ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΡΓΑΤΟΛΟΓΟ, ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΖΗ

ΠΗΓΗ: ΕΠΟΧΗ

Κυριακή, 01 Αυγούστου 2010 

Υπάρχουν και άλλα αντεργατικά μέτρα στην κυβερνητική φαρέτρα

Τη συνέντευξη πήρε

ο Μ. Μπαλαούρας

Ο αντεργατικός κατήφορος της κυβέρνησης συνεχίζεται με την επιστράτευση των ιδιοκτητών των φορτηγών και βυτιοφόρων. Ουσιαστικά πλήττεται το δικαίωμα στην απεργία.

Έχουμε να κάνουμε με πολλαπλά πραξικοπήματα. Η πολιτική της κυβέρνησης αφορά μια ευρεία γκάμα θεμάτων που σχετίζονται με την εργασία. Ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις Συλλογικές Συμβάσεις, ζητήματα που σχετίζονται με τη διαιτησία, ζητήματα που έχουν να κάνουν με την καταστολή του δικαιώματος της απεργίας, όπως η επιστράτευση. 

Το δικαίωμα στην απεργία, καίτοι αναγνωρίζεται τυπικά, ουσιαστικά βάλλεται με πολλαπλούς τρόπους. Ένας απ’ αυτούς είναι η επιστράτευση. Και στο παρελθόν είχαμε βέβαια τέτοιες αυταρχικές βολές. Και επί κυβέρνησης Κωνσταντίνου Καραμανλή, με Μητσοτάκη υπουργό στους τραπεζικούς το 1979 και με τον Α. Παπανδρέου το 1986 των ιπταμένων μηχανικών και χειριστών της Ολυμπιακής και το 2006 από τον Καραμανλή τον νεώτερο στους ναυτεργάτες. 

Σ’ αυτές τις περιπτώσεις έγινε χρήση της επιστράτευσης, με την ευάλωτη συνταγματικά ακροβασία. Η επιστράτευση όμως συνδέεται συνταγματικά με μη ομαλές καταστάσεις πολιτικού βίου ή σε περιόδους εμπόλεμης κατάστασης, δηλαδή με περιόδους έκτακτης ανάγκης. Προκειμένου να δικαιολογήσουν τα ακραίο αυτό μέτρο οδηγούνται σε ερμηνείες όπου στοχεύουν στην καταστολή του δικαιώματος της απεργίας. 

Μέχρι τώρα, όμως, το μέτρο της επιστράτευσης αφορούσε τους μισθωτούς, για πρώτη φορά χρησιμοποιείται για επαγγελματίες. 

Ανεξάρτητα αν το μέτρο της επιστράτευσης αφορά τη μισθωτή εργασία ή ανεξάρτητους απασχολούμενους, το πρόβλημα έχει να κάνει με μια συλλογική διαδικασία, και αυτή τη συλλογική διαδικασία τη διακόπτει εν ονόματι του δημόσιου συμφέροντος, ανεξάρτητα αν κάποιος θεωρεί τα αιτήματά τους δίκαια ή αν υπάρχουν επιφυλάξεις για το περιεχόμενο των αιτημάτων. Προφανώς δεν έχει να κάνει με το περιεχόμενο των αιτημάτων. Με άλλα λόγια ένα συλλογικό δικαίωμα, μια συλλογική κινητοποίηση αντιμετωπίζεται με όρους καταστολής, κάνοντας χρήση συνταγματικών διατάξεων, με ερμηνεία του δημόσιου συμφέροντος, όπως αυτό ερμηνεύεται από τους κρατούντες. 

Στην Ευρώπη έχουν υπάρξει τέτοια φαινόμενα, όπως η επιστράτευση και σε τι βαθμό;

Στην Ευρώπη έχουν υπάρξει παρόμοια φαινόμενα που αναπτύχθηκαν κατ’ εξαίρεση όμως στις δεκαετίες του ’70 και ’80 κατά παράβαση των διατάξεων νόμων, πάλι στη βάση αυθαίρετων ερμηνειών, όπως στη Γαλλία.

Πρέπει βέβαια να επισημανθεί ότι όσο αναπτύσσεται ο νεοφιλελευθερισμός, τόσο πιο ελαστικές γίνονται οι νομοθεσίες ή και οι ερμηνείες των κυβερνήσεων. 

Με την έννοια του δημόσιου συμφέροντος γίνονται ερμηνείες συνταγματικών διατάξεων που ουσιαστικά καταστρατηγούν το Σύνταγμα. Δεν μπορεί να γίνεται επιστράτευση σε περιόδους ειρήνης και μάλιστα χωρίς να βρίσκεται σε έκτακτη ανάγκη το κράτος. 

Βέβαια, μέχρι τώρα, σ’ όλες τις αποφάσεις επιστράτευσης που δεν τηρήθηκαν από απεργούς οι κυβερνήσεις δεν πήραν μέτρα δίωξης των απείθαρχων. 

Φαίνεται ότι η κυβέρνηση δεν θα σταματήσει εδώ. Θα λαμβάνει συνεχώς νέα μέτρα αντεργατικού και αυταρχικού κατήφορου. Υπερηφανεύεται μάλιστα γι’ αυτά ο πρωθυπουργός.

Υπάρχουν και άλλα αντεργατικά μέτρα στην κυβερνητική φαρέτρα. Στο Μνημόνιο υπάρχουν διατάξεις που η κυβέρνηση δεν έχει ακόμα προχωρήσει στην εφαρμογή τους. 

- Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, παραμερίζοντας τις Συλλογικές Συμβάσεις, προχωρούν και σε ατομικές συμβάσεις.

- Επέκταση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, είτε με την επέκταση των δυο χρόνων στις συμβάσεις αυτές, είτε και με την επέκταση των διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου. 

- Η μεγαλύτερη ενθάρρυνση της μερικής απασχόλησης, πιθανόν με τον υπολογισμό της σε ετήσια βάση. 

- Η σύνδεση αμοιβής – παραγωγικότητας, όχι μόνο στο Δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που θα ευνοηθεί από την πλήρη απορρύθμιση των συλλογικών συμβάσεων στην κατεύθυνση εξατομίκευσης των αποδοχών. 

- Στο Ασφαλιστικό θα προχωρήσουν σε ρυθμίσεις μεγάλης μείωσης των επικουρικών συντάξεων. 

Δεν έχει τέλος;

Με τα παραπάνω κλείνει η ατζέντα των εργοδοτικών διεκδικήσεων που τέθηκαν από το 1992. Πέρασαν τα πάντα. Βρισκόμαστε σε αναμονή για την κατάρτιση εκ μέρους τους μια νέας ατζέντας αντεργατικών διεκδικήσεων. 

Δεν τελειώσαμε ακόμα με την τωρινή επίθεσή τους. Οι παράγοντες του παιχνιδιού ΔΝΤ, ΕΕ, οικονομικοί και πολιτικοί ελληνικοί κύκλοι θα ανοίξουν σύντομα καινούρια ατζέντα.

* Ο Γ. Κουζής είναι αναπληρωτής καθηγητής Εργατικών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.