Σχέδιο Μπρέιντι ή σχέδιο Μπέικερ για την Ελλάδα;

Πηγή: Καθημερινή (The Economist)

Εκ πρώτης όψεως, η κρίση χρέους της Ελλάδας έχει επιδεινωθεί. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων της έχουν εκτιναχθεί, με την αύξηση εκείνων για τα διετή ομόλογα να ξεπερνά το 20% στις 18 Απριλίου. Ωστόσο, οι φαινομενικά κακές ειδήσεις μπορεί στην πραγματικότητα να είναι καλές.

Οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων εκτινάσσονται γιατί οι χαράσσοντες την ευρωπαϊκή πολιτική φαίνονται τώρα να παραδέχονται αυτό που επί μακρόν χαρακτήριζε αναπόφευκτο ο Economist: ότι το ελληνικό χρέος θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί. Ακόμα και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, μοιάζει ανοιχτός στην ιδέα.

Η επίσημη γραμμή, πράγματι, εξακολουθεί να θεωρεί απαράδεκτη την αναδιάρθρωση, ενώ η ΕΚΤ ακόμα εθελοτυφλεί. Ωστόσο, η συζήτηση στην Ευρώπη επιτέλους στρέφεται από τους τρόπους αποφυγής της αναδιάρθρωσης στους τρόπους πραγματοποίησής της.

Αυτό είναι ευχάριστο, με κάποιες επιφυλάξεις: παρότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες αρχίζουν να εξετάζουν την αναδιάρθρωση, υπάρχουν ανησυχητικές ενδείξεις ότι δεν θα φανούν αρκετά τολμηροί. Και αυτό γιατί οι πολιτικοί της Γηραιάς Ηπείρου δεν έχουν βασικό κίνητρο τη μείωση του ελληνικού χρέους σε διατηρήσιμα επίπεδα. Ιδίως οι Γερμανοί έχουν δύο δικά τους προβλήματα να λύσουν. Πρώτον, να ελαχιστοποιήσουν την ανάγκη των Ελλήνων για επιπλέον ρευστό από Γερμανούς φορολογούμενους. Δεύτερον, να προστατεύσουν τις γερμανικές τράπεζες, πολλές εκ των οποίων είναι κάτοχοι ελληνικών ομολόγων και είναι διστακτικές απέναντι σε οποιαδήποτε διαγραφή χρέους. Τα προβλήματα αυτά «δείχνουν» προς ένα μέτριο ανασχεδιασμό, που θα επεκτείνει τη διάρκεια αποπληρωμής του χρέους της Ελλάδας, όμως δεν θα αποκαταστήσει και τη φερεγγυότητά της...

Η Ελλάδα δεν χρειάζεται ένα σχέδιο Μπέικερ, εκείνο δηλαδή που πήρε το όνομά του από τον τότε υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζέιμς Μπέικερ, ο οποίος το 1982 πρόσφερε στους Λατινοαμερικανούς προσωρινό ανασχεδιασμό, χαρίζοντας στις αμερικανικές τράπεζες χρόνο να «ανασάνουν», αλλά «πνίγοντας» τις οικονομίες της Λατινικής Αμερικής στο βάρος των απλήρωτων χρεών. Χρειάζεται αντιθέτως ένα σχέδιο Μπρέιντι, από τον Νίκολας Μπρέιντι, υπουργό Οικονομικών το 1989, ο οποίος προχώρησε στην απαραίτητη μείωση χρέους για τις ίδιες οικονομίες, οι οποίες πάντως είχαν χάσει μέχρι τότε μία δεκαετία.

Η Ελλάδα χρειάζεται ένα σχέδιο Μπρέιντι, όχι Μπέικερ. Μία τέτοια αναδιάρθρωση θα έπληττε κάποιες ευρωπαϊκές τράπεζες, ιδιαίτερα τις ελληνικές, οι οποίες θα χρειάζονταν επιπλέον επίσημη βοήθεια. Συνολικά το πλήγμα στις ευρωπαϊκές τράπεζες θα ήταν διαχειρίσιμο, και είναι πολύ καλύτερο να εξωθηθούν σε αύξηση κεφαλαίων παρά να υποκρίνονται ότι το απλήρωτο χρέος είναι ακέραιο. Τίποτε από όλα αυτά δεν θα είναι εύκολο να «πωληθεί» στους ψηφοφόρους, αλλά όσο περισσότερο οι πολιτικοί τους λένε ψέματα για την πραγματικότητα, τόσο πιο θυμωμένοι θα γίνονται.

Η αλήθεια είναι ότι το χρέος της Ελλάδας πρέπει να μειωθεί τουλάχιστον κατά το ήμισυ. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα φάσμα τρόπων επίτευξης του στόχου αυτού: μείωση της ονομαστικής αξίας του χρέους, του επιτοκίου, ή δραστική επιμήκυνσή του. Θα μπορούσαν να γλυκάνουν τους όρους με εγγυήσεις, όπως έκαναν τα ομόλογα Μπρέιντι, και να προσφέρουν στους επενδυτές μερίδιο στην όποια ελληνική ανάκαμψη, με εγγυήσεις που θα συνδέονται με τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Υπάρχουν δημιουργικοί τρόποι ώστε να καταστεί λιγότερο οδυνηρή μία χρεοκοπία. Δημιουργικό δεν θα είναι, πάντως, να προσποιούνται ότι αυτή δεν θα συμβεί.