Το νόμιμο και ηθικό σε «νέα» εκδοχή

Πηγή: ΕλευθεροτυπίαΤου ΝΙΚΟΥ ΚΙΑΟΥ

Τις τελευταίες ημέρες, με τη «Νομική» και τους μετανάστες, εκδηλώθηκε ένα μεγάλο και ευρύ μέτωπο υπέρ της υπεράσπισης και της εφαρμογής του νόμου. Ο νόμος ήταν αυτός που αναφέρεται στο θεσμό του πανεπιστημιακού ασύλου, το οποίο «είχε καταλυθεί» από τους μετανάστες, κατά τους υπερασπιστές της νομιμότητας.

Και, άρα, όφειλαν οι αρχές (εισαγγελικές, διωκτικές) να τον εφαρμόσουν και να εκδιώξουν τους μετανάστες. Αυτό απαιτεί η νομιμότητα, υποστήριζαν όλοι οι εκφραστές του μετώπου, πολιτικοί από την κυβέρνηση, τη Δεξιά και την ακροδεξιά ώς το χώρο της Αριστεράς -που αυτοπροσδιορίζεται με το επίθετο «δημοκρατική»- και πλείστοι δημοσιογράφοι κυρίως σε τηλεοπτικό και ραδιοφωνικά μέσα, αλλά και σε αρκετές εφημερίδες, καθώς και κάποιοι παράγοντες, από πανεπιστημιακούς έως του κοινωνικού χώρου, ακόμα και του μεταναστευτικού.

Το πρόβλημα ήταν οι μετανάστες, που είχαν μπει στον πανεπιστημιακό χώρο για να κάνουν απεργία πείνας, διαμαρτυρόμενοι για τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσής τους. Ολοι αναγνώριζαν και δέχονταν ότι δεν έγιναν φθορές στο κτήριο, δεν σημειώθηκαν αδικήματα, δεν είχαμε απειλή οποιασδήποτε δραστηριότητας στο χώρο. Και ήταν το πρόβλημα αυτό, επειδή επέλεξαν το συγκεκριμένο χώρο, άρα διέπραξαν αδίκημα.

Ακόμη, όπως είναι εύκολο να συμπεράνει κανείς, το πρόβλημα ήταν (και είναι) οι ίδιοι οι μετανάστες, αυτοί οι «άθλιοι» κατά την έννοια του Βίκτορος Ουγκό, οι καταφρονεμένοι, οι αδύναμοι και ανυπεράσπιστοι, οι οποίοι όμως είναι εργαζόμενοι, βάναυσα εκμεταλλευόμενοι, χωρίς χαρτιά, χωρίς στον ήλιο μοίρα, άρα εύκολα αποδιοπομπαίοι και διωκόμενοι. Είναι οι παρίες.

Η επίκληση της νομιμότητας εναντίον αυτών που δεν είναι νόμιμοι αλλά και εναντίον αυτών που τους υπερασπίστηκαν -πρύτανης, καθηγητές, φοιτητικός σύλλογος, νεολαίοι, οργανώσεις- στέκεται μόνο στο σκέλος του «νομίμου», δηλαδή ποιο είναι το νόμιμο, η εφαρμογή του νόμου, που σημαίνει έξω από τη Νομική, έξω από το Πανεπιστήμιο οι καταληψίες και καταδίκη των υποστηρικτών, ακόμη και αυτών που προσπάθησαν να βρεθεί λύση χωρίς βία, που έληξε ομαλά, προσωρινά έστω, η κατάληψη με τη μετακίνηση.

Πριν από λίγα χρόνια δέσποσε για ένα διάστημα στην επικαιρότητα η περίφημη επίκληση του Γ. Βουλγαράκη για το νόμιμο και ηθικό: ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό. Τότε πάρα πολλοί από τους σημερινούς υπερασπιστές της νομιμότητας είχαν κατακεραυνώσει τον πρώην υπουργό για την επίκληση που είχε κάνει, είχαν γραφεί ποταμοί άρθρων και σχολίων και είχαν λεχθεί πάρα πολλά, ακόμα και ειρωνικά, σχετικά με το κατά πόσον το νόμιμο είναι και ηθικό.

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Θ. Πελεγρίνης τόλμησε, ναι τόλμησε, να αντιδιαστείλει το νόμιμο από το δημόσιο συμφέρον, στο οποίο ενέτασσε και το ηθικό, πέρα από τς συνέπειες που θα είχε η άμεση επέμβαση της Αστυνομίας στη Νομική, συνέπειες εύκολα αντιληπτές, και συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση των ερωτώντων εν είδει ανακριτών δημοσιογράφων από μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό, με την επίπληξη ποιος καθορίζει το νόμιμο και το δημόσιο συμφέρον αν όχι η συντεταγμένη πολιτεία και τα όργανά της.

Το ηθικό στην προκειμένη περίπτωση εμπεριέχεται στο νόμιμο, κατά αυτούς τους πλείστους υπερασπιστές της νομιμότητας. Αρα μόνο η κυβέρνηση, η εισαγγελία και, τελικώς, η Αστυνομία οφείλουν να εφαρμόσουν και να επιβάλουν τη νομιμότητα. Η ηθική και ό,τι έχει σχέση με τους μετανάστες, με την απόγνωσή τους να έχουν στον ήλιο μοίρα, πηγαίνουν περίπατο. Πέρασαν λίγα χρόνια από τον Βουλγαράκη και ξεχάστηκαν οι, τότε, κορόνες.

Είναι όμως, όπως φαίνεται, το βασικό πλαίσιο στο οποίο κινούνται οι υπερασπιστές της νομιμότητας. Γι' αυτούς το νόμιμο είναι και ηθικό, είναι η ιδεολογία τους.

Το βλέπουμε, το ακούμε, το διαβάζουμε στα ΜΜΕ. Θεωρούνται δεδομένα τα μέτρα, το Μνημόνιο, η κατεδάφιση εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, οι μειώσεις μισθών και συντάξεων, τα νέα μέτρα που έρχονται, η εκποίηση δημόσιας περιουσίας, η συνεχής συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων. Και ακούμε ή διαβάζουμε μόνο για την εφαρμογή των μέτρων. Ή ότι «ο υπουργός ήταν ξεκάθαρος, τους νόμους τούς ψηφίζει η Βουλή» (άρα πρέπει να εφαρμόζονται...). Κι ακόμα ότι, για να ανταποκριθεί στο επιβατικό κοινό ο υπουργός, απέναντι στο ζήτημα με τις απεργίες των εργαζομένων στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, «φέρνει με τη διαδικασία του κατεπείγοντος» το νομοσχέδιο στη Βουλή. Αρα είναι και αυτό νόμιμο, αυτό προέχει, όχι οι αντιδράσεις των εργαζομένων, που υπερασπίζονται τη δουλειά τους. Φταίνε αυτοί, όχι η κυβέρνηση που εκπροσωπεί τη νομιμότητα.

Ρίχνουν, ίσως αθέλητα, νερό στο μύλο τής σαφώς αντιλαϊκής πολιτικής. Και παρουσιάζουν αμάσητα τα μέτρα. Κανείς δεν δίνει δωρεάν, τζάμπα, μας λένε για τα δάνεια από ΔΝΤ, Ε.Ε., ΕΚΤ, χωρίς έστω μια υπόμνηση ότι καρπούνται π.χ. Γερμανία, Γαλλία, ΗΠΑ, από την Ελλάδα με τις αγορές που κάνει σε εξοπλισμούς και άλλα προϊόντα.

Με την ιστορία της «Νομικής» έρχεται επιθετικά η κυβέρνηση και προτείνει την εκχώρηση πανεπιστημιακών και ακαδημαϊκών αρμοδιοτήτων σε εξωπανεπιστημιακούς και, καταργώντας τη συνταγματικά κατοχυρωμένη πλήρη αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ, προτείνει τη διοίκησή τους, στο διοικητικό, διαχειριστικό τομέα, σε διορισμένα εξωπανεπιστημιακά συμβούλια, με επικεφαλής μάνατζερ. Αν αυτό δεν είναι κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου τότε τι είναι; Θα γίνει με νόμο, άρα θα είναι νόμιμο. Εστω και παρά τη σαφέστατη συνταγματική επιταγή.

Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που η κυβέρνηση προβαίνει σε «νόμιμες» (δηλαδή νομοθετημένες από τη Βουλή) πράξεις παρά το Σύνταγμα. Ας θυμηθούμε μόνο την εκχώρηση στον υπουργό Οικονομικών να προβαίνει σε διεθνείς συμφωνίες χωρίς την έγκριση της Βουλής. Η νομιμότητα, όπως την ευαγγελίζονται οι υπερασπιστές της, σ' όλο της το μεγαλείο ακόμη και «πραξικοπηματικά».