Υποθήκη η Ελλάδα για αναδιάρθρωση χρέους;

Πηγή: Banks'news

Μέσα στην ξηρασία της κρίσης, η ιδέα της «ήπιας» αναδιάρθρωσης του χρέους, με τη βοήθεια των χρηματοδοτικών θεσμών της ευρωζώνης φάνηκε σαν μια όαση: το χρέος θα μειωθεί αρκετά, η χώρα τυπικά δεν θα χρεοκοπήσει, το ελληνικό δράμα θα τελειώσει με happy end. Είναι, όμως, έτσι; Ή μήπως η «τελική λύση» προϋποθέτει την υποθήκευση της χώρας στους υπερεθνικούς μηχανισμούς των πιστωτών;

Το ινστιτούτο Brugel εδρεύει στις Βρυξέλλες, χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και πολυεθνικές και θεωρείται από τα πιο σοβαρά στις αναλύσεις του. Μία εξ αυτών, που επιδερμικά παρουσιάσθηκε  και από τα ελληνικά μέσα, επιχειρεί έναν έλεγχο φερεγγυότητας των ασθενών οικονομιών της ευρωζώνης.

 Και καταλήγει στο συμπέρασμα που όλοι υποψιαζόμαστε: η μόνη αφερέγγυα χώρας της ευρωζώνης είναι η Ελλάδα και το πρόβλημά της δεν μπορεί να λυθεί με ενέσεις ρευστότητας, αλλά θα χρειασθεί μια γενναία μείωση του εθνικού χρέους, για να μπορέσει η χώρα να το εξυπηρετήσει –σημαντική σημείωση: ανάλογοι έλεγχοι φερεγγυότητες θα διενεργούνται επίσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2013, σύμφωνα με τις προτάσεις που έχουν γίνει δεκτές από το Eurogroup και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για την καθιέρωση διαδικασιών ελεγχόμενης χρεοκοπίας.

Οι ερευνητές του ινστιτούτου Brugel εκθέτουν τη δική τους εκδοχή (που δεν απέχει από όσα έχουν ακουσθεί τελευταία) για την «τελική λύση» στο ελληνικό πρόβλημα: μέσα από τους μηχανισμούς της αγοράς, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Οικονομικής Σταθερότητας (EFSF) θα προσφέρει σε όλους τους ιδιώτες επενδυτές τη δυνατότητα να πουλήσουν τα ελληνικά ομόλογα που κατέχουν στις τρέχουσες, χαμηλές τιμές της αγοράς. Με τον τρόπο αυτό, το Δημόσιο θα χρωστάει πλέον σε έναν υπερεθνικό χρηματοδοτικό μηχανισμό και, στο μεταξύ, το χρέος θα έχει μειωθεί αρκετά, αφού οι τρέχουσες τιμές είναι 25% χαμηλότερες από την ονομαστική αξία των ομολόγων.

Για να διασφαλισθεί η αποδοχή της πρότασης, που δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστες για τις τράπεζες, καθώς αποτιμούν τα ομόλογα στην ονομαστική τους αξία, θα πρέπει να σταλεί ένα σαφές μήνυμα, ότι όποιος δεν αδράξει την ευκαιρία για να πουλήσει τα ομόλογα, θα είναι εκτεθειμένος αργότερα στον κίνδυνο ενός «κουρέματος», μέσα από το καθεστώς ελεγχόμενης χρεοκοπίας, που θα τεθεί σε ισχύ στην ευρωζώνη.

Η λύση φαίνεται θαυμάσια, αλλά υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια μεγάλης πολιτικής σημασίας, που οι αναλυτές του Brugel την προσπερνούν με μια φράση: απαραίτητη προϋπόθεση για να προχωρήσει αυτή η διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους θα είναι να προσφέρει η Ελλάδα εγγυήσεις στο EFSF.

Τι σημαίνει αυτό; Όπως γνωρίζουν πλέον οι περισσότεροι, με το μνημόνιο που έχει τεθεί σε ισχύ από πέρσι, η ελληνική κυβέρνηση έχει παραιτηθεί από την ασυλία της εθνικής κυριαρχίας. Με τον τρόπο αυτό, οι πιστωτές μπορούν, σε περίπτωση μη αποπληρωμής μιας δόσης του δανείου των 110 δις. ευρώ, να εκδώσουν μια διαταγή πληρωμής κατά της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με βάση τις αρχές του αγγλικού δικαίου, που είναι ιδιαίτερα «φιλικό» προς τους πιστωτές και, στη συνέχεια, να προχωρήσουν σε κατασχέσεις στοιχείων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου (ακίνητα, μετοχές, δικαιώματα εκμετάλλευσης ορυκτού πλούτου, όπως τα πολυσυζητημένα κοιτάσματα πετρελαίου στο Αιγαίο κ.α.).

Το Δημόσιο έχει παραιτηθεί της δυνατότητας να εμποδίσει αυτή την κατάσχεση, ασκώντας τα δικαιώματα ενός κυρίαρχου κράτους. Ουσιαστικά, το δάνειο των 110 δις. ευρώ ήταν ένα καλυμμένο δάνειο (asset backedsecurity), το πρώτο με τέτοια μορφή που έχει δοθεί σε χώρα της ευρωζώνης, καθώς ακόμη και κράτη του Τρίτου Κόσμου δανείζονται χωρίς να παραιτούνται από την εθνική τους κυριαρχία.

Προφανώς κάτι αντίστοιχο, ίσως και σε ακόμη πιο «προχωρημένη» εκδοχή (προσημείωση συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου), έχουν κατά νου οι αναλυτές του Brugel, όταν αναφέρονται στην ανάγκη να δοθούν εγγυήσεις από το Δημόσιο στο EFSF, προκειμένου το ευρωπαϊκό ταμείο να απαλλάξει τη χώρα από ένα μέρος των χρεών της και να γίνει το ίδιο ο βασικός της πιστωτής, παίρνοντας τη θέση των επενδυτών του ιδιωτικού τομέα. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Ελλάδα θα γίνει με τον τρόπο αυτό η πρώτη χώρα της ευρωζώνης, που θα έχει ενεχυριασθεί στους πιστωτές της, όχι πλέον για την τριετή διάρκεια του μνημονίου, αλλά για πολλά περισσότερα χρόνια!

Πριν από λίγες ημέρες, ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, επιβεβαίωσε δημόσια ότι συζητείται το ενδεχόμενο να προχωρήσει μια διαδικασία επαναγοράς ελληνικού χρέους. Αν, όμως, στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται και η παροχή εγγυήσεων αποπληρωμής του χρέους, όπως αυτές που προτείνει τοBrugel, καλό θα είναι να το γνωρίζουν και οι πολίτες της χώρας, που είναι πλέον υποψήφιοι για ένταξη σε ένα ιδιότυπο καθεστώς σύγχρονης δουλοπαροικίας σε ξένες κυβερνήσεις.