο νοσοκομείο, την μη εγκατάσταση συστήματος πυρασφάλειας, και την ύπαρξη μίας και μοναδικής νοσηλεύτριας που ήταν υπεύθυνη στην βάρδια της για 100 νεογνά. Ταυτόχρονα οι Ρουμάνοι ασθενείς με HIV έμειναν 6 εβδομάδες χωρίς θεραπεία, ενώ κυριολεκτικά πανικός προκλήθηκε στα φαρμακεία της χώρας όταν ο εθνικός οργανισμός παρασκευής εμβολίων έκλεισε προσωρινά, με τους γονείς να ψάχνουν απεγνωσμένα για εμβόλια κατά της φυματίωσης. Οι ασθενείς φέρνουν από το σπίτι τις κουβέρτες τους, αγοράζουν μόνοι τα φάρμακα τους και το φαγητό τους! Ταυτόχρονα οι ομάδες χρόνιων πασχόντων (καρκινοπαθείς, ψυχικές διαταραχές, παρκινσονικοί, καρδιοπαθείς κτλ) αναγκάζονται να πληρώνουν για τις θεραπείες τους τα διπλάσια χρήματα σε σχέση με πριν, ενώ το αν θα συνεχίζουν να παίρνουν τη σωστή θεραπεία είναι αμφίβολο. Λεττονία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Αργεντινή… Παντού η ίδια συνταγή. Ελλάδα;

Καλοκαίρι 2010. Το ΔΝΤ μετράει μόνο 3 μήνες στην Ελλάδα. Η χρηματοδότηση των νομαρχιών μειώνεται κατά 40% και οι πρώτες περικοπές γίνονται στα κονδύλια για το ραντισμό ενάντια στα κουνούπια. Ο ιός του δυτικού Νείλου, ένας ιός που μεταδίδεται από κουνούπια, εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και οδηγεί σε 34 θανάτους³. Ακόμα και τότε πάνω από τους μισούς θανάτους θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί αν υπήρχαν διαθέσιμα κρεβάτια ΜΕΘ.

Στον ελληνικό χώρο αυτή τη στιγμή συμπυκνώνονται ενεργές αντιφάσεις μιας πολιτικής που τη τελευταία δεκαετία προμόταρε συστηματικά τον ιδιωτικό τομέα υγείας οδηγώντας καταρχήν σε τεράστια αύξηση τόσο των συνολικών δαπανών υγείας όσο και την αναλογία των ιδιωτικών δαπανών υγείας (αυτές δηλαδή που πληρώνει ο ασθενής από τη τσέπη του) σε σχέση με τις δημόσιες (58%-42%).

Το επόμενο διάστημα θα υπάρξει αυξανόμενη ζήτηση υπηρεσιών περίθαλψης από εκείνα τα κοινωνικά στρώματα που σε μια προηγούμενη φάση είχαν την οικονομική δυνατότητα να απευθύνονται στον ιδιωτικό τομέα υγείας για να καλύψουν αυτή την ανάγκη. Ήδη έχει καταγραφεί αύξηση των προσερχόμενων στο ΕΣΥ κατά 20% και ταυτόχρονη μείωση στις μονάδες της ιδιωτικής υγείας κατά 15%. Σε μία τέτοια συγκυρία λοιπόν που η αναβάθμιση και η στήριξη του ΕΣΥ καθίσταται επιτακτική ανάγκη, το Υπουργείο Υγείας απεμπολεί επί της ουσίας την ευθύνη του για παροχή υπηρεσιών υγείας με την άγρια περικοπή των ενισχύσεων από τον προϋπολογισμό του 2011. Βασικοί άξονες των νεών μέτρων είναι η συμμετοχή του λαού στην περίθαλψη του σε κάθε επίπεδο (από το εισιτήριο των 10 ευρώ στα εξωτερικά ιατρεία, από τη συμμετοχή στα φάρμακα μέχρι το φακελάκι και τα απογευματινά ιατρεία), η λειτουργία των νοσοκομείων με ιδιωτικοικονομικά κριτήρια, η μεταφορά τους στις περιφέρειες μέσω του Καλλικράτη, η συγχώνευση και κλείσιμο νοσοκομείων και κλινικών, καθώς και η συρρίκνωση και μείωση όλων των κοινωνικών και προνοιακών υπηρεσιών.

Θα λέγαμε ότι επιχειρείται μια ακραία εφαρμογή ενός νεοφιλελεύθερου μοντέλου για το σύστημα περίθαλψης στα πρότυπα των παρεμβάσεων σε άλλες χώρες, με επέκταση των αγοραίων σχέσεων με τέτοιο τρόπο ώστε να εμποδίζεται η θεμελίωση άλλων μη-αγοραίων αξιών, όπως η αλληλεγγύη ή η δημόσια συνεισφορά. Σε αυτό το πλαίσιο επιχειρείται μία αλλαγή παραδείγματος, η αντικατάσταση της έννοιας της υγείας ως δημόσιο αγαθό με τον όρο υπηρεσίες υγείας, η πρόσβαση στις οποίες θα είναι άνιση και θα πληρώνεται.

Αγώνας για την Υγεία του λαού!

Σήμερα η μάχη για την υπεράσπιση του δημόσιου χαρακτήρα της περίθαλψης, για την υπεράσπιση της έννοιας της δημόσιας υγείας είναι κεντρικό ζήτημα, ειδικά σε μια περίοδο η υγεία του λαού δέχεται καταιγιστικά πλήγματα με την χειροτέρευση όλων των όρων ζωής και εργασίας. Το κράτος δεν υποβαθμίζει απλά τη παρεχόμενη περίθαλψη, προσπαθεί να αλλάξει αυτό που θεωρείται αυτονόητο στην Ελλάδα ως σήμερα: την ύπαρξη ενός δημόσιου συστήματος υγείας στο οποίο μπορεί ο καθένας με σχετικά ισότιμο τρόπο να προσέλθει, χωρίς να χρεωθεί για την υπόλοιπη του ζωη.

Απέναντι σε αυτή την επίθεση, χρειάζεται ένα πανυγειονομικό παλλαικό μέτωπο για την υπεράσπιση και την εμπέδωση της Δημόσιας Υγείας. Ένα μέτωπο που θα αντισταθεί στα μέτρα Υπουργείου-Τροικας, θα επιβάλλει την υπεράσπιση και επέκταση της Δημόσιας Δωρεάν Υγείας και των εργατικών και λαικών δικαιωμάτων, θα ξαναθέσει στην πρώτη γραμμή τις αξίες της αλληλεγγυής και της ισότητας.

1. http://www.who.int/social_determinants/en/

2. David Stuckler, Lawrence P King, and Sanjay Basu . International Monetary Fund Programs and Tuberculosis Outcomes in Post-Communist Countries

3.http://www.keelpno.gr/images/stories/keelpno/ios_ditikou_neilou/wnv_evdomadie