Τα συμφέροντα και οι "Γαλάτες" των σκουπιδιών

 

ΠΗΓΗ: euro2day

του Φάνη Γαβρινιώτη

Γιατί άραγε η κυβέρνηση και τα συναρμόδια υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών εμμένουν στην κατασκευή του ΧΥΤΑ στην Κερατέα, από τη στιγμή όπου το έργο όχι απλώς δεν έχει την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας αλλά εδώ και δύο μήνες αποτελεί την αιτία βίαιων συγκρούσεων μεταξύ των ΜΑΤ και των κατοίκων, που ως άλλοι... Γαλάτες αντιστέκονται και θα αντιστέκονται;

Μήπως τα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από την κατηγορηματική άρνηση των δύο υπουργείων να επανεξετάσουν το ζήτημα της χωροθέτησης του ΧΥΤΑ (ο οποίος προβλέπεται να κατασκευαστεί εντός ζώνης που έχει κηρυχθεί αρχαιολογική) είναι τελικά πολύ μεγαλύτερα από το κόστος των αντιδράσεων των κατοίκων;

Ο ΧΥΤΑ της Κερατέας αποτελεί ουσιαστικά το τελευταίο κομμάτι του παζλ για το περιφερειακό σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων της Αττικής και εκείνο που θα ανοίξει τον δρόμο για την είσοδο των ιδιωτών στη «χρυσοφόρα» αυτή δραστηριότητα.

Έτσι, αν δεν καμφθούν οι αντιδράσεις των κατοίκων -κάτι που επιτεύχθηκε στην περίπτωση του ΧΥΤΑ στο Γραμματικό- και τελικά το έργο στην Κερατέα δεν πραγματοποιηθεί, θα υπάρξει σοβαρή εμπλοκή στην ολοκλήρωση του περιφερειακού σχεδιασμού και κατ’ επέκταση στα σχέδια των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων που επιδιώκουν να αναλάβουν μέσω συμβάσεων παραχώρησης την ανάπτυξη και τη λειτουργία των μονάδων επεξεργασίας των περίπου 2,3 εκατομμυρίων τόνων απορριμμάτων που παράγονται κάθε χρόνο στο λεκανοπέδιο Αττικής.
Επομένως, η κατασκευή του ΧΥΤΑ στην Κερατέα θεωρείται σημείο-κλειδί για την ανεμπόδιστη προώθηση των ιδιωτικών επενδυτικών σχεδίων στον τομέα της διαχείρισης σκουπιδιών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Εσωτερικών προετοιμάζουν ήδη τον διαγωνισμό για την ανάθεση με σύμβαση παραχώρησης και για διάστημα 25 ετών των τεσσάρων εργοστασίων που το περιφερειακό σχέδιο προβλέπει να κατασκευαστούν στο λεκανοπέδιο για την επεξεργασία των σκουπιδιών.

Τα εργοστάσια που θα κατασκευαστούν δίπλα στους ΧΥΤΑ Φυλής και Λιοσίων θα έχουν δυνατότητα επεξεργασίας 700 χιλιάδων τόνων και 400 χιλιάδων τόνων απορριμμάτων τον χρόνο αντίστοιχα, ενώ εκείνα που σχεδιάζονται για τις περιοχές του Γραμματικού και της Κερατέας θα έχουν δυνατότητα επεξεργασίας 127,5 χιλιάδων τόνων τον χρόνο το καθένα.

Ο συνολικός προϋπολογισμός τους εκτιμάται μεταξύ 350 και 400 εκατ. ευρώ. Ο ανάδοχος που θα προκύψει μέσω του επικείμενου διαγωνισμού (ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί η σύνταξη των τευχών δημοπράτησης) κατά πάσα πιθανότητα θα αναλάβει ταυτόχρονα και τις τέσσερις μονάδες, εξασφαλίζοντας έτσι την αποκλειστικότητα και το μονοπώλιο στη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική.

Πλεονέκτημα σε Eλλάκτωρ
Αυτή η προοπτική, με δεδομένο ότι η λειτουργία των εργοστασίων επεξεργασίας θα εξασφαλίσει στον διαχειριστή τους σε σταθερή βάση κέρδη δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, έχει σημάνει συναγερμό στους διεκδικητές του έργου, που προετοιμάζονται ήδη για τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό.

Ενδιαφέρον για το έργο έχουν εκδηλώσει κατ' αρχάς οι όμιλοι Ελλάκτωρ, ΓΕΚ και Intrakat, ενώ πιθανότατα στη «μάχη» για τη χρυσοφόρα σύμβαση θα πέσουν και άλλοι όμιλοι.

Αν και αρχικά από το ΥΠΕΚΑ επισήμαιναν ότι ο διαγωνισμός δεν θα απέκλειε καμία μέθοδο επεξεργασίας των απορριμμάτων, πληροφορίες αναφέρουν ότι τελικά στα τεύχη δημοπράτησης θα αναφέρεται ρητά ότι το μοντέλο της μαζικής καύσης δεν αποτελεί επιλογή.

Αντίθετα, θα προκρίνεται το μοντέλο της μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας, γεγονός το οποίο ουσιαστικά εξασφαλίζει σημαντικό αβαντάζ στον όμιλο Ελλάκτωρ, που αναπτύσσει τη συγκεκριμένη μέθοδο μέσω της θυγατρικής Ηλέκτωρ.

Αντίθετα, ο μεγάλος ανταγωνιστής του ομίλου Ελλάκτωρ στον τομέα της διαχείρισης απορριμμάτων, Intrakat, εφόσον φυσικά επιβεβαιωθεί ότι ο διαγωνισμός θα αποκλείει τη δημιουργία μονάδων θερμικής επεξεργασίας - καύσης και την ταυτόχρονη παραγωγή ενέργειας, θα βρεθεί ουσιαστικά μετέωρος.
Επισημαίνεται ότι ο όμιλος Intrakat προωθεί τα τελευταία χρόνια το μοντέλο της διαχείρισης απορριμμάτων μέσω καύσης και παραγωγής ενέργειας (waste to energy), μέθοδος που χρησιμοποιείται ευρέως σε πόλεις της δυτικής Ευρώπης, όμως στη χώρα μας συναντά τις αντιδράσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Πάντως, ο όμιλος της Intrakat δεν είναι διατεθειμένος να εγκαταλείψει εύκολα την προσπάθεια για την ανάληψη του έργου.

Τα μάτια στην Κερατέα
Βέβαια, όπως ήδη έχει επισημανθεί, για να προχωρήσουν οι σχεδιασμοί αυτοί θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που έχει ανακύψει στην Κερατέα, όπου οι κάτοικοι εμποδίζουν την κατασκευή του ΧΥΤΑ.

Τα επεισόδια, μάλιστα, στην περιοχή είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο. Πιο πρόσφατο επεισόδιο ήταν αυτό της Κυριακής (13/2), όπου άγνωστοι επιτέθηκαν στις αστυνομικές δυνάμεις και με μολότοφ έκαψαν περιπολικό που βρισκόταν στη Λεωφόρο Λαυρίου, χωρίς όμως να τραυματιστεί κανείς. Οι αστυνομικοί έκαναν χρήση χημικών και απώθησαν τους επιτιθέμενους, οι οποίοι σκορπίστηκαν στα χωράφια.

Το επεισόδιο δεν πήρε συνέχεια, όπως έγινε γνωστό από την Αστυνομία, αλλά οι αστυνομικές δυνάμεις παρέμειναν σε επιφυλακή.

Η κατάσταση ηρέμησε λίγη ώρα αργότερα, αν και οι κάτοικοι παρέμειναν συγκεντρωμένοι στην περιοχή.

Εν τω μεταξύ, πολίτες της Λαυρεωτικής προχώρησαν την Κυριακή σε συμβολική κατάληψη του αρχαιολογικού χώρου του Ναού του Ποσειδώνος στο Σούνιο, όπου ανήρτησαν πανό με σύνθημα «We stand against the construction of the waste landfill at the archeological site of Ovriocastro - Όχι στη χωματερή στον αρχαιολογικό χώρο του Οβριοκάστρου».

Σύμφωνα με τους πολίτες, με αυτήν την κινητοποίηση είχαν ως στόχο από τη μια να αναδείξουν την αναγκαιότητα προστασίας κάθε αρχαιολογικού χώρου στη Λαυρεωτική και από την άλλη να λάβει πλέον το πρόβλημα διεθνείς διαστάσεις, μια και τα εθνικά ΜΜΕ προσπαθούν συνεχώς να υποβιβάσουν το θέμα προς όφελος σκοτεινών συμφερόντων.

Οι πολίτες παρέμειναν περίπου μία ώρα στον χώρο και αποχώρησαν χωρίς να δημιουργηθεί κανένα πρόβλημα.

Οι εργασίες κατασκευής, την έναρξη των οποίων μάλιστα είχε αναγγείλει το ΥΠΕΚΑ με επίσημη ανακοίνωσή του στις αρχές του περασμένου Δεκεμβρίου, δεν πρόλαβαν καν να ξεκινήσουν και μέχρι σήμερα -έπειτα και από απόφαση αναστολής εργασιών που εξέδωσε στις 28 Δεκεμβρίου 2010 το Ειρηνοδικείο Λαυρίου- παραμένουν μετέωρες.

Σημειώνεται ότι οι κάτοικοι της Κερατέας είναι αντίθετοι με το έργο όχι μόνο για λόγους που έχουν να κάνουν με την υποβάθμιση την οποία θεωρούν ότι θα υποστεί η περιοχή, αλλά και για το γεγονός ότι ο ΧΥΤΑ έχει χωροθετηθεί σε αρχαιολογικό χώρο.

Ενδεικτική είναι η επιστολή που απέστειλε προς την κυβέρνηση ο δήμαρχος Λαυρεωτικής, κ. Κ. Λεβαντής, μέσω της οποίας καλεί σε διάλογο το υπουργείο Εσωτερικών και παραθέτει την εξαιρετικά έκρυθμη κατάσταση που επικρατεί καθημερινά στην περιοχή.

Συγκεκριμένα, η περιοχή Ομβριόκαστρο έχει κηρυχθεί εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια από το υπουργείο Πολιτισμού ως Α΄ ζώνη προστασίας λόγω αρχαιολογικών ευρημάτων. Επισημαίνεται ότι η νομοθεσία απαγορεύει ρητά την κατασκευή ΧΥΤΑ εντός αρχαιολογικών περιοχών. Πάντως, όπως υποστηρίζει το υπουργείο Περιβάλλοντος, σε αυτοψία που πραγματοποίησαν πρόσφατα αρχαιολόγοι στην περιοχή των 540 στρεμμάτων όπου πρόκειται να κατασκευαστεί ο ΧΥΤΑ δεν βρέθηκαν αξιόλογης σημασίας αρχαιολογικά ευρήματα.

Ωστόσο, ο πρώην δήμαρχος Κερατέας κ. Σταύρος Ιατρού επισημαίνει στο euro2day.gr ότι η αυτοψία ήταν επιφανειακή και αποκαλύπτει πως στη σχετική έκθεση την οποία συνέταξε η ομάδα των αρχαιολόγων διατυπώνεται η άποψη ότι δεν μπορεί να κατασκευαστεί ΧΥΤΑ στη συγκεκριμένη περιοχή λόγω της αρχαιολογικής σημασίας που αυτή έχει.

Αξίζει να σημειωθεί πως εμπόδια στην υλοποίηση του έργου βάζει, επίσης, το γεγονός ότι δεν έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις, καθώς και η ύπαρξη υπόγειων μεταλλευτικών στοών. Στις 9 Μαρτίου έχει προγραμματιστεί η εκδίκαση από το ΣτΕ της προσφυγής των φορέων της Κερατέας κατά της νομιμότητας του έργου.

Από την πλευρά του υπουργείου Περιβάλλοντος δηλώνουν ότι το ΣτΕ έχει ήδη αποφανθεί από το 2007 για τον ΧΥΤΑ, απορρίπτοντας παρόμοιες προσφυγές των κατοίκων, ενώ τονίζουν την αποφασιστικότητά τους να υλοποιηθεί το έργο.

«Και στο Γραμματικό αντέδρασαν οι κάτοικοι, αλλά τώρα ο ΧΥΤΑ κατασκευάζεται χωρίς προβλήματα», σημειώνουν χαρακτηριστικά παράγοντες του ΥΠΕΚΑ. Προφανώς τους διαφεύγει ότι η Κερατέα δεν είναι Γραμματικό…