Ελεγχόμενη στάση πληρωμών του κράτους

Πηγή: Καθημερινή 25-4-2010

Του Προκοπη Xατζηνικολαου

Στάση πληρωμών έχει κηρύξει το ελληνικό Δημόσιο στην αγορά, παγώνοντας κάθε είδους επιστροφή σε εξαγωγικές επιχειρήσεις και προμηθευτές, συνεπεία των άδειων κρατικών ταμείων και της κάκιστης δημοσιονομικής κατάστασης. Αυτή η συμπεριφορά του οικονομικού επιτελείου έχει οδηγήσει σε μία τεχνική τιθάσευση του ελλείμματος πλην όμως στερεί από την αγορά σημαντική ρευστότητα για την κίνηση των επιχειρήσεων σε μία περίοδο που οι «κάνουλες» των τραπεζών παραμένουν ερμητικά κλειστές. Οι επιστροφές ΦΠΑ έχουν παγώσει και ήδη το ελληνικό Δημόσιο χρωστάει σε εξαγωγικές και άλλες επιχειρήσεις περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, το περυσινό τρίμηνο είχε επιστραφεί στις επιχειρήσεις περί το 1,4 δισ. ευρώ, ενώ φέτος το ποσό αυτό ανέρχεται σε 1,05 δισ. ευρώ, χωρίς μάλιστα να υπολογίζονται οι μη επιστροφές ΦΠΑ του Απριλίου. Η κατάσταση αυτή, όπως αναφέρει στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Μαΐου. Δηλαδή, οι εφορίες της χώρας έχουν εντολές από την ηγεσία του υπουργείου να μην επιστρέφουν τον ΦΠΑ στις επιχειρήσεις, λόγω της κακής δημοσιονομικής κατάστασης.

Σημειώνεται ότι τα ποσά που χρωστάει το ελληνικό Δημόσιο σε προμηθευτές και εξαγωγικές επιχειρήσεις θα αποδοθούν κάποια στιγμή χωρίς καμία προσαύξηση, χωρίς δηλαδή τόκο, σε αντίθεση με το ελληνικό Δημόσιο που για κάθε μήνα καθυστέρησης επιβάλλει ιδιαίτερα αυστηρά επιτόκια. To ετήσιο επιτόκιο για καθυστερήσεις φόρων φτάνει το απίστευτο 18%! 

Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε η «Κ», το Δημόσιο αυτή τη στιγμή οφείλει, μεταξύ άλλων, περίπου 6,2 δισ. ευρώ σε προμηθευτές νοσοκομείων, 1,6 δισ. σε κατασκευαστικές εταιρείες για έργα που έχουν ολοκληρώσει, 200 εκατ. ευρώ σε εταιρείες πληροφορικής και περίπου 100 εκατ. ευρώ για διαφημιστικές δαπάνες του ελληνικού τουρισμού.

Ειδικότερα, το ελληνικό Δημόσιο έχει κηρύξει στάση πληρωμών:

- Στις κατασκευαστικές εταιρείες. Το υπουργείο Υποδομών χρωστάει στις κατασκευαστές εταιρείες περίπου 1,6 δισ. ευρώ από έργα τα οποία έχουν ήδη ολοκληρωθεί, χωρίς να συνυπολογιστεί το ανεκτέλεστο έργο. Η εξόφληση των χρωστούμενων ή/και ο συμψηφισμός τους με τις υποχρεώσεις των κατασκευαστικών στο Δημόσιο αποτελεί πάγιο αίτημα της αγοράς, ωστόσο, λύση δεν έχει ακόμα δοθεί. Χαρακτηριστικό είναι ότι ορισμένοι από τους κατασκευαστές -όπως πρόσφατα ο κ. Μαρούλης στα μετρό της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας- «παγώνουν» τα έργα, ζητώντας την άμεση αποπληρωμή των οφειλών.

- Στις εταιρείες πληροφορικής. Τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ είναι οι οφειλές του Δημοσίου προς τις επιχειρήσεις πληροφορικής. Οι οφειλές αυτές αφορούν αποκλειστικά σε έργα του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Κοινωνία της Πληροφορίας» (ΕΠ ΚτΠ), ενώ οι οφειλές εκτιμάται ότι είναι περισσότερες αν συνυπολογιστούν τα έργα στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα ή έργα δημοσίων φορέων που υλοποιήθηκαν χωρίς να ενταχθούν στο 3ο ΚΠΣ. Σημειώνεται ότι οι οφειλές στο πλαίσιο του ΕΠ ΚτΠ ανέρχονταν σε περισσότερο από 350 εκατ. ευρώ στο τέλος του περασμένου Νοέμβρη, αλλά τον μήνα Δεκέμβριο κατεβλήθη τιτάνια προσπάθεια για την εκταμίευση περίπου 160 εκατ. ευρώ. Ο κλάδος πληροφορικής υποφέρει από καθυστερήσεις στις πληρωμές έργων, ενώ πλέον έχει αλλάξει τακτική απέναντι στον μεγάλο πελάτη, κωλυσιεργώντας την έκδοση τιμολογίων, λόγω καταβολής ΦΠΑ. Οι εταιρείες πλέον προχωρούν στην έκδοση τιμολογίων μόνον όταν είναι σίγουρες για την πληρωμή τους, καθώς συχνά στο παρελθόν η έκδοση τιμολογίου σήμαινε την καταβολή ΦΠΑ, χωρίς οι εταιρείες να τον έχουν εισπράξει.

- Στους προμηθευτές νοσοκομείων. Σε περισσότερα από έξι δισεκατομμύρια ευρώ υπολογίζονται οι σημερινές υποχρεώσεις των νοσοκομείων του ΕΣΥ προς τους προμηθευτές τους. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, τα καταγεγραμμένα χρέη των νοσοκομείων από το 2005 έως και τον Σεπτέμβριο του 2009 ανέρχονταν στα 6,2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων αποπληρώθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο 1,2 δισ. ευρώ (είναι σε εξέλιξη οι διαβουλεύσεις για τον τρόπο αποπληρωμής των υπόλοιπων 5 δισ. ευρώ, με την κυβέρνηση να ζητάει εκπτώσεις από τους προμηθευτές). Οι νέες υποχρεώσεις των νοσοκομείων από την 1η Οκτωβρίου 2009 έως και τα τέλη του Φλεβάρη 2010 είναι περίπου 880 εκατ. ευρώ (από αυτά τα 640 εκατ. ευρώ είναι απαιτήσεις των νοσοκομείων προς τα ασφαλιστικά ταμεία), στα οποία προστίθενται κάθε μήνα περίπου 175.000.000 ευρώ.

- Σε ελληνικά και ξένα Μέσα Ενημέρωσης. Περίπου 100 εκατ. ευρώ υπολογίζονται, σήμερα, τα χρέη του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού για δράσεις διαφήμισης του ελληνικού τουρισμού που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια σε ελληνικά και διεθνή Μέσα Ενημέρωσης και για ενέργειες προβολής. Πάντως, δεν αποκλείεται το ύψος των χρεών να διαφοροποιηθεί βάσει των πορισμάτων που αναμένεται να παραδώσουν οι επιθεωρητές της Δημόσιας Διοίκησης και οι ελεγκτές του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία του ΕΟΤ, τον περασμένο Οκτώβριο οι οφειλές έφθαναν σε 140 εκατ. ευρώ. Κατόπιν διαπραγματεύσεων με τα Μέσα από τα οποία ζητούνται διευκολύνσεις πραγματοποιείται σταδιακή αποπληρωμή των οφειλών.