Αναδιάρθρωση χρέους η μόνη λύση για Ελλάδα

By Wolfgang Munchau

Δημοσιεύθηκε:  euro2day: 19/04/10

Η Ε.Ε. τελικά συμφώνησε για το πρόγραμμα στήριξης, αλλά το προβλεπόμενο ράλι στα ελληνικά ομόλογα δεν έφτασε ποτέ. Μία εβδομάδα μετά τα spreads των ελληνικών ομολόγων άγγιξαν το υψηλότερο επίπεδο από την ημέρα που ξέσπασε η κρίση. Οι αγορές έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είτε υπάρξει στήριξη είτε όχι η Ελλάδα ουσιαστικά έχει χρεοκοπήσει. 

Ο μηχανισμός στήριξης αποτρέπει χρεοκοπία φέτος, όμως δεν αλλάζει το ενδεχόμενο μελλοντικής χρεοκοπίας. Όλα είναι απλά μαθηματικά: το χρέος της Ελλάδας φτάνει στο 125% του ΑΕΠ. Η χώρα θα πρέπει να αντλήσει 50 δισ. ευρώ ετησίως την επόμενη 5ετία προκειμένου να καλύψει τις υποχρεώσεις της σε χρέος και τόκους. Εάν όλα αυτά προστεθούν, ανέρχονται στα 250 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου στο 100% του ελληνικού ΑΕΠ. 

Το 2010 η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί από 3% έως 5%, βάσει των πιο έγκυρων εκτιμήσεων. Ο πληθωρισμός θα διολισθήσει κοντά στο μηδέν, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση και του ονομαστικού ΑΕΠ. Το ονομαστικό ΑΕΠ πιθανώς θα μειωθεί ακόμη πιο επιθετικά το 2011 και θα εξακολουθήσει να συρρικνώνεται, με ηπιότερο ρυθμό, τόσο το 2012 όσο και τα επόμενα χρόνια. Ο λόγος της συνεχιζόμενης συρρίκνωσης στο ονομαστικό ΑΕΠ έγκειται στο γεγονός ότι η Ελλάδα θα πρέπει να μετατρέψει το πρωτογενές έλλειμμα του 7% του ΑΕΠ σε πρωτογενές πλεόνασμα (χωρίς τους τόκους) πλησίον στο 5% του ΑΕΠ. Πρόκειται για προσαρμογή υψηλότερη του 12% του ΑΕΠ, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της μειώνοντας τους μισθούς. Εάν συμβεί το τελευταίο, θα υπάρξει αποπληθωρισμός. Καθώς η Ελλάδα προωθεί την όλη διαδικασία, το χρέος της θα διευρυνθεί φθάνοντας έως το 150% του ΑΕΠ.

Για να αποφύγει τη χρεοκοπία η χώρα θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να μειώσει το χρέος της ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. 

Αναλύοντας το Αδιέξοδο: Συνέντευξη του Γιώργου Κοντογιώργη

Ελευθεροτυπία, Βιβλιοθήκη, 16.10.2009

Συνέντευξη του Γιώργου Κοντογιώργη  στον Αλέξανδρο Στεργιόπουλο 

«Ακου, βλέπε, αλλά μη σωπαίνεις» είναι η προτροπή του Γιώργου Κοντογιώργη, μέσα από το βιβλίο του 12/2008, Οι νέοι, η ελευθερία και το κράτος (εκδόσεις Ιανός, σ. 232, 19 ευρώ ). Ο πρώην πρύτανης του Πάντειου Πανεπιστημίου, με αφορμή την εξέγερση των νέων, τον Δεκέμβριο του 2008, και την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, προσπαθεί να αναλύσει το «γιατί» και το «πώς» του αδιεξόδου της εποχής μας. 

Η εξέγερση του Δεκέμβρη πιστεύετε ότι ήταν ένα αυτοτελές συμβάν στην ελληνική κοινωνία ή μέρος ενός παγκόσμιου προβλήματος; 

Η κρίση είναι παγκόσμια και σαφώς δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Από την πλευρά μου, την ανήγγειλα σε ανύποπτη στιγμή ως το αποτέλεσμα της επελθούσης δραματικής ανισορροπίας μεταξύ κοινωνίας, αγοράς και κράτους, υπέρ της αγοράς. Η λογική της αυτορύθμισης, έλεγα, παρακάμπτει τη λογική των κανόνων και ανοίγει την κερκόπορτα στις σχέσεις δύναμης, άρα στη διάρρηξη της συνοχής και της νομιμοποίησης του συστήματος. Τοποθετήσαμε τη λαιμαργία της παραγωγικότητας ως υπέρτατη αξία και αγνοήσαμε την κοινωνία, δηλαδή την πολιτική διάσταση της οικονομίας. Το πρόβλημα επομένως είναι δομικό. Ο δημόσιος χώρος έγινε τελικά λάφυρο των μηχανισμών. Ο «Δεκέμβρης» εκφράζει μια ελληνική ιδιαιτερότητα με ιστορικό υπόβαθρο. Η ελληνική κοινωνία λειτουργεί ως εργαστήρι για τα μέλλοντα να συμβούν στον κόσμο. 

Κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν την αυθόρμητη αντίδραση; 

Πολλοί θέλησαν να την «αξιοποιήσουν», ουδείς όμως να αναδείξει την ουσία της. Η ουσία της όμως είναι εδώ, εκδηλώνεται μέσα από τη σταθερά μιας ριζικής αλλαγής στην προσέγγιση της πολιτικής από την κοινωνία, την οποία κανείς δεν επιθυμεί να αγγίξει. 

Ποιοι ήταν συγκεκριμένα; Τα κόμματα; 

Οχι μόνο. Διάφορες ομάδες που εκφράζουν τη νομενκλατούρα του περιθωρίου νόμισαν ότι τους προσφερόταν η μοναδική ευκαιρία να βαθύνουν την έκρηξη, να οδηγήσουν την κοινωνία στην εξαθλίωση και στην ανασφάλεια, ώστε να την εκτρέψουν στην επανάσταση. Η ιδεολογία της καταστροφής διδάσκει την εξαθλίωση ως όχημα για την εξέγερση. Εάν ο κόσμος δεν ζει την εξαθλίωση αρκεί να τον προετοιμάσουμε γι' αυτήν. 

Ο Δεκέμβρης 2008 ήταν το μέγιστο γι' αυτούς που προσπάθησαν να τον ιδιοποιηθούν ή υπάρχει κι άλλο; 

Νομίζω ότι η ιδεολογία της καταστροφής δεν έχει αύριο. Η ελληνική κοινωνία, επειδή είχε ενσαρκώσει στο είναι της, ιστορικά, μια καθολική αντίληψη για την ελευθερία, απέκτησε αντιστασιακή λογική. Αυτό συνέβη ιδίως από τη στιγμή που η συνάντησή της με τη μόλις εξερχόμενη από τη φεουδαρχία νεωτερικότητα την έφερε αντιμέτωπη με μορφές ελευθερίας που ήταν και εξακολουθούν να είναι σαφώς υποδεέστερες από τις δικές της. Η αντιστασιακή αυτή λογική της ελληνικής κοινωνίας εκδηλώνεται και απέναντι στο κράτος της νεωτερικότητας. Δεν είναι τυχαίο ότι, πριν αναλάβουν να διαχειριστούν την υπόθεση, αυτοί που την καρπώθηκαν στην πρώτη φάση και την απαξίωσαν στη δεύτερη, το σύνολο της κοινωνίας ενθάρρυνε τα παιδιά της να διαμαρτυρηθούν. Με τη διαμόρφωση στη συνέχεια μιας εικόνας της Αθήνας η οποία δεν προσιδίαζε σ' αυτό που εκφραζόταν μαζικά, οι συντεταγμένες δυνάμεις επανήλθαν, απορρόφησαν τους κραδασμούς και επανέφεραν τα πράγματα στο παρελθόν. 

Στάση πληρωμών-έξοδος από την ευρωζώνη: φόβητρο ή αρχή διεξόδου από την κρίση;

Εφημερίδα Αυγή: Ημερομηνία δημοσίευσης: 04/04/2010

Του Θανάση Μποχώτη

Τελευταία δημοσιεύθηκαν στην Αυγή και την Ελευθεροτυπία προτάσεις του Τ. Φωτόπουλου και του Δ. Καζάκη για τη διέξοδο της Ελλάδας από την οικονομική κρίση·[1] προτάσεις πρακτικές, που η αποδοχή τους από έναν έστω από τους κύριους πολιτικούς φορείς της αριστεράς θα εξασφάλιζε, σε μεγάλο βαθμό, ότι οι κοινωνικοί αγώνες του επόμενου διαστήματος θα είχαν πραγματική προοπτική και δεν θα διεξάγονταν υπό συνθήκες φόβου, απογοήτευσης και παραίτησης.

Κατά τους προηγούμενους μήνες η ελληνική κοινωνία βομβαρδίστηκε από  μια προπαγάνδα που συνοψίστηκε στο εκβιαστικό δίλημμα «σκληρά μέτρα ή χρεοκοπία». Στο σύνθημα αυτό, που προϋπέθετε ότι το κύριο πρόβλημα της χώρας ήταν δημοσιονομικό, η Αριστερά απαντούσε --όχι σωστά-- ότι «η χώρα δεν πρόκειται να χρεοκοπήσει» και --σωστά-- πως το πρόβλημά της ήταν κυρίως αναπτυξιακό. Το πρώτο σκέλος αυτής της απάντησης, που υπονοούσε ότι η απειλή της χρεοκοπίας ήταν «ένα κόλπο της κυβέρνησης και των αγορών για να επιβάλουν την αντιλαϊκή πολιτική τους», διαψεύδεται από τα στοιχεία που παρέθεσε ο Δ. Καζάκης, τα οποία  δεν αμφισβήτησε ο δημόσιος διάλογος που ακολούθησε. Μπορεί εδώ να επαναληφθεί ενδεικτικά ότι μόνο το 2009 δαπανήθηκαν για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους τοκοχρεωλύσια άνω των 41 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 47% του συνόλου των δημοσίων δαπανών και στο 17% του ΑΕΠ της χώρας·  την ίδια στιγμή τα δημόσια έσοδα ξεπέρασαν οριακά τα 59 δισ. ευρώ. Εξάλλου, η προαναφερόμενη αντίληψη της Αριστεράς για την απειλή της χρεοκοπίας ως κόλπο, δεν μπορεί να διασκορπίσει τον φόβο των μισθωτών εργαζομένων, ούτε να δώσει ελπίδα στον αγώνα τους ενάντια στα αντικοινωνικά μέτρα της κυβέρνησης και της ευρωπαϊκής επιτήρησης. Όταν ο πρωθυπουργός λέει στον μισθωτό του δημοσίου ότι αν δεν δεχθεί την περικοπή δυο ή και τριών μισθών, τότε το κράτος θα χρεοκοπήσει (ακολούθως δεν θα μπορεί να δανειστεί) και επομένως δεν θα μπορεί να του πληρώσει κανένα μισθό, τότε η Αριστερά δεν ακούγεται πειστική απέναντι στον ίδιο μισθωτό όταν του λέει: «Μην ανησυχείς, η Ελλάδα δεν πρόκειται να χρεοκοπήσει».