Κατάρ, ο τέταρτος δρόμος για το σοσιαλισμό

Πηγή: ΕΠΟΧΗ

του Α. Θάνου

Και οι τελευταίες (για κάποιους) αμφιβολίες για το πώς βλέπει τη λειτουργία του κράτους και την «ανάπτυξη» ο Γ. Παπανδρέου διαλύθηκαν. Εσωτερικά, για να «τακτοποιηθεί» το κράτος, κυριαρχεί η λογική της επιβεβαίωσης της κάθε είδους παρανομίας. «Εξωτερικά», στο όνομα της «ανάπτυξης», καλεί επενδυτές (με τη λογική του fast track) να καταλύσουν τους νόμους, την προστασία του περιβάλλοντος, την αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου, ακόμα και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Από «μηδενική» βάση

Το σόου του Γ. Παπανδρέου, με την Τ. Μπιρμπίλη από δίπλα, όταν έριχναν δύο φράχτες στην παραλία, θα ακολουθήσει ο πλήρης αποκλεισμός των κοινών θνητών από το μέτωπο της παραλιακής με όγκους μπετόν. Στο όνομα μιας επένδυσης «έως και πέντε δισεκατομμυρίων δολαρίων» θα κτιστεί πολυτελές ξενοδοχείο, πλωτό καζίνο ενώ προβλέπεται και μικρό αεροδρόμιο. Το ελληνικό Λας Βέγκας, όμως, δεν θα προσφέρει καμιά πραγματική ανάπτυξη, μόνο μερικές δεκάδες –ίσως- θέσεις υπαλλήλων. Δεν λύνεται το πρόβλημα της οικονομίας με φωτοβολίδες…

Ίδια λογική και με την περαίωση - νομιμοποίηση των φοροφυγάδων. Θα ακολουθήσουν οι ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα, τις πισίνες, τα σκάφη και ό,τι άλλο προκύψει. Η χώρα –κατά τον Γ. Παπανδρέου και το επιτελείο του- ξεκινά από «μηδενική» βάση. Δεν έχει ιστορία, παραδόσεις. Με μερικές δεκάδες ευρώ διαγράφεις το παρελθόν… Ό,τι προσπαθεί να κάνει και με το κοινωνικό κράτος. Να το «μηδενίσει» με δικαιολογία και πρόσχημα την οικονομική κρίση, που ουδείς την αμφισβητεί. Η πορεία διεξόδου, όμως, βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση από την εφαρμοζόμενη πολιτική του ΠαΣοΚ.

Μια χαρά οι τράπεζες

Με αρνητική ανάπτυξη, 600.000 επίσημα ανέργους και την μαύρη τρύπα του ελλείμματος να φτάνει τα 3,9 δισ. έως το τέλος του χρόνου (οι Βρυξέλλες προβλέπουν -5% ανάπτυξη, ανεργία από 11,8% - 13,2% και έλλειμμα από 8,5% - 9,8%) οι δηλώσεις του Γ. Παπακωνσταντίνου δεν πείθουν –«θα επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος για το 2010 και το 2011». Το ίδιο δεν πείθουν και οι δηλώσεις των οικονομολόγων του συστήματος (Λ. Παπαδήμος. Γκ. Χαρδούβελης, Αθ. Ορφανίδης) ότι «τα μέτρα είναι σημαντικά γενναία», με τον γενικό γραμματέα της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και καθηγητή στο Πάντειο Χρ. Γκόρτσο να αναγνωρίζει ότι «η πρόσφατη οικονομική κρίση δεν είχε αρνητικές επιπτώσεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα». Και πώς να έχει, όταν τόσο το κράτος, με τις γενναίες επιχορηγήσεις, όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με τα χαμηλότοκα δάνεια του 1%, έσωσαν τις τράπεζες; 

Υπάρχει, βέβαια, και ο Γ. Στουρνάρας, πρόεδρος του ΙΟΒΕ, που προτείνει (Βήμα, 19.09.10) να πουλήσουμε όλα τα ακίνητα του κράτους και να ξεχρεώσουμε –τα υπολογίζει γύρω στα 300 δισ. ευρώ. Όσο, δηλαδή, και το χρέος. Δεν απαντά, όμως, στο ερώτημα τις διάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας και στις επισημάνσεις των «άλλων» οικονομολόγων (π.χ. Ρομπόλης), που τονίζουν ότι ακόμα και αν μηδενιζόταν το χρέος, σε μια δεκαετία θα το είχαμε ξαναπαράγει μια και είναι στρεβλή η ανάπτυξη της οικονομίας της Ελλάδας.

Μας «σώζει» η Πορτογαλία

Με υψηλό δημόσιο χρέος και αρνητική ανάπτυξη η Ελλάδα είναι αδύνατον να βγει στις αγορές. Το γνωρίζουν όλοι - πρωτίστως η τρόικα. Γι’ αυτό και πιέζει για νέα μέτρα. Ο στόχος του ελλείμματος στο 8,1% δεν επιτυγχάνεται για φέτος και ο μόνος λόγος που τα προβλήματα θα μεταφερθούν στο 2011 είναι η άσχημη πορεία που έχουν Πορτογαλία, Ισπανία και Ιρλανδία. Μια νέα, πιο ισχυρή αναταραχή στις αγορές, θα έφερνε την ευρωζώνη σε κατάσταση οξυμένης κρίσης, όταν, μάλιστα, εκτιμάται ότι η ανάπτυξή της το 2011 θα είναι μόλις 0,5%. 

Η κυβέρνηση πιθανόν να μαζέψει χρήματα με όλες αυτές τις αντισυνταγματικές ρυθμίσεις: 550 από τους ημιυπαίθριους, 500 εκατ. από τα αυθαίρετα, 1 δισ. από την περαίωση. Και αρκετά από την ένταξη σε υψηλότερο ποσοστό ΦΠΑ πολλών προϊόντων. Η πολιτική της, όμως, την αποξενώνει από την κοινωνική της βάση. Οι ιδιοκτήτες φορτηγών σήμερα, οι εργαζόμενοι σε ΟΣΕ και ΔΕΗ αύριο μπορεί να χάσουν τις μάχες οπισθοφυλακής που δίνουν –μια και δεν έχουν καλλιεργήσει συμμαχίες με άλλα κοινωνικά στρώματα, ενώ θεωρούνται και ευνοούμενοι του διπολικού συστήματος- χωρίς εμφανείς απώλειες για την κυβέρνηση. Όμως όλα αυτά λειτουργούν σωρευτικά.

Σωρευτικά λειτουργεί και η πολιτική της κυβέρνησης απέναντι στους μικρομεσαίους, που δέχονται άμεσα και καίρια πλήγματα από την οικονομική κρίση (εκατοντάδες τα λουκέτα στο χώρο τους) χωρίς να υπάρχουν κοινωνικά «αμορτισέρ» για να απορροφήσουν τους κραδασμούς.

Εκτός κοινωνίας

Η ομάδα του Μαξίμου φαίνεται να λειτουργεί εκτός κοινωνίας –λες και δεν την αφορά. Όλες οι εξουσίες είναι συγκεντρωμένες σε πέντε – δέκα ανθρώπους.

 Όλοι άνθρωποι του προέδρου. Ανάπτυξη (Χ. Παμπούκης), μυστική διπλωματία (Αλ. Ρόντος), ενώ τις σχέσεις με την τρόικα και την κοινωνία κρατά προσωπικά ο Γ. Παπανδρέου συνεπικουρούμενος από τους Γ. Παπακωνσταντίνου και Γ. Ραγκούση μαζί με τους δεκάδες συμβούλους του. Γι’ αυτό και η εκτίμηση ότι η αποδόμηση / κατάρρευση της κυβέρνησης μπορεί να είναι πιο γρήγορη και από αυτή της κυβέρνησης Καραμανλή. Δεν θα υπάρχει καμιά γέφυρα με την κοινωνία –το ΠαΣοΚ μεταλλάχτηκε. Οι ελάχιστες φωνές διαφωνίας –όπως, για παράδειγμα, στο θέμα της περαίωσης- περιορίζονται στα όρια της Βουλής, χωρίς, βέβαια, να θέτουν ζήτημα καταψήφισης του νομοσχεδίου.

Πόλεμος φθοράς

Ο Γ. Παπανδρέου, βέβαια, παίζει μόνος του. Ο Α. Σαμαράς δεν δείχνει να μπορεί να πάρει μπρος. Ουσιαστικά έχει επενδύσει όλη την αναδιάταξη και γρήγορη ανάκαμψη του κόμματος πάνω στο «όχι στο μνημόνιο». Και όπως δεν βγαίνει στον Γ. Παπανδρέου το μνημόνιο να καταστεί όραμα του ελληνικού λαού (ποιος έχει όραμα κάτι που τον καταστρέφει;) το ίδιο και οι νεοφιλελεύθεροι της ΝΔ δεν μπορούν να παράξουν, και να πείσουν τον κόσμο τους, για το ποια είναι η ουσιαστική πολιτική τους διαφωνία με το μνημόνιο –ακόμα και κάποιοι «αριστεροί» υποστηρίζουν ότι το μνημόνιο είναι καλό για κάποια πράγματα…

Παράλληλα, στο εσωτερικό της ΝΔ εξακολουθεί ο πόλεμος φθοράς. Κάθε τόσο εμφανίζεται και ένας «αντάρτης» με τον τελευταίο, τον ευρωβουλευτή Θ. Σκυλακάκη, να υπενθυμίζει τη διαφωνία του με την επίσημη γραμμή της ΝΔ περί μνημονίου, λίγες μόλις μέρες μετά την εμφάνιση του Α. Σαμαρά στη Θεσσαλονίκη. Η τακτική της Ντόρας Μπακογιάννη, να προκαλεί ανά τακτά χρονικά διαστήματα πλήγματα στην ηγεσία της ΝΔ, φαίνεται να αποδίδει. Όμως, σύντομα κι αυτή θα αντιμετωπίσει προβλήματα από όσους την ακολουθούν. Ήδη ο Χρ. Μαρκογιαννάκης εξέφρασε και δημόσια την δυσαρέσκειά του που καθυστερεί η ίδρυση του νέου κόμματος, καθώς φοβάται ότι θα χαθεί η όποια κοινωνική βάση υπάρχει αυτή την ώρα.

***

Στις κηδείες όλοι οι κληρονόμοι παρευρίσκονται και μιλούν με τα καλύτερα λόγια για το νεκρό. Ανεξάρτητα αν λίγο αργότερα με σφοδρότητα, και καταγγέλλοντας ο ένας τον άλλον, αντιμάχονται για το ποιος θα ωφεληθεί από τη διανομή της κληρονομιάς. Κάτι μου θυμίζει αυτή η εικόνα εν όψει αυτοδιοικητικών εκλογών...

Α. Π. Θάνος