Θα βιώσετε βαθιά ύφεση

Πηγή: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

του Θανάση Τσίτσα

«Αν η ανάπτυξη παραμείνει αναιμική, είναι προετοιμασμένοι οι Ελληνες για όλο και σκληρότερα μέτρα για να πληρώσουν τους Γερμανούς;»

«Το πρόγραμμα σωτηρίας της ελληνικής οικονομίας δείχνει απίθανο να πετύχει», εκτιμά ο διάσημος οικονομολόγος και πρώην διευθυντικό στέλεχος του ΔΝΤ, Σάιμον Τζόνσον.

Ο καθηγητής του ΜΙΤ σε πρόσφατο άρθρο του στο μπλογκ «baselinescenario», αναλύοντας την σκέψη του υποστηρίζει ότι για κάθε 1% μείωση κρατικών δαπανών επί του ΑΕΠ η συνολική ζήτηση στη χώρα μειώνεται κατά 2,5% επί του ΑΕΠ. Αν η κυβέρνηση Παπανδρέου μειώσει τις δαπάνες της κατά 15% του ΑΕΠ, το αρχικό σοκ στη ζήτηση θα ήταν περίπου 30% του ΑΕΠ. Προφανώς αυτοί οι αριθμοί είναι απλουστευτικοί, παρ' όλα αυτά δείχνουν ότι η Ελλάδα θα βιώσει οξεία ύφεση. Σημειωτέον, το πρόγραμμα σταθερότητας υπολογίζει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα πέσει κατά 4% φέτος, 2,6% το 2011 μέχρι να επιστρέψει σε ανάπτυξη το 2012.

Αυτά τα νούμερα, θεωρούνται κατά τον Σάιμον Τζόνσον, εξαιρετικά αισιόδοξα. «Η Ελλάδα πρέπει να βγει από το χρέος της μέσω ανάπτυξης, όμως το χρέος της θα είναι 145% του ΑΕΠ στο τέλος του 2011», γράφει. «Αν υπολογίσουμε ρεαλιστικά νούμερα στις προβλέψεις του ΔΝΤ για την ελληνική οικονομία, π.χ. το ΑΕΠ να πέφτει κατά 12% το 2011, τότε στο τέλος του 2011 το χρέος θα ανέλθει περίπου στο 155% του ΑΕΠ. Με επιτόκιο δανεισμού στο 5% και μηδενική ανάπτυξη, η Ελλάδα θέλει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 8% του ΑΕΠ για να κρατήσει το χρέος της σταθερό».

Για τον πρώην ανώτατο αξιωματούχο του ΔΝΤ, οι επιπτώσεις είναι σημαντικές καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό του ελληνικού χρέους είναι σε ξένες τράπεζες. Κάτι που σημαίνει ότι περίπου το 80% των περικοπών στον προϋπολογισμό της ελληνικής κυβέρνησης πάει κατευθείαν σε Ευρωπαίους ξένους επενδυτές. «Αν η ανάπτυξη παραμείνει αναιμική, είναι προετοιμασμένοι οι Ελληνες για όλο και σκληρότερα μέτρα για να πληρώσουν τους Γερμανούς; Ακόμα και αν όλα πάνε βάσει σχεδίου, οι Ελληνες πολίτες μάλλον δεν θα δεχτούν νέο πακέτο μέτρων».

Ο αμερικανός οικονομολόγος υποστηρίζει ότι τις τελευταίες εβδομάδες οι ηγέτες της Ε.Ε. πανικοβλήθηκαν -πολύ αργά- όταν κατάλαβαν ότι η ευρωζώνη «κατέρρεε». Αν η ευρωζώνη αποδειχτεί ανίκανη να προστατεύσει ένα μέλος όπως η Ελλάδα, τότε οι επενδυτές ομολόγων θα φύγουν και από την Πορτογαλία και την Ισπανία. Υπό την απειλή αυτού του σεναρίου, οι Ευρωπαίοι αποφάσισαν να διασώσουν την Ελλάδα. Το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε έχει μικρή πιθανότητα να αποτρέψει την ελληνική πτώχευση, αλλά μπορεί να αποτρέψει τον φαύλο κύκλο στην Ευρώπη.

Το ΔΝΤ, σημειώνει, έχει κυκλοφορήσει και το σενάριο της αναδιάρθρωσης του χρέους, αλλά αυτό απορρίφθηκε και από τους Ευρωπαίους, και από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Ο πανικός που αυτό θα έσπερνε κάνει ένα τέτοιο σενάριο εφιαλτικό: Αν οι Ελληνες πληρώσουν μόνο το 50% του χρέους τους, τι πρέπει να περιμένουμε από τους Πορτογάλους και τους Ισπανούς; «Ολα γίνονται αυθαίρετα, συμπεριλαμβανομένου και του ποιος επιβιώνει και ποιος γκρεμίζεται» και καταλήγει: «Πρέπει όμως να ληφθεί μία απόφαση για το ποιος σώζεται και με τι κόστος, και οι ευρωπαϊκές δομές είναι τελείως ανίκανες για τέτοιου είδους αποφάσεις υπό τέτοια πίεση».

*Σημειώνεται ότι ο Σάιμον Τζόνσον είναι καθηγητής του ΜΙΤ της Βοστώνης. Το 2007-2008 υπήρξε επικεφαλής των οικονομολόγων του ΔΝΤ.