«Αυτονόητα» και νεοφιλελεύθερα

Πηγή: Ελευθεροτυπία

του Ν. Κιάου

Η πρώτη φάση της πολιτικής που ακολουθεί η κυβέρνηση και των μέτρων που επιβάλλει φαίνεται πως πέρασε.

Το πακέτο περιλαμβάνει το Μνημόνιο, τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, το Ασφαλιστικό και το Εργασιακό. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό και συνοψίζεται στη λέξη «κατεδάφιση», διανθισμένο από την περίφημη διακήρυξη του ίδιου του πρωθυπουργού ότι τα μέτρα είναι άδικα αλλά αναγκαία.

Την ίδια ώρα ο ίδιος ο πρωθυπουργός της σοσιαλιστικής κυβέρνησης της χώρας και πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς αναλύει στο εξωτερικό και διακηρύσσει μέτρα, «αναγκαία» κι αυτά κατά τη δική του έκφραση, τα οποία όμως κινούνται σε διαφορετική κατεύθυνση, ίσως σοσιαλιστική (!), αλλά αγνοώντας πλήρως την εσωτερική πολιτική του εδώ στην Ελλάδα, παραγνωρίζοντας τα μέτρα που πήρε, ξεπερνώντας τα όλ' αυτά.

Δεν μένει όμως ούτε σ' αυτές τις διακηρύξεις. Εδώ, μέσα στην Ελλάδα, έρχεται και ξεπερνά ή καλύτερα ανατρέπει τη λογική («φιλοσοφία» κατά τον κακόηχο χαρακτηρισμό ή προσδιορισμό) που συνόδευε την πολιτική και τα μέτρα.

Μιλάει για «επανάσταση του αυτονόητου», για έργο αλλαγών και ανατροπών. Και επιδιώκοντας ίσως να κινηθεί πάλι στη λογική τού «αντιεξουσιαστής στην εξουσία», κηρύσσει την επανάσταση των μεταρρυθμίσεών του.

Ερχεται λοιπόν στη δεύτερη φάση, που δεν είναι άλλη από την επέλαση στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Ανοίγουν οι διαδικασίες σε δύο κατευθύνσεις. Η μία πλευρά αφορά την εκποίηση, με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς τον απαραίτητο και επιβεβλημένο έλεγχο, των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, δηλαδή επιχειρήσεων και ακινήτων.

Η άλλη πλευρά αναφέρεται καθαρά στην πώληση (δηλαδή πάλι ξεπούλημα) του 40% των παραγωγικών μονάδων της ΔΕΗ, στη διάλυση του ΟΣΕ, στην ιδιωτικοποίηση της Εταιρείας Υδρευσης και Αποχέτευσης της Θεσσαλονίκης, δηλαδή του νερού που πίνουν οι κάτοικοι της πόλης. Μαζί με την ιστορία των προτάσεων-αιτήματος του Μιχ. Σάλλα να απορροφήσει η Τράπεζα Πειραιώς δύο μεγαλύτερες απ' αυτήν κρατικές τράπεζες, έρχεται και «δένει» η «επανάσταση» των αλλαγών και των ανατροπών.

Οι περιπτώσεις αυτές που αναφέρθηκαν είναι μερικές μόνο στο πλαίσιο που ουσιαστικά συμπληρώνει ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ μάς καλεί να αφήσουμε κατά μέρος ότι το κράτος θα συνεχίσει να εγγυάται τη λειτουργία στις δημόσιες επιχειρήσεις, στα νοσοκομεία, στα σχολεία, στην αυτοδιοίκηση.

Και όλα αυτά, λέει ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός και τον σιγοντάρουν οι επίσης σοσιαλιστές υπουργοί, γίνονται όχι επειδή μας το επιβάλλει το Μνημόνιο ή η τρόικα, αλλά είναι πολιτική του κόμματός του, την οποία είχε ανάγκη η χώρα. Και από την επιτήρηση, την εποπτεία, την περιορισμένη κυριαρχία, στην οποία βρισκόταν η χώρα με το Μνημόνιο, ερχόμαστε τώρα και προχωρούμε να ανακτήσουμε την ανεξαρτησία της χώρας. Ανεξαρτησία ξεπουλώντας, εκποιώντας, βγάζοντας στο «σφυρί».

Για να λειτουργήσει το πλαίσιο αυτό ακολουθούνται και οι κατάλληλες διαδικασίες, όλα βεβαίως στο όνομα της διαφάνειας. Την επαύριο της ψήφισης του Μνημονίου στη Βουλή, με συνοπτικές διαδικασίες, σε λίγες ώρες, χωρίς να γνωρίζουν τι ψηφίζουν ούτε οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, χωρίς να έχουν ενημερωθεί προηγουμένως τα κόμματα, χωρίς να τηρηθεί η συνταγματική υποχρέωση να περάσει από τη Βουλή το Μνημόνιο με τους 180 βουλευτές, δηλαδή τα 3/5 του αριθμού των βουλευτών, ακριβώς την επαύριο προστέθηκε και ψηφίστηκε η εκχώρηση στον υπουργό Οικονομικών να προβαίνει σε συμβάσεις με ξένους, χωρίς τη γνώμη της Βουλής, εν αγνοία της δηλαδή.

Ηρθε μετά η ρύθμιση με την τροπολογία του υπουργείου Οικονομικών για την εκποίηση της περιουσίας του Δημοσίου, χωρίς τον απαραίτητο και αναγκαίο προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Παρακάμπτονται, αν όχι ποδοπατούνται, οι θεσμικές λειτουργίες, που διασφαλίζουν τη διαφάνεια. Και ποδοπατούνται εν ονόματι της διαφάνειας και του «αυτονόητου»!

Αλλωστε τις προθέσεις του είχε δείξει πάλι ο πρωθυπουργός όταν μίλησε στην «Ε» και την «Κυριακάτικη» μάλλον απαξιωτικά για το Σύνταγμα, που δεν αφήνει περιθώρια να γίνονται αυτά που ισχύουν σ' άλλες χώρες...

Ενα ιντερμέτζο στον τρόπο πώς εννοεί τη δημοκρατική διακυβέρνηση, είναι η περίπτωση της πολιτικής επιστράτευσης πρόσφατα.

Για να γίνει πιο κατανοητό το πλαίσιο στο οποίο κινείται ο πρωθυπουργός όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας στη διακυβέρνηση, έρχεται τώρα, μετά την πριν από καιρό διακήρυξή του για τους συμβούλους του από το εξωτερικό, ν' ανακοινώσει τον διορισμό ως συμβούλου του στα οικονομικά θέματα του πρώην υπουργού Οικονομικών της Ιταλίας, Τομάζο Παντόα-Σκιόπα.

Κατά τ' άλλα, η μέθοδος που έχει επιλέξει η κυβέρνηση, η «ανοιχτή διακυβέρνηση», για την επιλογή με ανοιχτή διαδικασία των προσώπων στις θέσεις κρατικής ευθύνης, οδήγησε στον διορισμό για διοικητή του ΙΚΑ, έπειτα από 10 μήνες, ενός προσώπου που ήταν γενικός διευθυντής του ΠΑΣΟΚ, διορίστηκε μετά γενικός γραμματέας του υπουργείου Εργασίας, δηλαδή άνθρωπος - στενός συνεργάτης.

Κατά πόσο λειτούργησε αυτή η μέθοδος φαίνεται και από το πόσοι μήνες πέρασαν για να διοριστούν διοικήσεις στα Ταμεία και στα νοσοκομεία...

Η δεύτερη φάση μπορεί να περνάει μικρή περίοδο ανάπαυλας ή στασιμότητας, καθώς και οι υπουργοί έχουν ανάγκη θερινών διακοπών. Το φθινόπωρο δεν είναι μακριά και η εντύπωση που υπάρχει, που πλανάται στην ατμόσφαιρα, είναι ότι από τον Σεπτέμβριο και μετά αναμένονται νέα μέτρα στην ίδια ή και σκληρότερη κατεύθυνση της λιτότητας. Ισως για να ικανοποιηθούν οι δανειακές ανάγκες της χώρας, όπως τις προσδιορίζουν οι «τρεις», ΔΝΤ, Ε.Ε., ΕΚΤ, ίσως όμως να τα εντάξει η κυβέρνηση στη λογική του «αυτονόητου» και να τα βαφτίσει «μεταρρυθμίσεις», συνέχεια της εκποίησης και του λιγότερου Δημοσίου.

Ως τότε μπορεί να «παίζει» με τους «ελέγχους» που ανακοινώνει για την πάταξη της διαφθοράς, μπορεί να προβάλλονται «έφοδοι ράμπο» κι άλλα συναφή. Το αποτέλεσμα θα φανεί από το πώς και πότε θα ανακοινωθούν τα πορίσματα και κυρίως τα μέτρα. Κατά τ' άλλα, κοινή είναι μάλλον η διαπίστωση πως είναι η πλέον νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση που είχε ποτέ η χώρα μετά την πτώση της χούντας και ίσως η πιο «κατοχική» κυβέρνηση, με τις εντολές των έξω κι απ' έξω που τις βαφτίζει πλέον «αυτονόητο», «αλλαγές», «ανατροπές».

Αξίζει να θυμόμαστε πως παλαιότερα ο Γιάννης Καλαϊτζής είχε βαφτίσει το υπουργείο Εξωτερικών «υπουργείο από το Εξωτερικόν». Και ο πρωθυπουργός είναι και υπουργός Εξωτερικών.