ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΤΑΣΗ, ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΤΑΕΤΙΑ, ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ

Πηγή: ΕΠΟΧΗ

ΤΟΥ Α.Π.ΘΑΝΟΥ

Το σύστημα έχει «φρακάρει».

Ο Γ. Παπανδρέου το γνωρίζει, το ΔΝΤ προσανατολίζεται σε άλλες λύσεις κρατώντας παράλληλα, σιγά σιγά, αποστάσεις από τα έως σήμερα μέτρα / ενέργειες. Η έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ είναι σαφέστατη και κατατοπιστική: «Ακόμα και αν μηδενιστούν χρέη και ελλείμματα μέσα σε μια δεκαετία, η χώρα θα έχει και πάλι τα ίδια δημοσιονομικά προβλήματα»

«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος σήμερα είναι η ασθενική ανάπτυξη. Γι’ αυτό και η λιτότητα αλα ελληνικά είναι λάθος συνταγή για την Ευρώπη»

Ντομινίκ Στρος Καν

Η θεραπεία απέτυχε αλλά και ο ασθενής πνέει τα λοίσθια. Η (καθυστερημένη) ομολογία από υπευθύνους της τρόικας [Πολ Τόμσεν, εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην τρόικα: «το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι τόσο το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα της, αλλά κυρίως οι διαρθρωτικές αδυναμίες που παρουσιάζει η οικονομία] όσο και του ίδιου του Γ. Παπανδρέου [«το έλλειμμα είναι αποτέλεσμα άλλων προβλημάτων, όπως και το χρέος είναι αποτέλεσμα άλλων προβλημάτων, δεν είναι το πρόβλημα», Βρυξέλλες, 16.09.10] δεν φαίνεται να απασχολεί και να αναπροσανατολίζει τρόικα και κυβέρνηση.

Συμπίεση της αγοράς

Δύο οι κύριοι στόχοι τους: Αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος με συγχωνεύσεις και συμφωνίες με τράπεζες του εξωτερικού -εκτιμούν ότι χωρίς ισχυρά τραπεζικά σχήματα δεν μπορεί να υπάρξει ανασυγκρότηση της οικονομίας- καθώς και συμπίεση της αγοράς εργασίας. 

«Συμπίεση», βέβαια, δεν σημαίνει μόνο νέες μειώσεις μισθών σε δημόσιο (με το ενιαίο μισθολόγιο, από τον Ιανουάριο, θα υπάρξει κατάργηση επιδομάτων) και ιδιωτικό τομέα (ήδη προς αυτή την κατεύθυνση πιέζουν οι τράπεζες) αλλά κυρίως συμπίεση στην αγορά εργασίας. Να έχουν, δηλαδή, τη βεβαιότητα οι αγορές ότι οι συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα διασφαλίζουν το μέσο κέρδος, ότι η επικινδυνότητα της επένδυσης δεν είναι αυξημένη, ότι «ο κόσμος της εργασίας υπομένει καρτερικά τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τις μειώσεις μισθών» (έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ).

Fast track…

Η «ανάπτυξη» μέσω του «fast track» (γρήγορες επενδύσεις με μεγάλες παραχωρήσεις σε οικολογικούς και κοινωνικούς όρους) του Χ. Παμπούκη αυτό το στόχο θα προσπαθήσει να εξυπηρετήσει –«ένα επενδυτικό εργαλείο που θα διευκολύνει και θα επιταχύνει τις διαδικασίες των υποψηφίων επενδυτών». «Ανάπτυξη», κομμένη και ραμμένη στις απαιτήσεις του κεφαλαίου, που ανέλαβε να προωθήσει «εργολαβικά» το Μαξίμου και παρουσίασε ο εξ απορρήτων του Γ. Παπανδρέου για την «προσέλκυση μεγάλων επενδύσεων και “στρατηγικών” επενδυτών» [με δηλώσεις του στη Figaro, ο υπουργός Επικρατείας τόνισε ότι το 2011 θα ξεκινήσει με επενδύσεις άνω των 300 εκ. ευρώ, ενώ προανήγγειλε την άφιξη του κινέζου πρωθυπουργού στις 2/10, γεγονός που «αναμένεται να φέρει κι άλλες επενδύσεις»].

Οι αντιδράσεις, ενστάσεις και αντιρρήσεις που ακούστηκαν από μέλη της κυβέρνησης, δεν είχαν να κάνουν τόσο με την ιδεολογία των επενδύσεων «fast track», αλλά με τον περιορισμό των αρμοδιοτήτων τους που ακόμα αναζητούνται. Με τον ανασχηματισμό, ο Γ. Παπανδρέου επιχειρεί να ελέγξει τη συνέχεια της πολιτικής του και να εξασφαλίσει μια σχετική ηρεμία στο εσωτερικό του ΠαΣοΚ (ένας από τους λόγους του πολυπληθούς σχήματος), προκειμένου να διαχειριστεί στη συνέχεια την οικονομική και κοινωνική κρίση.

Προβλέπουν αναδιάρθρωση

Το σύστημα έχει «φρακάρει». Ο Γ. Παπανδρέου το γνωρίζει, το ΔΝΤ προσανατολίζεται σε άλλες λύσεις κρατώντας παράλληλα, σιγά – σιγά, αποστάσεις από τα έως σήμερα μέτρα / ενέργειες. Η έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ είναι σαφέστατη και κατατοπιστική: «Ακόμα και αν μηδενιστούν χρέη και ελλείμματα μέσα σε μια δεκαετία, η χώρα θα έχει και πάλι τα ίδια δημοσιονομικά προβλήματα».

«Το 2020 το χρέος θα είναι και πάλι ένα ΑΕΠ της χώρας, ενώ το έλλειμμα θα είναι 12%, ακόμη και αν μας χαρίσουν τα δάνεια οι αγορές», σημειώνει ο Σ. Ρομπόλης τονίζοντας ότι το υψηλό χρέος θα παραμείνει γύρω στο 150% του ΑΕΠ, την περίοδο 2013-15. «Αυτό το στοιχείο εντοπίζουν οι “αγορές” και προβλέπουν αναδιοργάνωση του χρέους» επισημαίνει ο επιστημονικός συνεργάτης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ. Αναδιάρθρωση την οποία αποδέχεται, πλέον, και η τρόικα [ανεξάρτητα αν την ξορκίζει ο Γ. Παπακωνσταντίνου με συνέντευξή του στους Financial Times –«δεν πρόκειται να υπάρξει αναδιάρθρωση του χρέους. Θα υπάρξουν ευρύτερες επιπτώσεις στην ευρωζώνη εάν η Ελλάδα αναγκαστεί να αναδιαρθρώσει το χρέος της»] που εξετάζει, όμως, σοβαρά και παράταση του μνημονίου μέχρι το 2020 «αν τα πράγματα δεν πάνε καλά». Δηλαδή, μια σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική με επαχθείς όρους για ακόμη μεγαλύτερο διάστημα.

Λάθος δρόμος

Οι αγορές, βέβαια, είναι αυτές που θα καθορίσουν το πώς πάει η οικονομία. Ο τελευταίος δανεισμός (1,7 δισ. με το υψηλό, τοκογλυφικό, επιτόκιο των 4,82%) ήρθε να επιβεβαιώσει, παρά τις αντίθετες και αντικρουόμενες δηλώσεις του πρωθυπουργού -«είμαστε στο σωστό δρόμο (…) το αν οι αγορές θα ανταποκριθούν ή όχι είναι πράγματι ένα ερωτηματικό. Θα ανταποκριθούν, βεβαίως, αλλά το ερώτημα είναι πότε»-, αυτό που όλοι επισημαίνουν. Είμαστε σε λάθος δρόμο. 

Σύμφωνα με εκτιμήσεις κοινοτικών, η υστέρηση εσόδων έχει φτάσει σε σημεία μη αναστρέψιμα (στα 3,8 δισ. ευρώ τοποθετεί την υστέρηση εσόδων η βελγική εφημερίδα Der Standard) ενώ επανέρχεται στην επιφάνεια η πρόταση των γερμανών για «ελεγχόμενη χρεωκοπία» που έχουν τονίσει ότι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης των 440 δισ. ευρώ παύει να ισχύει τον Ιούνιο του 2013. 

Οι εκτιμήσεις ότι τυχόν χρεωκοπία της Ελλάδας θα έχει συνέπειες και στο σύνολο της ευρωζώνης -το κύριο επιχείρημα και του Γ. Παπακωνσταντίνου- καθώς και η διαπίστωση ότι είναι αδύνατον να εφαρμοστούν σε τόσο μικρό διάστημα τόσο σκληρά μέτρα χωρίς να υπάρξουν έντονες κοινωνικές αντιδράσεις, οδηγούν σε αναθεώρηση της διάρκειας του χρονοδιαγράμματος του μνημονίου.

Παράταση Μνημονίου

Οι Βρυξέλλες μελετούν ήδη επέκταση του μνημονίου κατά μια επταετία, ενώ το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να «σώσει» τον προϋπολογισμό και να πετύχει έλλειμμα 8,1% του ΑΕΠ έβγαλε τον «άσσο» της περαίωσης –μέτρο σκάνδαλο, που ευνοεί τους συστηματικούς φοροφυγάδες και τιμωρεί την κοινωνία που δοκιμάζεται. [Υπολογίζεται ότι η περαίωση θα αποφέρει περί τα 600 εκ. ευρώ φέτος].

Η σύσφιγξη των σχέσεων με το Ισραήλ και το ταξίδι (από σήμερα έως 23 Σεπτεμβρίου) του πρωθυπουργού σε Ν. Υόρκη και Ουάσιγκτον -πέρα από προετοιμασία εξελίξεων σε Μακεδονικό, Αιγαίο και Κυπριακό- συνδέονται, σύμφωνα με σενάρια, με την αναδιαπραγμάτευση του χρέους, καθώς το αμερικανοεβραϊκό λόμπι έχει κυρίαρχο ρόλο στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ. 

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, και επειδή βρισκόμαστε μπροστά σε επικίνδυνη κλιμάκωση της οικονομικής κρίσης, οι αποφάσεις του Γ. Παπανδρέου θα αποσκοπούν μόνο στη σωτηρία των χρημάτων των ευρωπαϊκών τραπεζών -κυρίως γερμανικών και γαλλικών. Αν αυτές κρίνουν ότι ο οφειλέτης δεν μπορεί να αντεπεξέλθει, θα του δώσουν το απαραίτητο «φιλί της ζωής» –παράταση. Με όσα νέα μέτρα και fast track επενδύσεις συνεπάγεται αυτό…

Α. Π. Θάνος