«Τύπωσε» φρέσκα ευρώ κατά λάθος η ΕΚΤ!

ΠΗΓΗ: Sofokleous 10

Πάνω από 13 δις. είναι τα ευρώ της πρόσθετης ρευστότητας που τύπωσε… κατά λάθος η ΕΚΤ, στην πρώτη σοβαρή αστοχία του προγράμματος ενίσχυσης των περιφερειακών αγορών ομολόγων της ευρωζώνης (Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία). Αν δεν πρόκειται για ένα συγκυριακό «βραχυκύκλωμα» της νομισματικής πολιτικής της Φραγκφούρτης, αναλυτές τονίζουν ότι θα αρχίσουν να εξαντλούνται τα όρια υποστήριξης των «τοξικών» ομολόγων της ευρωζώνης από την ΕΚΤ και θα χρειασθούν νέα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους που κλονίζει το ευρώ.

Οι τραπεζίτες της Φραγκφούρτης κατ’ επανάληψη έχουν τονίσει, ιδιαίτερα μετά την απόφαση του περασμένου Μαΐου για αγορές ομολόγων της περιφέρειας του ευρώ, ότι δεν ασκούν πολιτική «ποσοτικής χαλάρωσης», όμοια με αυτή που ασκείται από την Fed στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Οι Αμερικανοί τραπεζίτες δεν διστάζουν να θέσουν σε κυκλοφορία τεράστιες ποσότητες νέων «εικονικών» δολαρίων για να αγοράσουν ομόλογα και άλλα στοιχεία ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος και κατηγορούνται από αρκετούς αναλυτές ότι έχουν φέρει τη νομισματική πολιτική σε επικίνδυνα όρια, ουσιαστικά τυπώνοντας συνεχώς νέο χρήμα για να χρηματοδοτηθεί χρέος.

Σε αντίθεση με αυτή την πρακτική, που προκαλεί… αλλεργία, ιδιαίτερα στους Γερμανούς τραπεζίτες (γνωστό είναι, άλλωστε, ότι το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ εγκρίθηκε παρά τη διαφωνία του διοικητή της Μπούντεσμπανκ, Άξελ Βέμπερ), η ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσει εξαρχής ότι για κάθε αγορά ομολόγου περιφερειακής χώρας της ευρωζώνης θα αποσύρει αντίστοιχης αξίας ρευστότητα από το τραπεζικό σύστημα, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι ουδέτερο. Δηλαδή, να μην τεθεί ζήτημα νομισματικής χρηματοδότησης χρέους, ή πιο απλά εκτύπωσης πληθωριστικών ευρώ.

Η ΕΚΤ είχε ακολουθήσει ως τώρα με συνέπεια αυτή την πρακτική, απορροφώντας κάθε εβδομάδα καταθέσεις από τις εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης ίσες κάθε φορά με την αξία των ομολόγων περιφερειακών οικονομικών που είχε στο χαρτοφυλάκιό της. Χθες, όμως, καταγράφηκε η πρώτη αστοχία αυτής της πολιτικής και η ΕΚΤ θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι τύπωσε κατά λάθος περισσότερα από 13 δις. ευρώ:

n   Στη καθιερωμένη εβδομαδιαία δημοπρασία αποδοχής καταθέσεων, η ΕΚΤ θα έπρεπε κανονικά να συγκεντρώσει 73,5 δις. ευρώ από τις τράπεζες, δηλαδή ποσό ίσο με την αξία των ομολόγων της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας που έχει πλέον στο χαρτοφυλάκιό της. Σημειωτέον, ότι την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΚΤ σχεδόν διπλασίασε τις αγορές ομολόγων, που ξεπέρασαν τα 1,1 δις. ευρώ.

n  Αντί του ποσού αυτού, όμως, οι τράπεζες δέσμευσαν καταθέσεις που υπερέβησαν ελαφρώς τα 60 δις. ευρώ, αφήνοντας έτσι στο διατραπεζικό σύστημα για μια εβδομάδα «φρέσκια» υπερβάλλουσα ρευστότητα άνω των 13 δις. ευρώ. Μάλιστα, καταγράφηκε μειωμένη συμμετοχή τραπεζών στη δημοπρασία (από 44 έπεσαν στις 40 οι τράπεζες που πρόσφεραν καταθέσεις στην ΕΚΤ), ενώ η κεντρική τράπεζα υποχρεώθηκε να αυξήσει το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων σημαντικά (από 42 σε 66 μονάδες βάσης) και παρά ταύτα συγκέντρωσε πολύ χαμηλότερο ποσό από το στόχο.

n  Αναλυτές τονίζουν, ότι είναι πιθανό αυτή η απροθυμία των τραπεζών να επιστρέψουν στην ΕΚΤ την πρόσθετη ρευστότητα που πρόσφερε στο σύστημα με αγορές ομολόγων να σχετίζεται με τις συγκυριακά αυξημένες ανάγκες ρευστότητας του συστήματος στο τέλος του έτους. Όμως, αν οι δυσκολίες απορρόφησης της πρόσθετης ρευστότητας συνεχισθούν και τις επόμενες εβδομάδες, αυτό θα σημαίνει ότι στενεύουν τα περιθώρια για την ΕΚΤ να συνεχίσει τις αγορές περιφερειακών ομολόγων της ευρωζώνης, χωρίς να τυπώνει «φρέσκο» χρήμα, ακολουθώντας ουσιαστικά κατά πόδας την Fed σε μια πολιτική «ποσοτικής χαλάρωσης», που θα προκαλούσε εξέγερση της «γερμανικής πτέρυγας» της ΕΚΤ.

Οι τελευταίες εξελίξεις δεν είναι καθόλου άσχετες με την σφοδρή αντίδραση που είχε εκδηλώσει ο Ζαν Κλωντ Τρισέ τον Οκτώβριο, όταν πληροφορήθηκε το σχέδιο Γαλλίας και Γερμανίας για μόνιμο μηχανισμό στήριξης, που θα συνδυασθεί με ελεγχόμενες χρεοκοπίες στην ευρωζώνη. Όπως αποκάλυψε χθες η Wall StreetJournal, στη συνεδρίαση του Eurogroup στις 18 Οκτωβρίου στο Λουξεμβούργο, ότι οι προτάσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας για το νέο μηχανισμό σταθερότητας θα κλονίσουν το ευρώ. «Θα καταστρέψετε το ευρώ», φέρεται να είπε ο κ. Τρισέ στη γαλλική αντιπροσωπεία στο Ecofin, όταν έλαβε από τον υφυπουργό Οικονομικών της Γερμανίας Γιούργκεν Ασμούσεν το κείμενο της συμφωνίας που είχαν κάνει την ίδια ημέρα στην πόλη Ντοβίλ η γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί.

Ο  νέος μηχανισμός σταθερότητας, που τελικά εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής της 17^ης Δεκεμβρίου, θα υποχρεώσει και οι ιδιώτες επενδυτές να αναλάβουν μέρος του κόστους ενδεχόμενης αναδιάρθρωσης χρεών στην ευρωζώνη και αυτό, κατά την εκτίμηση του Τρισέ, θα κλόνιζε τις αγορές ομολόγων και θα προκαλούσε μαζική φυγή κεφαλαίων από τα «επικίνδυνα» ομόλογα της περιφέρειας. Στην εκτίμηση αυτή ο Τρισέ δικαιώθηκε, αφού λίγο αργότερα η Ιρλανδία οδηγήθηκε σε διάσωση, ενώ τα spread στην περιφέρεια της ευρωζώνης έχουν εκτιναχθεί και πάλι στα ύψη.

Όσο τα γαλλογερμανικά σχέδια χωρίζουν σε δύο ταχύτητες τις αγορές ομολόγων της ευρωζώνης, τόσο περισσότερο στην ΕΚΤ ανησυχούν, ότι στο τέλος θα μείνουν οι μόνοι αγοραστές ομολόγων των ασθενέστερων οικονομιών, αφού τα ιδιωτικά κεφάλαια θα δηλώσουν άρνηση να εκτεθούν σε κίνδυνο «κουρέματος». Όμως, οι χθεσινές εξελίξεις στη δημοπρασία αποδοχής καταθέσεων δείχνουν ότι ούτε η ΕΚΤ έχει απεριόριστα περιθώρια να αγοράζει ομόλογα, χωρίς να διολισθήσει στην πρακτική της εκτύπωσης «φρέσκου» χρήματος, όπως η Fed, χωρίς δηλαδή να απομακρυνθεί πλήρως από τις καταστατικές της αρχές.

Όλα αυτά συνηγορούν στην ανάγκη να δώσουν το συντομότερο νέες λύσεις στην κρίση χρέους οι πολιτικές ηγεσίες της ευρωζώνης (έκδοση ευρωομολόγων, αύξηση των κονδυλίων του προσωρινού μηχανισμού στήριξης), καθώς η ΕΚΤ είναι σίγουρο ότι θα κάνει πολλά για να διασώσει το ευρώ, όχι όμως και να «βάλει μπροστά» τις πρέσες για να χρηματοδοτήσει χρέη με πληθωριστικό χρήμα…