Αττική Οδός: Γιατί δεν επιστρέφεται στο Δημόσιο

Πηγή: Capital gr 

Του Δημήτρη Δελεβέγκου 

 

Η Αττική Οδός δεν μπορεί να επιστραφεί στο δημόσιο, καθώς δεν έχει επανακτήσει μέχρι σήμερα τα κεφάλαια που έχουν επενδυθεί. Αυτό είναι το συμπέρασμα που προκύπτει από την έκθεση χρηματοοικονομικής κατάστασης που συνέταξε για το έργο, προϋπολογισμού 1,24 δισ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας για λογαριασμό του Δημοσίου.

Βέβαια, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους πέντε υπό κατασκευή εθνικούς οδικούς άξονες, η σύμβαση που έχει υπογραφεί προβλέπει ότι το χρονοδιάγραμμα επιστροφής του περιφερειακού αυτοκινητοδρόμου στο Δημόσιο βασίζεται στα κέρδη του αναδόχου (Αττική Οδός Α.Ε.) και όχι στα έσοδα. Αυτό είναι κάτι που δημιουργεί εύλογες αντιδράσεις κι είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι  το δημόσιο δεν επιχείρησε άλλη ανάλογη σύμβαση. 

Να σημειωθεί η Αττική Οδός πληρώνει κάθε χρόνο για έξοδα ποσό 50 έως 70 εκατ.  ευρώ στην εταιρεία Αττικές Διαδρομές. 

Αυξανόμενα έσοδα από διόδια

Σύμφωνα με την έκθεση της Εθνικής Τράπεζας που παρουσιάζει σήμερα το Capital.gr, η κοινοπραξία Αττική Οδός Α.Ε. από το 2004 έως και το 2009 παρουσιάζει συνεχώς αυξανόμενα έσοδα από διόδια. 

Ωστόσο, έως και το 2007 έχει ζημιές, με το 2008 να αποτελεί πρώτη χρονιά κερδοφορίας, η οποία διαμορφώθηκε στα 31,7 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα τα κέρδη μετά φόρων του 2009 (προσωρινά στοιχεία) ανήλθαν στα 69,7 εκατ. ευρώ.

Από το 2012 και μετέπειτα προβλέπεται να καταβληθούν μερίσματα στους ομίλους Ελλάκτωρ και J&P Άβαξ που συμμετέχουν συνολικά με 90% στο μετοχικό κεφάλαιο της Αττικής Οδού και την Αγροτική Τράπεζα που κατέχει το υπόλοιπο 10%. Και αυτό, κατά την σχετική έκθεση, επειδή το σημαντικό ύψος των αποσβέσεων κατά την πρώτη πενταετία δημιούργησαν συσσωρευμένες ζημιές, οι οποίες δεν επιτρέπουν την διανομή μερίσματος μέχρι και το έτος 2011.

 

Απόδοση ιδίων κεφαλαίων

 

Όσον αφορά την απόδοση ιδίων κεφαλαίων (ROE) διαμορφώνεται στο 13,1% και αποτελεί το μέγιστο ποσοστό που μπορεί να πάρει ως αντάλλαγμα η Αττική Οδός Α.Ε. καθόλη τη διάρκεια της παραχώρησης, έως το 2024. 

Έως την 31/12/2009 οι καθαρές εισροές προ μερισμάτων ήταν ύψους 502 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με το χρηματοοικονομικό μοντέλο, το όφελος για την Αττική Οδό για όλη την περίοδο παραχώρησης διαμορφώνεται σε 1,064 δισ. ευρώ (σε τιμές 30/6/2010).

Εάν από το ποσό αυτό αφαιρεθεί το όφελος του αναδόχου μέχρι την 31/12/2009 (502 εκατ. ευρώ), το υπολειπόμενο όφελος του αναδόχου έως το τέλος της περιόδου παραχώρησης ανέρχεται σε 562 εκατ. ευρώ (σε τιμές 30/6). 

Σύμφωνα με την έκθεση, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων είναι μηδενική μέχρι και το 2013, ξεκινάει (2,57%) το 2014 και «κορυφώνεται» (12,8%) το 2024.

Επιστροφή του έργου στο Δημόσιο

Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, δεν προκύπτει υπέρ του «Κύριου του Έργου», δηλαδή του Δημοσίου δικαίωμα περιορισμού της περιόδου παραχώρησης. 

 

Και αυτό επειδή η Αττική Οδός Α.Ε., σύμφωνα με την τελευταία χρηματοοικονομικής της αναφορά, τα απολογιστικά οικονομικά στοιχεία και τις διαθέσιμες, σύμφωνα με το χρηματοοικονομικό μοντέλο, προβλέψεις ο «ανάδοχος φέρεται να επιτυγχάνει στο τέλος του τελευταίου έτους της μέγιστης διάρκειας παραχώρησης (2024) απόδοση 12,08%» αναφέρεται σχετικά.

Στην έκθεση της Εθνικής Τράπεζας, αναφέρεται ότι η εξέλιξη της κυκλοφορίας δεν μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια, καθώς επηρεάζεται από πληθώρα παραγόντων η εξέλιξη των οποίων δεν είναι εκ των προτέρων γνωστή και κατά συνέπεια η πρόβλεψη για την κερδοφορία του αναδόχου ενέχει το στοιχείο της αβεβαιότητας.

Πάντως, κατά το πόρισμα, οι προβλέψεις για την κυκλοφορία ανά ημέρα κατά το 2011 διαμορφώνονται στα 295.443 οχήματα, και ξεπερνούν τις 330 χιλιάδες το 2024.

Διόδια

Όπως επισημαίνεται, οι τιμές των διοδίων είναι μειωμένες σε σχέση με τις τιμές διοδίων που περιλαμβάνονταν στο προηγούμενο χρηματοοικονομικό μοντέλο. Είναι επίσης, μικρότερες από τις αντίστοιχες ανώτατες τιμές διοδίων τελών.

Για παράδειγμα, φέτος η Αττική Οδός δυνητικά θα μπορούσε να διαμορφώσει την τιμή των διοδίων έως τα 3,59 ευρώ έναντι 2,80 ευρώ.

Κατά τη σύμβαση παραχώρησης και υπό την προϋπόθεση της τήρησης του συμβατικού ορίου διοδίων τελών (και ορισμένων συμβατικών περιορισμών), η Αττική Οδός Α.Ε. μπορεί να καθορίζει ελεύθερα το ύψος των τελών διοδίων. 

«Οι μειωμένες τιμές διοδίων είχαν ως αποτέλεσμα την μείωση των προβλεπόμενων εσόδων και κατά συνέπεια της προβλεπόμενης κερδοφορίας της εταιρείας» διευκρινίζεται στη σχετική έκθεση.

Τα έσοδα από διόδια της Αττικής Οδού διαμορφώνονταν στα 160,2 εκατ. ευρώ το 2004 και ανήλθαν (βάσει των προσωρινών στοιχείων) το 2009 στα 248,5 εκατ. ευρώ. 

Κατά τη σύμβαση παραχώρησης, το ύψος των διοδίων πρέπει να προσαρμόζεται, με τρόπο ώστε η πραγματική απόδοση των μετοχικών του κεφαλαίων (υπολογιζόμενη για μία οποιαδήποτε οικονομική χρήση ή και υπερετήσια περίοδο) να είναι μικρότερη της συμβατικά καθορισμένης αιτούμενης ετήσιας απόδοσης μετοχικού κεφαλαίου.

 

Τί γίνεται όμως, εάν η πραγματική ετήσια απόδοση ξεπεράσει την αιτούμενη; Το Δημόσιο έχει δύο επιλογές:

- Να υποχρεώσει την Αττική Οδό Α.Ε. να δημιουργήσει ειδικό αποθεματικό, ώστε να αυξηθεί με το ποσό αυτό η μέση απόδοση μετοχικού κεφαλαίου, προκειμένου το έργο να παραδοθεί νωρίτερα από τον ανάδοχο

- Να ζητήσει από την Αττική Οδό Α.Ε. να του καταβάλει το σύνολο ή το μέρος της διαφοράς, μεταξύ της αιτούμενης και πραγματικής ετήσιας απόδοσης μετοχικού κεφαλαίου, ώστε να μην αυξηθεί η μέση απόδοση μετοχικού κεφαλαίου και να μην επιστραφεί νωρίτερα το έργο.

Όπως συμπεραίνει η έκθεση, ο ανάδοχος  σε κανένα από τα υπολοιπόμενα έτη της περιόδου παραχώρησης δεν υποχρεούται ούτε να δημιουργήσει ειδικό αποθεματικό ούτε να καταβάλει στο Δημόσιο μέρος της διαφοράς μεταξύ αιτούμενης και πραγματικής απόδοσης.

Σημειώνεται ότι ο αριθμός των διελεύσεων οχημάτων από την Αττική Οδό, ελέγχεται ηλεκτρονικά από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος (για λογαριασμό του Δημοσίου), την Unicredit (για λογαριασμό των πιστωτριών τραπεζών) και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που συμμετείχε στην χρηματοδότηση του αυτοκινητοδρόμου.

 

dimitris.delevegos@capital.gr

Σημ. Cyn: Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα για να διαβασετε και τα σχόλια.