'ΛΑΤΙΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ'

«Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΟ ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Ο ΔΥΝΑΤΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ»

του Αλέκου Αλάβάνου
[απο την παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Βεργόπουλου ''οι Aμετανόητοι'']

«Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον σημείο από αυτή την διανοητική «αυτοβιογραφία» του Κώστα Βεργόπουλου είναι η επιστημονική δράση, οι διάλογοι και οι στοχασμοί του που μοιράζονται ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική. Το χαρακτηριστικό αυτό συνηχεί και συμβολίζει μια περίεργη εγγύτητα οικονομικοπολιτικών τάσεων που βρίσκεται εν τη γενέσει της ανάμεσα στους δύο αυτούς τους τόσο απόμακρους γεωγραφικά και αναπτυξιακά χώρους. Στη Λατινική Αμερική είχαμε παλιές ευρωπαϊκές αποικίες, με σκληρές χούντες πριν λίγα χρόνια, με θεαματική κοινωνική πόλωση, αναπτυσσόμενες σήμερα. Στην Ευρώπη είχαμε αστικές δημοκρατίες, ώριμες αναπτυγμένες οικονομίες στο βορρά της, ένα καπιταλισμό με πιο έντονα στοιχεία κοινωνικών δράσεων από άλλους χώρους.

Με την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση, με τις ανεξέλεγκτες διεθνείς αγορές κεφαλαίων, με την «ανταγωνιστικότητα» που συμπιέζει τις κοινωνικές κατακτήσεις σε όλο και χαμηλότερο κοινό παρανομαστή και κυρίως με την κρίση, εκφραζόμενη σήμερα στα δημόσια οικονομικά, συμπτώματα λατινοαμερικανοποίησης εμφανίζονται στην Ευρώπη. Πολλαπλά και εντελώς αντιφατικά μεταξύ τους.

Από τη μια με το πανύψηλο εξωτερικό χρέος και τα ελλείμματα, με τη δημοσιονομική κατάρρευση και το νομισματικό κλονισμό, με την επέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με την αποδόμηση των κοινωνικών υπηρεσιών, με τη φτώχεια, τον αποκλεισμό, την εξαθλίωση. Σήμερα, μετά την ανακοίνωση της Moody’s τα ελληνικά ομόλογα έφθασαν στο ίδιο ακριβώς επίπεδο με τη μόνιμα σε κρίση Αργεντινής. Λατινοαμερικανοποίηση της Ευρώπης στην καπιταλιστική εξαθλίωση, όπου δυστυχώς την πρώτη θέση στο διάδρομο αναμονής την έχει η Ελλάδα.

Από την άλλη το ευρωπαϊκό πλαίσιο συγκράτησης των εξελίξεων στα πλαίσια της σκληρής εκδοχής του καπιταλισμού των αγορών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ιδιαίτερα η Ευρωζώνη, αν δεν αποδομείται, κλονίζεται, αναδείχνει τις βαθιές εσωτερικές της αντιφάσεις, απαξιώνεται, έρχεται σε σύγκρουση με την κοινωνία. Ανοίγουν πια ανεξιχνίαστοι εναλλακτικοί δρόμοι για χώρες της Ευρώπης, ιδιαίτερα της περιφέρειας, σε μια πορεία αγώνων για ριζοσπαστικές πολιτικές σε ευρωπαϊκή διάσταση. Αυτή η διαφορετικότητα είναι ένα ακραίο διακριτικό χαρακτηριστικό της Νότιας Αμερικής, όπου πλάι στην Κούβα υπάρχει η Κολομβία και πλάι στη Βολιβία η σημερινή Χιλή. Μπορούμε να μιλήσουμε για μια λατινοαμερικανοποίηση της Ευρώπης στις ανατρεπτικές δυνατότητες, που ενισχύονται κι από το γεγονός ότι τα ευνοούμενα από το σύστημα μέχρι πριν λίγο μεσαία στρώματα μπορούν να αλλάξουν στρατόπεδα.

Αυτές οι τάσεις, που δεν είναι αυτόματες αλλά θα εξελιχθούν θετικά ή αρνητικά ανάλογα με την ικανότητα των κοινωνικών και πολιτικών υποκειμένων, έχουν εξαιρετική σημασία για την Ελλάδα. Είμαστε ο «αδύναμος κρίκος», όπως εδώ και τρία χρόνια την έχουμε χαρακτηρίσει και έχει γίνει αποδεκτό από τους πάντες, παρά συνήθεις αρχικές ειρωνείες για «παραδοξότητα». Μπορούμε, όπως κι άλλες χώρες του Νότου της Ευρώπης, να γίνουμε ο «δυνατός κρίκος» μιας ιστορικής κοινωνικής απελευθερωτικής διαδικασίας. Όχι γιατί είναι δυνατό να στήσουμε τη ριζοσπαστική μας παράγκα έξω από το καπιταλιστικό φρούριο των Βρυξελλών, αλλά γιατί μπορούμε να ανοίξουμε κάποια κερκόπορτα του φρουρίου στις ιδέες της κοινωνικής δικαιοσύνης και της δημοκρατίας.»