ΓΙΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΡΕΝ

πηγή ΤΑ ΝΕΑ 3//7/2010
Της Ειρήνης Δ.Καρανασοπούλου

Με στόχο τη διαπραγμάτευση με την ελληνική κυβέρνηση πρόσθετων μέτρων, ώστε να καλυφθεί η υστέρηση περίπου 1,5% που φαίνεται να παρουσιάζει η μείωση του ελλείμματος σε σχέση με τον στόχο για το 2010, φθάνει στην Αθήνα στα τέλη Ιουλίου ο αρμόδιος για τα οικονομικά επίτροπος Ολι Ρεν, ο οποίος κατά πάσα πιθανότητα θα συνοδεύεται και από τον Γιούργκεν Σταρκ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ στις διαπραγματεύσεις δεν αποκλείεται να λάβει μέρος και ο κ. Τόμσον του ΔΝΤ. Στα μέτρα που προτείνουν κι έχουν επεξεργασθεί ήδη οι Βρυξέλλες περιλαμβάνονται νέες αυξήσεις σε καύσιμα και τσιγάρα, η κατάργηση υπερωριών στο Δημόσιο, η κατάργηση επιδομάτων αδείας και Χριστουγέννων, και η μείωση των επιδομάτων ανεργίας.

Η επίσκεψη αυτή είναι ανεξάρτητη της επιθεώρησης που ούτως ή άλλως θα πραγματοποιήσει στα τέλη Ιουλίου και έως τις 5 Αυγούστου το κλιμάκιο της τρόικας- και σκοπός της είναι να προσδιοριστούν τα πρόσθετα μέτρα που, κατά τις πρώτες εκτιμήσεις των Βρυξελλών, είναι απαραίτητα για να επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι που έχουν τεθεί από το μνημόνιο για το 2010. Ασφαλώς θα γίνει και συνολική εξέταση της πορείας υλοποίησης του προγράμματος που έχει συνάψει η Ελλάδα με Ε.Ε.- ΕΚΤ- ΔΝΤ. Ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδει η Κομισιόν στην επίσκεψη του επιτρόπου στην Αθήνα είναι και το γεγονός ότι πρώτη φορά έχει κατ΄ αρχήν αποφασιστεί να συνοδεύεται από εξέχοντες ευρωπαίους δημοσιογράφους, τα έξοδα των οποίων θα καλυφθούν ως επί το πλείστον από την Επιτροπή. Μέχρι τώρα κάτι τέτοιο έχει γίνει μόνο για τον πρόεδρο Ζοζέ Μπαρόζο- κι αυτό μία ή δύο φορές σε όλα τα χρόνια.

Το σκηνικό, έτσι όπως προδιαγράφεται, θυμίζει σε πολλά την προηγούμενη επίσκεψη Ρεν- Σταρκ- Τόμσoν, όταν έπειτα από έντονες διαβουλεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση ο κ. Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε το δεύτερο πακέτο μέτρων, το οποίο βεβαίως δεν απέτρεψε τελικά την προσφυγή της Ελλάδας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό και το ΔΝΤ.

Η δέσμευση. Τούτη τη φορά οι Βρυξέλλες έκριναν ότι το σύνηθες κλιμάκιο της τρόικας δεν επαρκεί για να επιτευχθεί ο στόχος - να δεσμευθεί η κυβέρνηση ότι θα υλοποιήσει την υπόσχεση που έχει δώσει με την υπογραφή της στο μνημόνιο, ότι δηλαδή εάν παρατηρηθεί απόκλιση από τους στόχους, κυρίως όσον αφορά το έλλειμμα, θα λάβει «όποιο πρόσθετο μέτρο κριθεί αναγκαίο». Πρόκειται για μια δέσμευση που θυμίζουν συχνά- πυκνά το τελευταίο διάστημα οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι, είτε πρόκειται για τον κ. Ρεν είτε για τον κ. Γιούνκερ είτε για τον κ. Τρισέ.

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που έχουν φθάσει στον αρμόδιο για την παρακολούθηση του μνημονίου κ. Ντερούζ και το επιτελείο του, η Αθήνα εμφανίζει υστέρηση ως προς τον στόχο της για το έλλειμμα της τάξης του 1,0% με 1,5%- κάτι που ισοδυναμεί με περίπου 3,5 δισ. Η υστέρηση αυτή οφείλεται ως επί το πλείστον στη μη απόδοση του ΦΠΑ, στη μειωμένη κατανάλωση, αλλά και στο γεγονός πως ό,τι εξοικονομήθηκε από τις περικοπές στα εισοδήματα των δημοσίων υπαλλήλων έχει απορροφηθεί από τα χρέη των νοσοκομείων και δεν έχει προωθηθεί στη μείωση των ελλειμμάτων. Κυβερνητικές πηγές μεταφέρουν στις Βρυξέλλες την αισιοδοξία τους πως στο δεύτερο εξάμηνο του έτους θα αρχίσει να αποδίδει ο ΦΠΑ, αλλά και το μέτρο των αποδείξεων- αλλά οι αρμόδιοι της Κομισιόν κρατούν... μικρό καλάθι, καθώς λαμβάνουν υπόψη τους και μία άλλη, ιδιότυπη ελληνική πραγματικότητα: πως το ελληνικό κράτος μεταφέρει από μήνα σε μήνα υποχρεώσεις του, από εξόφληση εργολάβων μέχρι ακόμη και μισθοδοσίες- που μέχρι το τέλος του έτους όμως θα φανούν στον «ισολογισμό».

Οι έλληνες αξιωματούχοι δηλώνουν αισιόδοξοι και για έναν ακόμη λόγο- ότι τα μέτρα που είχαν ανακοινωθεί στόχευαν σε συγκέντρωση περισσοτέρων δισ. από αυτά που ήταν απαραίτητα για τη μείωση του ελλείμματος στο 8,1%- άρα, λένε, «υπάρχει μαξιλάρι».

Δυσπιστία. Τόσο το μνημόνιο, ωστόσο, όσο και οι άνθρωποι των Βρυξελλών δεν δέχονται την ύπαρξη μαξιλαριού, αφενός μεν διότι δεν υλοποιείται- όπως οι ίδιοι είχαν προβλέψει- ο στόχος της αύξησης των εσόδων από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, αφετέρου διότι η ύφεση αναμένεται να κινηθεί ακόμη πιο αρνητικά και από το-4% που όλοι πλέον παραδέχονται. Ως εκ τούτου ο κ. Ρεν (με την... ωραία παρέα του) θα καταφθάσουν στην Αθήνα για να διαπραγματευθούν τα πρόσθετα μέτρα - και τούτη τη φορά θα έχουν πολύ περισσότερα όπλα στα χέρια τους: κατ΄ αρχάς τη δέσμευση της Αθήνας, όπως καταγράφεται στο μνημόνιο, ότι θα κάνει τα πάντα για να μην υπάρξει απόκλιση. Και, το κυριότερο, την τρίτη δόση του δανείου, που χορηγείται κατά τον Δεκέμβριο, και φυσικά αποτελεί μοχλό ασφυκτικής πίεσης.

Οταν ο επίτροπος θα έρθει στην Αθήνα θα έχουν οριστικοποιηθεί τα στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο- και έτσι θα είναι σαφής και ο ρυθμός υστέρησης.

Η διαπραγμάτευση, λοιπόν, με την κυβέρνηση θα έχει να κάνει με το είδος των πρόσθετων μέτρων, τον βαθμό αποδοτικότητάς τους, αλλά και τον χρόνο επιβολής τους- καθώς στην Πλατεία Συντάγματος δεν έχουν καταλήξει εάν είναι καλύτερο η ανακοίνωση να γίνει από κοινού με τον κ. Ρεν (ώστε στην κοινή γνώμη να σχηματιστεί η εντύπωση πως τα μέτρα επιβάλλονται... άνωθεν), ή η αναβολή της ανακοίνωσης για μετά τη ΔΕΘ, οπότε ο κ. Παπανδρέου να έχει προλάβει να ανακοινώσει κάποιο, έστω και συμβολικό, κοινωνικό πακέτο.